Bydgoszcz Główna

---

Ruch pasażerski

Ruch pasażerski w Bydgoszczy Głównej jest niezwykle istotnym aspektem funkcjonowania transportu kolejowego w Polsce. Wymiary wymiany pasażerskiej dostarczają cennych danych na temat liczby podróżnych oraz ich aktywności na przestrzeni lat.

Rok	Roczna wymiana	Pasażerska wymiana na dobę	Lokalizacja w Polsce
2017	4 400 000	12 000	15
2018	12 300 000	4 500	18
2019	4 900 000	13 400	15
2020	3 100 000	8 400	15
2021	3 600 000	9 900	15
2022	_	14 000	15

Dzięki analizie tych danych można zauważyć, jak zmieniała się liczba pasażerów oraz jakie były ich codzienne potrzeby transportowe. Obserwacja tych trendów pomaga w lepszym planowaniu oraz optymalizacji usług kolejowych oferowanych w regionie.

Historia

Wszystko, co łączy historię kolejową Bydgoszczy, wymaga szczególnej uwagi, ponieważ mówi o ewolucji transportu i rozwoju miasta. Z tego powodu zapraszam do zapoznania się z ważnymi wydarzeniami związanymi z bydgoskim dworcem kolejowym.

Budynek pierwotny z 1851

Dworzec kolejowy, który po raz pierwszy zrealizowano w 1851 roku, związany jest z budową Pruskiej Kolei Wschodniej, łączącej Krzyż i Królewiec. 25 lipca 1851 roku, na nowo otwartym odcinku Krzyż-Bydgoszcz długości 145 km, miała miejsce uroczystość z udziałem króla Prus Fryderyka Wilhelma IV. W tym wyjątkowym dniu, przed wspaniale udekorowanym budynkiem, odbyło się przedstawienie w wykonaniu zespołu ludowego z Kujaw, który zaprezentował regionalne kostiumy oraz zaśpiewał piosenki w języku polskim. Przełomowy moment nastał 27 lipca, kiedy pierwszy pociąg ruszył z Bydgoszczy. W 1853 roku, do budynków dworcowych przyłączono urzędników Dyrekcji Kolei Wschodniej, którzy przypłynęli z Nowego Rynku.

Wraz z rozwojem komunikacji kolejowej, konieczność rozbudowy dworca stała się nieunikniona z powodu wzrostu przewozów. Istotnym motywem tej rozbudowy była potrzeba utworzenia odpowiedniej przestrzeni dla Dyrekcji Kolei Wschodniej, która odpowiadała za organizację i zarządzanie transportem kolejowym na wschodzie Prus.

Pierwsza rozbudowa w 1861

Pierwsza rozbudowa dworca miała miejsce w 1861 roku, przy budowie kolejnej trasy – pruskiego odcinka Kolei Warszawsko-Bydgoskiej. Do unowocześnionego gmachu dobudowano imponujące skrzydła zamkowe, kształtując trzykondygnacyjny kompleks z dwiema wieżami po bokach oraz centralnym fragmentem z arkadowym portykiem. Warto podkreślić, że w 1861 roku pomiędzy budynkiem a ul. Zygmunta Augusta (dawniej Friedrich-Wilhelm-Straβe) powstał skwer dworcowy o powierzchni 0,4 ha, ozdobiony tarasami, schodkami i murkami, co nadawało mu wyjątkowego charakteru.

Druga rozbudowa w 1870

W obliczu znaczącego wzrostu ruchu pasażerskiego, w 1870 roku zbudowano nowy, klasyczny budynek dworca, który znajdował się równolegle do pierwotnego gmachu, przy wylocie ul. Dworcowej. Był to nowoczesny jak na tamte czasy obiekt, w którym znajdowały się kasy biletowe, miejsce odpraw bagażu oraz przejścia na perony. Dodatkowo, dotychczasowy gmach przemieniono w poczekalnię oraz restaurację, z biurami administracji Dyrekcji Kolei Wschodniej na wyższych piętrach. Powstał również zieleniec dworcowy o powierzchni 0,35 ha, który wzbogacił architekturę otoczenia.

W latach 1872-1875 powstał także Urząd Ekspedycji Pocztowej, a w 1888 przekształcono połączenia z centrum miasta, uruchamiając linię tramwajową wzdłuż ulicy Dworcowej, najpierw konną, później elektryczną od 1896 roku. Kolejne ważne zmiany miały miejsce w 1889 roku, kiedy urzędnicy Dyrekcji Kolei opuścili dworzec, przenosząc się do nowego gmachu przy ul. Dworcowej.

