Ulica Stefana Batorego w Bydgoszczy

---

Położenie

Ulica Stefana Batorego zlokalizowana jest w dolnej części Starego Miasta. Ta urokliwa arteria rozciąga się w kierunku północ-południe, łącząc Stary Rynek oraz ulicę Długą. Ulica ma długość około 70 metrów, a jej przedłużeniem jest ulica Przesmyk, prowadząca do Wałów Jagiellońskich.

Historia

Ulica Stefana Batorego ma bardzo bogatą historię, datującą się na połowę XIV wieku, kiedy to została wytyczona w okresie tworzenia bydgoskiego miasta lokacyjnego. Stanowiła ważny szlak komunikacyjny, łącząc południowo-zachodni narożnik Starego Rynku z ulicą Długą. Warto zauważyć, że jedynie wąski przesmyk prowadził do ul. Pod Blankami oraz muru miejskiego. Wzdłuż tej ulicy, w XVII i XVIII wieku, wzniesiono zarówno murowane, jak i ryglowe budowle.

Badania archeologiczne na ulicy Stefana Batorego ujawniły pozostałości XVI-wiecznych drewnianych rur wodociągowych, które znajdowały się na głębokościach od 0,6 do 1,5 metra, o średnicy wynoszącej od 40 do 65 cm. Na planie zabudowy miasta wykonanym w 1774 roku przez pruskiego geometrę Gretha, posesje przy ulicy były w pełni zabudowane, co potwierdzają także plany z 1876 roku, które ukazują obecny układ pierzei.

W XIX wieku oraz na początku XX wieku rejon środkowej części ul. Długiej był zamieszkiwany przez społeczność żydowską, tworzącą swoistą enklawę. W tamtym okresie można było spotkać liczne sklepy i warsztaty prowadzone przez Żydów, choć istniały również polskie placówki. Warto zaznaczyć, że od 1888 roku ulica Stefana Batorego była kluczowym punktem dla tramwajów; pierwszy kurs obsługiwany był przez tramwaje konne, a od 1896 roku przez tramwaje elektryczne. Dwie z trzech linii tramwajowych w Bydgoszczy przebiegały właśnie przez ten obszar: „czerwona” linia prowadziła od Dworca Głównego do wąskotorowego dworca, a „zielona” od ul. Gdańskiej do Strzelnicy przy ul. Toruńskiej. Tramwaje obu linii wprowadzały ruch w ulicę Stefana Batorego, skręcając w lewo i prawo, a powrót odbywał się ulicą Jana Kazimierza.

Ruch tramwajowy utrzymywał się do 1953 roku, kiedy to uruchomiono nowe torowisko na ul. Bernardyńskiej, omijające Stare Miasto. Ostatecznie w 1969 roku zawieszono kursy linii 1, a ostatni tramwaj ulicą Batorego przejechał w 1974 roku podczas budowy ronda Jagiellonów. Torowisko zostało później zlikwidowane.

Historia ulicy jest ściśle powiązana z dziejamiulicy Długiej. Do momentu upaństwowienia rzemieślniczych i handlowych przedsiębiorstw w latach 50. XX wieku, ulica ta miała charakteryzować się handlem. Znajdował się tam zajazd, który przemieniono w XIX wieku na hotel Rio’s, działający do 1939 roku.

W 2007 roku na ul. Długiej powstała Bydgoska Aleja Autografów, a tabliczki z podpisami znanych osobistości zostały wmurowane w nawierzchnię ulicy. W drugiej dekadzie XXI wieku, zgodnie z Planem Rewitalizacji Bydgoszczy, przeprowadzono modernizację nawierzchni ul. Stefana Batorego. 13 września 2019 roku, zorganizowano tam po raz pierwszy plenerową imprezę o nazwie „Nocny Batory”.

