Ulica Niedźwiedzia w Bydgoszczy

---

Położenie

Ulica Niedźwiedzia umiejscowiona jest w centralnej części Starego Miasta w Bydgoszczy. Jej układ rozciąga się w orientacji wschód-zachód, zaczynając od Starego Rynku i prowadząc w kierunku ul. Jezuickiej. Długość tej ulicy wynosi około 70 metrów.

Historia

Ulica Niedźwiedzia, wytyczona w połowie XIV wieku, jest jednym z kluczowych elementów historii bydgoskiego miasta lokacyjnego. W dawnych czasach łączyła południowo-zachodni narożnik Starego Rynku z ul. Jezuicką (Kościelną). Po zbudowaniu mostu na Młynówce, mieszkańcy mogli przemieszczać się dalej na zachód w kierunku Wyspy Młyńskiej.

W okresie XVII i XVIII wieku przeważająca część zabudowy znajdującej się wokół czworoboku obecnych ulic: Farnej, Jezuickiej, Niedźwiedziej oraz Starego Rynku, była własnością jezuitów. W okolicach roku 1640, jedna z pierzei tego czworoboku na Rynku została zamknięta budowlami kościoła jezuickiego oraz kolegium. Niestety, w czasie potopu szwedzkiego, od 1655 do 1660 roku, znaczna ilość domów została zniszczona przez pożary, a wiele innych opustoszało wskutek ucieczki mieszkańców przed zarazą.

Z planu miasta, jaki sporządzono w 1774 roku przez pruskiego geometrę Gretha, wynikało, że na dziewięć parceli przy ulicy, trzy były puste, w tym narożna granicząca z ul. Jezuicką. Północna pierzeja była zajmowana przez budynki kolegium jezuickiego, gdzie znajdował się również główny wjazd na dziedziniec. Warto dodać, że wszystkie ubytki zabudowy zostały uzupełnione do 1800 roku. Z planu z 1876 roku można wnioskować, że w południowej pierzei ulicy znajdowało się pięć kamienic, a na część północną przypadały trzy kamienice. Zmieniła się także lokalizacja wjazdu do dawnego kolegium (wówczas gimnazjum królewskiego), przeniesiona z ul. Niedźwiedziej na ul. Farną.

W 1940 roku, w wyniku decyzji hitlerowskich władz okupacyjnych z kreisleiterem NSDAP Wernerem Kampe na czele, doszło do wyburzenia zachodniej pierzei Starego Rynku wraz z kościołem jezuickim. Chociaż planowany nowy ratusz bydgoski nigdy nie został zrealizowany, pozostał po nim skwer. Od tego czasu wschodnia część ulicy Niedźwiedzia nie ma północnej pierzei i jest widoczna z perspektywy Starego Rynku.

W roku 1974, na podstawie uchwały WRN, rozpoczęto prace rewitalizacyjne na fragmentach Starego Miasta w Bydgoszczy. Ewentualne przedsięwzięcia przy ulicy Niedźwiedzia dotyczyły uporządkowania struktury handlowej oraz przywrócenia witrynom sklepowym charakteru staromiejskiego. Powstał miejsce dla sklepu filatelistycznego w kamienicy przy ul. Niedźwiedzia 3, nowo otwarty bar bistro w kamienicy numer 5, a także kwiaciarnia oraz sklep cukierniczy „Jutrzenki” w kamienicy nr 7. Największe zmiany zaszły w zespole budynków przy ul. Niedźwiedzia 9 i 11, gdzie na fasadzie umieszczono wizerunek niedźwiedzia, który stał się symbolem stylowej kawiarni. Modernizacja nawierzchni ulicy została włączona do Planu Rewitalizacji Bydgoszczy.

Nazwy

• XVI w. – I poł. XVIII w. – platea transversalis,
• 1800–1920 – Bärenstraße,
• 1920–1939 – Niedźwiedzia,
• 1939–1945 – Bärenstraße,
• od 1945 – Niedźwiedzia.

Architektura

Architektura ulicy Niedźwiedziej w Bydgoszczy jest zróżnicowana i fascynująca, z dominującą obecnością kamienic, które zostały wzniesione w przedziale czasowym od końca XVIII wieku do początków XX wieku. Wiele z tych budynków nosi ślady późniejszych przekształceń, co świadczy o ich bogatej historii.

Na północnej stronie tej ulicy wyróżnia się imponujący XVII-wieczny budynek ratusza, który pełnił niegdyś funkcję kolegium jezuickiego. To niezwykłe połączenie architektury i historii czyni tę lokalizację unikalnym miejscem na mapie Bydgoszczy.

Niektóre kamienice

Na ulicy Niedźwiedziej w Bydgoszczy możemy podziwiać wiele interesujących kamienic, które zachwycają swoją architekturą i historią. Poniżej znajduje się zestawienie wybranych obiektów, które odzwierciedlają bogatą przeszłość tej okolicy.

Nr	Adres	Lata budowy	Styl architektoniczny	Wpisany do rej. zabytków	Uwagi	Zdjęcie
1.	Jezuicka 1 / Niedźwiedzia 4	1653, 1878	klasycyzm, eklektyzm	–	Budynek ratusza zlokalizowany w pierzei ulicy Niedźwiedziej. Od 1653 roku funkcjonowało tu kolegium jezuitów, zbudowane dzięki fundacji biskupa Kaspra Działyńskiego oraz kanclerza wielkiego koronnego, starosty bydgoskiego Jerzego Ossolińskiego. W 1770 roku budynek stał się siedzibą gimnazjum niemieckiego, a później Szkoły Głównej Departamentowej (1808–1812), szkoły wydziałowej (1812–1815) i znów gimnazjum niemieckiego (1817–1878). W 1879 roku miasto nabyło budynek, który stał się siedzibą magistratu.	–
2.	Niedźwiedzia 1	połowa XVIII wieku	klasycyzm	–	Kamienica usytuowana na rogu ulicy Stefana Batorego. W 1751 roku działał w niej urząd pocztowy, a pocztmistrzem był Jakub Marshall. Po I rozbiorze, najpóźniej w 1779 roku, poczta pruska przeniosła się z tej kamienicy do innego budynku przy obecnej ulicy Długiej.	–
3.	Niedźwiedzia 3	1761	barok	–	–	–
4.	Niedźwiedzia 5	1782	eklektyzm	–	–	–
5.	Niedźwiedzia 7	1946–1949	funkcjonalizm	–	Kamienica odbudowana po zakończeniu II wojny światowej.	–
6.	Niedźwiedzia 11	1775–1776	barok	–	Kamienica usytuowana na rogu z ulicą Jezuicką. Do 1950 roku mieściła się tu apteka „Pod Niedźwiedziem”, która była jedyną polską apteką w mieście podczas zaboru pruskiego, należącą do Władysława Kurzaja. Od 1915 roku znajdowała się tu również polska księgarnia prowadzonej przez zasłużonego księgarza i wydawcę Leona Posłusznego. Obecnie mieściły się tu różne lokale gastronomiczne, w tym Bar pod Niedźwiadkiem oraz pizzeria.	–

---

Oceń: Ulica Niedźwiedzia w Bydgoszczy

---