Odbudowa budynku dworcowego w latach 1910–1915

W wyniku pożaru w 1910 roku rozpoczęto odbudowę dworca, która trwała do 1915 roku. Nowa konstrukcja, masywna i prostopadłościenna, została uwieńczona wielkim zegarem na dachu, a przed nim utrzymano ozdobny zieleniec, który stał się wizytówką dla przybywających gości. W 1926 roku zieleniec został jednak przebudowany, zachowując jednocześnie elementy reprezentacyjne. Budynek dworca dotrwał w tej formie do okresu międzywojennego oraz II wojny światowej. W latach 1936-1937, na miejscu byłego Urzędu Ekspedycji Pocztowej zbudowano nowy.

Przebudowa w latach 1965–1972

Wielka przebudowa, która miała miejsce na przełomie lat 60. i 70. XX wieku, zmieniła oblicze budynku. Dotychczasowy stromy dach z wieżą zegarową został usunięty, a elewacja frontowa przeszklona. Pojawiło się również przejście podziemne prowadzące na perony. Uroczyste otwarcie modernizowanego obiektu miało miejsce w 1966 roku, jednakże do 1972 roku wciąż trwały prace budowlane. W latach powojennych zlikwidowano zieleniec przed dworcem, na jego miejscu stworzono parking. Zmiany w budynku wiązały się także z umieszczeniem tablic pamiątkowych upamiętniających ważne wydarzenia, w tym katastrofy kolejowej pod Ślesinem w 1972 roku. Jedna z opublikowanych tablic pochodzi z inicjatywy Andrzeja Skibickiego, który był bezpośrednim uczestnikiem tamtego wypadku.

Warto również zaznaczyć, że Izba Tradycji Bydgoskich Dróg Żelaznych, która przez pewien czas mieściła się przy III peronie, została przeniesiona do stacji Bydgoszcz Wschód, następnie powróciła do pierwotnej siedziby, a obok powstał jedyny w Polsce zachowany egzemplarz lokomotywy TKp1-46.

Modernizacja w latach 2014–2015

W latach 2014-2015 przeprowadzono znaczącą modernizację dworca, która kosztowała 164 mln złotych. Projekt autorstwa Przedsiębiorstwa Organizacji Inwestycji Allplan Sp. z o.o., przyjął cztery różne koncepcje, w tym „Inside-outside” oraz „Clockwork station”. Zrealizowano pierwszą koncepcję, która polegała na renowacji starego budynku, a obok niego zbudowano nowoczesny, pięciokondygnacyjny obiekt z przeszkloną fasadą. Po zakończeniu budowy, perony zostały dostosowane do nowych wymogów, a modernizacja podkreśliła funkcjonalność oraz estetykę całego kompleksu. Nowy obiekt został oddany do użytku 24 sierpnia 2015 roku, a jego uroczyste otwarcie miało miejsce 10 października 2015 roku.

Aktualizacja wzorów konstrukcji również obejmowała wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań, takich jak windy, które podniosły komfort użytkowania dworca. W okresie po modernizacji, w marcu 2016 roku, w holu umieszczono tablicę z 1931 roku, która upamiętniała przybycie marszałka Piłsudskiego do Bydgoszczy 6 czerwca 1921 roku. Renowacja elewacji dworca wyspowego została doceniona w 2018 roku, kiedy to otrzymała wyróżnienie w konkursie Fasada Roku. Dodatkowo, w lutym 2022 roku, nadano mu imię Mariana Rejewskiego.

Dojazd

Od 6 grudnia 2020 roku dostępne są różnorodne połączenia komunikacyjne, umożliwiające dotarcie do stacji Bydgoszcz Główna. Poniżej przedstawiamy zestawienie dostępnych linii autobusowych:

• 54 (Błonie – Piaski, z wybranymi kursami przez ul. Pileckiego oraz wybranymi kursami do Smukały),
• 57 (Błonie – Dworzec Główny),
• 67 (Łęczycka – Rycerska),
• 71 (Morska – Rekinowa),
• 77 (Morska – Niklowa),
• 79 (Glinki – Rycerska),
• 80 (Port Lotniczy – Dworzec Główny),
• linia nocna 31 (Łoskoń Zajezdnia – Osiedle Leśne),
• linia nocna 33 (Niepodległości – Piaski).

Oprócz autobusów, dostępne są również tramwaje, które kursują na następujących trasach:

• 5 (Łoskoń – Rycerska),
• 8 (Rycerska – Kapuściska),
• 9 (Rycerska – Glinki).

