Ulica Świętej Trójcy w Bydgoszczy to jedna z najstarszych oraz historycznie kluczowych ulic w sercu miasta, która prowadzi do głównych ciągów komunikacyjnych w kierunkach zachodnim i północno-zachodnim. Ta ulica ma swoje miejsce w kontekście osadniczym dawnego Przedmieścia Poznańskiego, gdzie odegrała istotną rolę w kształtowaniu lokalnej infrastruktury.
Zrealizowane w latach 70. i 80. XX wieku inwestycje w zakresie transportu, w tym budowa nowego odcinka ul. Marszałka Focha oraz ul. Kruszwickiej, w znaczący sposób wpłynęły na sposób, w jaki funkcjonuje ulica Świętej Trójcy. Efektem tych działań była utrata tranzytowego charakteru ulicy oraz zlikwidowanie linii tramwajowej, która wcześniej tędy przebiegała.
Historia
Nazwa ulicy Świętej Trójcy jest znana w dokumentach urzędowych od roku 1850, kiedy to związała ona ulicę Poznańską (dawniej Posernerstraße) z obecną ulicą Focha, która w tamtych czasach nosiła nazwę Canalstraße. W rzeczywistości historia tej ulicy sięga znacznie dalej, sięgając połowy XVI wieku, kiedy to w rejonie zwanym Przedmieściem Poznańskim znajdował się niewielki gotycki kościółek pod wezwaniem św. Trójcy. Kościół ten został zburzony w 1829 roku, a jego miejsce zajęła teraz istniejąca neogotycka świątynia, która powstała dzięki wsparciu papieskiemu oraz lokalnej społeczności.
W kontekście dalszej urbanizacji, po wybudowaniu Kanału Bydgoskiego na północnym końcu ulicy, zrealizowane zostały także Most Władysława IV oraz Śluza III Grunwaldzka. Niestety, te historyczne obiekty zniknęły z mapy miasta z powodu zasypania starszego odcinka kanału na początku lat 70. XX wieku.
Z połowy XIX wieku pochodzi również działalność Friedricha Eberhardta, który w odlewni przy ulicy Świętej Trójcy rozpoczął produkcję maszyn parowych, które trafiły do lokalnych przemysłowców, dając podwaliny pod przyszły rozwój firmy Spomasz.
Obecny kształt zabudowy ulicy zawdzięczamy głównie końcowi XIX oraz początku XX wieku. Z kolei od początku XXI wieku trwa proces rewitalizacji znacznej części obiektów, z których niektóre, jak budynek numer 3, poddano renowacji jesienią 2016 roku. W 2019 roku ogłoszono plany budowy nowego kompleksu mieszkalnego o nazwie Nowa Wenecja, który miał powstać pod numerem 8.
Zabytki
Na ulicy Świętej Trójcy w Bydgoszczy znajduje się wiele interesujących obiektów, które zostały wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków. Oto kilka z nich:
- Kościół par. p.w. Świętej Trójcy, zlokalizowany pod adresem ul. Świętej Trójcy (dawniej Świerczewskiego) 26, datowany na lata 1910-12, z numerem rejestru A/752 z dnia 20.09.1971. W pobliżu znajduje się parterowy dom w stylu późnoklasycystycznym z poddaszem i facjatką, zwieńczony dwuspadowym, mansardowym dachem, pochodzący z I połowy XIX wieku,
- Kamienica secesyjna ul. Kordeckiego 14 / Świętej Trójcy 29, zbudowana w 1901 roku, z numerem rejestru A/1389 z dnia 6.10.2008,
- Kamienica modernistyczna ul. Świętej Trójcy 30, z lat 1921, z numerem rejestru A/428/1 z dnia 27.10.1994, która została odrestaurowana w 2016 roku,
- Szkoła Rzemiosła i Przemysłu Artystycznego, obecnie Zespół Szkół Mechanicznych, ul. Świętej Trójcy 37, z lat 1910-11, z numerem rejestru A/356/1 z dnia 23.03.1993.
Pozostałe ważniejsze obiekty przy ulicy
Ulica św. Trójcy w Bydgoszczy to miejsce bogate w historię, gdzie każdy budynek opowiada swoją unikalną opowieść. Wśród nich wyróżniają się następujące obiekty:
- Kamienica przy ul. św. Trójcy 3, z 1910 roku, w czasie II wojny światowej pełniła rolę konspiracyjnego miejsca Armii Krajowej, znanego pod kryptonimem Trzy trójki. W 2017 roku dach budynku ucierpiał podczas pożaru,
- Dawna farbiarnia Koppa, która planowana jest do przebudowy na hotel Hampton by Hilton,
- Kamienica neorenesansowa przy ul. św. Trójcy 8, datowana na początek XX wieku, obecnie uwzględniona w gminnej ewidencji zabytków,
- Kamienica z 1890 roku, z ul. św. Trójcy 14, trzykondygnacyjna, odrestaurowana w drugiej połowie 2017 roku,
- Kamienica znajdująca się pod numerem 23, powstała w latach 1903-1904 według projektu Ernsta Petersa dla mistrza budowlanego Franciszka Ciechanowskiego. Zbudowana w stylu secesji wiedeńsko-berlińskiej, dwupiętrowa, wyróżnia się dwoma ryzalitami. Elewację budynku zdobi bogata dekoracja stiukowa oraz płaskorzeźby z wizerunkami robotników. Wnętrza, w szczególności klatka schodowa, ozdobione są secesyjnymi polichromiami Brunona Gęstwickiego. Unikalnością tego obiektu jest cofnięta elewacja frontowa, która stworzyła niewielki ogród, dawniej oddzielony kutym ogrodzeniem. W sąsiednim budynku przy numerze 21/1 w okresie PRL działał Zakład Fotografii Artystycznej „WIOL” prowadzony przez Wandę Planner,
- Kamienica przy ul. św. Trójcy 27/Kordeckiego 9, również z początku XX wieku, która znajduje się w gminnej ewidencji zabytków,
- Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przy ul. św. Trójcy 31-33, gdzie w I połowie XX wieku funkcjonował popularny kompleks gastronomiczno-rozrywkowy, znany jako Ogród Patzera,
- Regionalna Izba Obrachunkowa, stanowiąca kolejny przykład architektonicznej wartości tej ulicy.