Nazwy

• XVI w. – I poł. XVIII w. – platea transversalis,
• 1800 – Kleine Poststraße,
• 1816 – Poststraße,
• 1840–1855 – Alte Poststraße,
• 1861–1920 – Poststraße,
• 1920–1939 – Stefana Batorego,
• 1939–1945 – Poststraße,
• od 1945 – Stefana Batorego.

Nazwa ulicy upamiętnia polskiego króla Stefana Batorego, który spędził w Bydgoszczy 77 dni, od 2 stycznia do 20 marca 1577 roku, prowadząc negocjacje podczas konfliktu z Gdańskiem. W tym czasie na bydgoskim zamku gościł go starosta Jan Kościelecki, a król wydawał liczne przywileje dla Bydgoszczy oraz Fordonu.

Architektura

Ulica Stefana Batorego to interesujący przykład architektury, która w dużej mierze składa się z budynków zbudowanych w XVIII wieku i przekształconych w XIX wieku. Pierzeje ulicy mają wiele do zaoferowania pod względem historycznym oraz estetycznym.

Wśród tych struktur szczególnie wyróżniają się dwa obiekty, które przyciągają uwagę dzięki swojemu neorenesansowemu wystrojowi elewacji. Pierwszy z nich znajduje się na rogu z ul. Długą, co czyni go punktem odniesienia dla spacerujących po tej okolicy.

Natomiast drugi, narożny budynek, sąsiaduje ze Starym Rynkiem,

tworząc malowniczy krajobraz, który zachęca do dłuższego zatrzymania się i podziwiania detali architektonicznych.

Niektóre kamienice

Wzdłuż ulicy Stefana Batorego w Bydgoszczy znajduje się wiele interesujących kamienic, które zachwycają swoją architekturą oraz historią. Każda z nich ma swoją unikalną historię i charakterystyczne cechy, które warto poznać. Poniżej prezentujemy szczegółowe informacje dotyczące wybranych budynków.

Numer	Adres	Rok budowy	Styl architektoniczny	Wpis w rejestrze zabytków	Uwagi	Zdjęcie
1.	Batorego 1	XVII w., 1877	neorenesans	brak	Kamienica usytuowana na rogu Starego Rynku 12. Obecny wygląd zawdzięcza gruntownej przebudowie w neorenesansowym stylu, przeprowadzonej w 1877 r. Elewacje kończy profilowany gzyms na konsolkach, z fryzem z ornamentem perełkowym, wolich oczach oraz meandrowym. W piwnicach odkryto ślady XV-wiecznej piwiarni. Na parterze od 1993 r. funkcjonuje kawiarnia artystyczna „Węgliszek”, upamiętniająca diabełka, który według legendy od XVI w. miał „panować i straszyć” w Bydgoszczy.	brak
2.	Batorego 6 / Długa 31	koniec XVIII w., 1862	neorenesans włoski	brak	Kamienica zlokalizowana na rogu ulicy Długiej (31). Powstała na końcu XVIII wieku jako zajazd. W 1862 roku przeszła przebudowę, dostosowując ją do celów hotelowych. Oprócz pokoi gościnnych, znajdowała się tam restauracja oraz lokale handlowe. Elewacja ma cechy neorenesansowej włoskiej willi. Do 1939 r. działał tam hotel Rio’s.	brak
3.	Długa 33	1782	brak	brak	Kamienica położona na rogu ulicy Stefana Batorego.	brak
4.	Niedźwiedzia 1	połowa XVIII w.	klasycyzm	brak	Kamienica znajdująca się na rogu ulicy Stefana Batorego. W 1751 r. mieścił się tam urząd pocztowy. W tamtym czasie pocztmistrzem bydgoskim był Jakub Marshall. Najpóźniej w 1779 r., po rozpoczęciu działalności przez pocztę pruską po I rozbiorze, pocztamt przeniósł się z tej kamienicy do jednego z budynków przy obecnej ulicy Długiej.	brak

---

Oceń: Ulica Stefana Batorego w Bydgoszczy

---