Mosty Solidarności w Bydgoszczy

---

Lokalizacja

Mosty Solidarności łączą brzegi dwóch istotnych rzek: Brdy oraz Młynówki, znajdujące się nieopodal historycznego Starego Miasta. Przechodząca tędy ulica Focha jest jedną z kluczowych arterii komunikacyjnych w Bydgoszczy, łączącymi obszary wschodnie i zachodnie.

W obrębie mostów przebiega także torowisko tramwajowe, które jest wykorzystywane przez tramwaje linii nr 1, 3, 5 oraz 8.

Nazwy

W historii mostów w Bydgoszczy można zaobserwować wiele zmian nazw, które odzwierciedlają dynamiczne zmiany polityczne. Oto zestawienie nazw mostów, które miały miejsce w latach:

• 1840-1920 – Wilhelmsbrücke (króla Wilhelma) oraz Hafenbrücke (Portowy),
• 1920-1931 – Jagielloński (nad Brdą) oraz Portowy (nad Młynówką),
• 1931-1939 – marszałka Ferdinanda Focha (Jagielloński),
• 1939-1945 – Hermann Göring Brücke,
• 1945-1949 – Ferdinanda Focha,
• 1950-1990 – Czerwonej Armii,
• 1990-2005 – Ferdinanda Focha,
• od 2005 – „Solidarności”.

W ciągu lat zarówno mosty, jak i ulica prowadząca przez nie przechodziły wiele przekształceń. Pierwsza nazwa obiektu odnosiła się do pruskich władców, takich jak król Wilhelm IV oraz później cesarzowie Wilhelm I i Wilhelm II. Mosty te były usytuowane w ważnym punkcie, gdzie statki czekały na śluzowanie w Śluzie Miejskiej, a następnie kontynuowały swoją drogę Kanałem Bydgoskim zmierzając w kierunku Berlina.

Historia

Mosty w Bydgoszczy, zbudowane jeszcze przed rokiem 1840, stały się kluczowym elementem komunikacyjnym, łączącym miasto z zachodnimi szlakami do Nakła i Piły. W drugiej połowie XIX wieku zainicjowano modernizację oraz budowę nowych mostów, co było efektem rosnącego znaczenia Bydgoszczy jako ważnego węzła transportowego.

Wśród znaczących przepraw, które powstały w tym czasie, znajdują się mosty Pruskiej Kolei Wschodniej, zbudowane w 1851 roku na Okolu oraz w 1861 roku w Czersku Polskim. Kolejnymi istotnymi budowlami były Victoriabrücke z 1865 roku, znana obecnie jako most Królowej Jadwigi, oraz Kaiserbrücke z 1872 roku, obecnie most Bernardyński. Te konstrukcje nie tylko poprawiły komfort podróży, ale także zmodernizowały nawigację na ważnym szlaku wodnym, jakim była droga wodna Wisła-Odra.

W latach 1885-1890 mosty przeszły gruntowną odbudowę, która miała na celu przywrócenie ich do pierwotnego stanu. Bezpośrednio wschodnia budowla, znana jako most Wilhelmsbrücke (po 1920 roku przekształcona w Jagielloński), oraz Hafenbrücke (Portowy) były projektowane z myślą o funkcjonalności. Obie przeprawy, oprócz stalowych dźwigarów, charakteryzowały się drewnianą nawierzchnią oraz eleganckimi żeliwnymi poręczami.

Niestety, mosty nie przetrwały II wojny światowej w niezmienionym stanie. Wyrzucone w powietrze przez polskie wojsko 4 września 1939 roku, zostały przetransformowane w prowizoryczne przeprawy jesienią tego samego roku. Koniec wojny nie przyniósł ulgi, gdyż mosty zostały powtórnie zniszczone przez wycofujących się Niemców w styczniu 1945 roku.