Każda z tych kamienic nie tylko przyczynia się do estetyki ulicy, ale także niesie w sobie fragment historii miasta Bydgoszczy.
Nazwy
Historia nazewnictwa ulicy jest interesująca i pełna zmian. Ulica początkowo nosiła nazwę ul. Berlińskiej (Berliner Straße). Wraz z przyłączeniem miasta do Polski w 1920 roku, przemianowano ją na ul. Świętej Trójcy, co było związane z nazwą kościoła zlokalizowanego w jej pobliżu. W 1939 roku Niemcy zmienili nazwę Berlinerstraße, przenosząc ją na ul. Grunwaldzką, a ul. Świętej Trójcy w tym okresie zaczęła być nazywana Potsdamer Straße.
Po zakończeniu II wojny światowej, krótko przywrócono jej dawną nazwę, ale wkrótce nazwa została zmieniona na ul. gen. Karola Świerczewskiego. Dopiero w 1990 roku przywrócono oryginalną nazwę ulicy, która obowiązuje do dziś.
- do 1920: Berliner Straße,
- 1920-1939: Świętej Trójcy,
- 1939-1945: Potsdamer Straße,
- 1945-1953: Świętej Trójcy,
- 1953-1990: Generała Karola Świerczewskiego,
- od 1990: Świętej Trójcy.
Komunikacja
Obecnie na ulej Świętej Trójcy w Bydgoszczy nie odbywa się ruch żadnych linii komunikacji miejskiej, zarówno autobusowych, jak i tramwajowych.
Warto jednak wspomnieć, że w przeszłości ulica ta była obsługiwana przez kilka różnych tras. Funkcjonowały tu linie tramwajowe nr 1, 2, 3, 3bis oraz 5, a także linie autobusowe, w tym nr 51, 56, 58, 61, 62, 64 oraz 92.
Przypisy
- Małgorzata Czajkowska Hotel Hilton w starej bydgoskiej farbiarni. Zawisł baner.
- Aleksandra Lewińska FOD. Pierwszy bydgoski park przemysłowy. Jak Carl Blumwe stworzył swoje imperium.
- Ta kamienica szpeciła okolicę. Idzie do remontu.
- Grażyna Marks Na tej ulicy pięknieje kamienica po kamienicy.
- Rejestr zabytków nieruchomych woj. kujawsko-pomorskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 21. [dostęp 17.11.2017 r.]
- Malowidła Brunona Gęstwickiego w kamienicy przy ul. Świętej Trójcy.
- Wyjątkowa kamienica wyremontowana na ul. Świętej Trójcy. Zadbano o każdy detal.
- Bydgoskie kamienice: pod kilkoma warstwami farb kryją się obrazy, Gazeta Pomorska, 23.08.2010 r.
- A b Ładniej na ul. Świętej Trójcy. Dwie kamienice odnowione.
- Pożar zabytkowej kamienicy. Ewakuowano mieszkańców.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Teofila Magdzińskiego w Bydgoszczy | Wełniany Rynek | Wenecja Bydgoska | Aleja Jana Pawła II w Bydgoszczy | Bydgoska Aleja Autografów | Plac Poznański w Bydgoszczy | Plac Zbawiciela w Bydgoszczy | Ulica Ferdynanda Focha w Bydgoszczy | Ulica Wojska Polskiego w Bydgoszczy | Ulica Świętego Ojca Maksymiliana Marii Kolbego w Bydgoszczy | Ulica Szubińska w Bydgoszczy | Ulica Stefana Batorego w Bydgoszczy | Ulica Stary Port w Bydgoszczy | Ulica Spichlerna w Bydgoszczy | Ulica Przyrzecze w Bydgoszczy | Ulica Przesmyk w Bydgoszczy | Ulica Podwale w Bydgoszczy | Ulica Pocztowa w Bydgoszczy | Ulica Nowotoruńska w Bydgoszczy | Ulica Niedźwiedzia w BydgoszczyOceń: Ulica Świętej Trójcy w Bydgoszczy