Linie kolejowe przechodzące przez stację

Na terenie stacji kolejowej w Bydgoszczy przebiegają różnorodne linie kolejowe, które pełnią kluczową rolę w komunikacji transportowej. Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje o tych liniach:

• 18 Kutno – Piła Główna (ta zelektryfikowana linia łączy najważniejsze miasta regionu, takie jak Bydgoszcz i Toruń),
• 131 Chorzów Batory – Tczew (jest to magistrala węglowa, której stary odcinek odgałęzia się w Maksymilianowie i prowadzi do Gdyni przez Kościerzynę),
• 356 Poznań Wschód – Bydgoszcz Główna (aktualnie odcinek na terenie województwa kujawsko-pomorskiego jest wykorzystywany wyłącznie do transportu towarowego),
• 745 Czyżkówko – Bydgoszcz Główna.

Jak widać, stacja nie tylko łączy kluczowe miejscowości, ale również pełni istotną funkcję w zakresie transportu towarowego i pasażerskiego w regionie.

Obiekty znajdujące się w okolicach stacji

W otoczeniu stacji kolejowej Bydgoszcz Główna znajduje się szereg interesujących obiektów, które odzwierciedlają historię oraz bogate dziedzictwo architektoniczne tego regionu.

Na uwagę zasługuje Fabryka taboru szynowego Pesa, która posiada zachowaną kuźnię z drugiej połowy XIX wieku. To miejsce nie tylko wspomina czasy, kiedy tabor szynowy był tworzony z pasją, ale również służy jako ważny punkt w produkcji kolejowej w Polsce.

Kolejnym istotnym obiektem jest dawna poczta dworcowa, znana jako Urząd Pocztowy Bydgoszcz 2, zlokalizowana przy ul. Zygmunta Augusta 3a. Zbudowany w latach 1936-1937, ma nowoczesny styl, który powstał w miejsce Urzędu Ekspedycji Pocztowej, który istniał od 1872 do 1875 roku.

Warto również wspomnieć o dawnej zajezdni tramwajowej znajdującej się przy ul. Zygmunta Augusta. Po przejęciu przez Bydgoską Szkołę Wyższą w 2007 roku, planowano utworzenie kompleksu dydaktycznego. Projekt nie został jednak zrealizowany, co doprowadziło do przekształcenia budynku w park trampolin, który otwarto 14 lutego 2017. Zachowano przy tym niektóre zabytkowe elementy budynku oraz części torowisk. W pobliżu zajezdni, pod koniec listopada 2020, umieszczono poniemiecki tramwaj z Elbląga.

Jednym z najciekawszych obiektów w okolicy jest okrągła parowozownia, która powstała w latach 70. XIX wieku. Jest to jedna z trzech parowozowni tego typu w Polsce, która do 1985 roku służyła do naprawy tendrów. Wpisana do rejestru zabytków w dniu 4 marca 2014, niestety w maju 2014 roku rozpoczęto działania zmierzające do jej rozbiórki na wniosek Pesy. Elementy parowozowni miały zostać przeniesione na teren Exploseum, lecz nie ustalono nowej lokalizacji. 26 listopada 2014 przekazano je miastu, które planowało odtworzenie obiektu w Myślęcinku.

Oprócz tego, w okolicy znajduje się wieża ciśnień, która została przeznaczona do rozbiórki w maju 2014 roku, a także suwnica kolejowa przy ul. Zygmunta Augusta, wyprodukowana prawdopodobnie w pierwszej ćwierci XX wieku. Dźwig ten, wykorzystywany do rozładunku i załadunku towarów, został wpisany do rejestru zabytków 24 października 2019.

W dalszej części, warto zwrócić uwagę na parowóz wąskotorowy typu Borsig, który znajduje się przy ul. Unii Lubelskiej, oraz na przystanek autobusowy, który obsługuje zarówno linie dzienne, jak i nocne, oraz przystanek tramwajowy.

Ważnym dodatkiem dla współczesnej infrastruktury w okolicy jest również stacja ładowania samochodów elektrycznych, uruchomiona 29 lipca 2019 roku, co świadczy o postępującym rozwoju ekologicznych rozwiązań transportowych w Bydgoszczy.

Ostatnim obiektem wartym wzmianki jest wrak parowozu Ty42-149, który przez wiele lat znajdował się na torach stacji Bydgoszcz Główna Towarowa, a 17 listopada 2019 został przetransportowany do Jarocina.

---

Oceń: Bydgoszcz Główna

---