Po zakończeniu działań wojennych, szczątki mostów zostały wydobyte z koryta Brdy, a 22 października 1946 r. oddano do użytku tymczasową przeprawę. Rzeczywista odbudowa rozpoczęła się w latach 50., kiedy to mosty południowe przyjęły nowoczesną konstrukcję żelbetową, z zastosowaniem kablobetonu, który po raz pierwszy użyto w Polsce.

W latach 70. XX wieku stan techniczny mostów uległ znacznemu pogorszeniu, co zmusiło władze do ograniczenia prędkości tramwajów do 15 km/h oraz podjęcia decyzji o budowie nowych tras. Przełomowe lata dla inwestycji to 1977-1982, kiedy zbudowano mosty pasma środkowego i północnego według projektu inż. Antoniego Malczewskiego. Ostatecznie, gotowe konstrukcje oddano do użytkowania w listopadzie 1981 roku.

W 1980 roku, podczas modernizacji, rozebrano starą konstrukcję mostu w ulicy Grottgera, zasypując odcinek starego Kanału Bydgoskiego. Odcinki mostów południowych nie były użytkowane po 1981 roku, co przyczyniło się do przeniesienia torowiska na nowo zbudowane przeprawy.

Jednakże, remont mostów południowych został zrealizowany dopiero w 1994 roku, a ich wzmocnienie nastąpiło zgodnie z nowym projektem, co pozwoliło na osiągnięcie nośności 40 ton na każdy z obiektów. W latach 1997 i 2001 roku z kolei dokonano wymiany dylatacji na mostach północnych.

Dziś struktura mostów składa się z trzech pasm – dwóch drogowych oraz jednego tramwajowego, które przerzucone są przez rzeki Brdę oraz Młynówkę. W 2005 roku, Rada Miasta Bydgoszczy nadała im zaszczytną nazwę Mostów „Solidarności”. Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy sprawuje nad nimi pieczę.

W najnowszym czasie, we wrześniu 2019 roku, podczas planowej wymiany nawierzchni mostów południowych, ujawniono potrzebę dodatkowych napraw samej płyty pomostu. Mimo szacowanej, dużej wytrzymałości, konieczne było przeprowadzenie czasochłonnych prac, które trwały do końca października 2019 roku.

Dane techniczne

Mosty im. Solidarności w Bydgoszczy to imponujący zespół składający się z sześciu różnych obiektów mostowych. Południowa sekcja mostów, ulokowana nad Brdą, obejmuje mosty Portowe, podczas gdy te usytuowane nad Młynówką noszą nazwę mostów Młyńskich. Warto zauważyć, że południowe mosty drogowe mają najstarszą historię, podczas gdy północne mosty drogowe oraz mosty tramwajowe pośrodku zostały zrealizowane na początku lat osiemdziesiątych XX wieku.

Most Portowy południowy

Ten most, zbudowany w 1955 roku, jest trójprzęsłową konstrukcją żelbetową z dodatkiem sprężenia, osiągającą długość 69,06 m. Rozpiętość poszczególnych przęseł prezentuje się następująco: 15,6 + 38,0 + 15,5 m. Nośność mostu osiąga imponującą wartość 40 ton. W konstrukcji zastosowano żelbetową, dwudźwigarową belkę ciągłą, która została sprężona z zewnątrz przy użyciu kabli. Dźwigary belkowe zostały rozmieszczone w rozstawie 5,44 m. Obiekt ma szerokość 18,9 m, w tym 11,50 m przeznaczone na jezdnię oraz 5,5 m na chodnik. Podpory mostu składają się z dwóch żelbetowych przyczółków i dwóch filarów pośrednich, które zostały osadzone na palach. Przestrzeń żeglowna pod mostem wynosi 6 × 35 m.

Most Młyński południowy

Podobnie jak jego portowy odpowiednik, most Młyński południowy został zbudowany w 1955 roku i jest trójprzęsłową konstrukcją żelbetową z sprężeniem, osiągającą długość 45,36 m. Rozpiętość przęseł wynosi: 8,55 + 27,97 + 8,84 m. Szerokość mostu wynosi 18,82 m, w tym jezdnia 11,5 m oraz chodnik 5,75 m. Przestrzeń żeglowna wynosi 3,1 × 25 m, a nośność tej konstrukcji również wynosi 40 ton.

Most Portowy tramwajowy

Oddany do użytku w 1981 roku, most Portowy tramwajowy jest czteroprzęsłową konstrukcją stalowo-żelbetową, której długość to 70,78 m. Jego nośność opiera się na pięciu dźwigarach blachownicowych, które w przęsłach skrajnych łączą stalowe wsporniki, na których umieszczono żelbetową płytę pomostu. W przęśle znajdującym się nad groblą wykonano płytę monolityczną. Szerokość tego mostu wynosi 8,3 m, co umożliwia pomieszczenie dwóch torów tramwajowych.

Most Młyński tramwajowy

Podobnie jak Portowy tramwajowy, most Młyński tramwajowy został oddany do użytku w 1981 roku. Jest to trójprzęsłowa, stalowa konstrukcja o długości 48 m. Nośność przęseł zapewniają pięć dźwigarów blachownicowych, które w połączeniu ze stalowymi wspornikami podtrzymują żelbetową płytę pomostu o szerokości 8,3 m.

Most Portowy północny

Ten most również oddano do użytku w 1981 roku. Jest to czteroprzęsłowa konstrukcja stalowo-żelbetowa o długości 70,78 m. Rozpiętość przęseł wynosi: 11 + 38 + 11 + 10,6 m. Nośność mostu wynosi 30 ton, a konstrukcję nośną tworzy siedem dźwigarów blachownicowych połączonych ze stalowymi wspornikami. W przęśle nad groblą umieszczono żelbetową płytę monolityczną. Szerokość mostu wynosi 17,3 m, z czego 10,5 m przeznaczone jest na jezdnię, a 5,4 m na chodnik. Przestrzeń żeglowna pod mostem wynosi 4 × 30 m.

Most Młyński północny

Oddany do użytku w 1981 roku, most Młyński północny to trójprzęsłowa konstrukcja stalowa o długości 48 m. Rozpiętość przęseł wynosi: 10 + 28 + 10 m. Nośność mostu to również 30 ton, a jego konstrukcję nośną stanowi stalowa belka przewieszona na filarach pośrednich i połączona ze wspornikami w formie stalowego rusztu. Na tej stalowej konstrukcji umieszczono żelbetową płytę pomostu, której szerokość wynosi 17,3 m, w tym jezdnia ma 10,5 m, a chodnik – 5,4 m. Przestrzeń żeglowna pod tym obiektem wynosi 2,7 × 25 m.

Obciążenie ruchem

Mosty w Bydgoszczy są kluczowymi obiektami infrastrukturalnymi, które codziennie znoszą duże obciążenie związane z ruchem drogowym. Z przeprowadzonego pomiaru w 2006 roku wynika, że w okresie szczytu komunikacyjnego przez mosty przejeżdża około 2330 pojazdów w ciągu godziny.

Inne

Mosty Solidarności pełnią rolę wyjątkowego punktu obserwacyjnego, skąd można podziwiać sylwetki wielu bydgoskich zabytków oraz współczesnych obiektów architektonicznych. Wśród nich znajdują się katedra, Opera Nova, malownicza Wyspa Młyńska, a także historyczne Młyny Rothera, Biały Spichrz oraz nietypowa Śluza Miejska. Dodatkowo, pod mostem kursuje tramwaj wodny, co zwiększa atrakyjność tego miejsca.

Warto zaznaczyć, że 18 sierpnia 2016 roku, dostęp do północnego cypla Wyspy Młyńskiej został zamknięty. Ten obszar sąsiaduje z Śluzą Miejską, co czyni go jeszcze bardziej interesującym dla odwiedzających. Mosty Solidarności oraz jego okolice stanowią zatem niezwykle istotny element krajobrazu Bydgoszczy oraz jej bogatej historii.

---

Oceń: Mosty Solidarności w Bydgoszczy

---