Wenecja Bydgoska

---

Historia

Historia tej unikalnej lokalizacji rozpoczęła się w XIX wieku, kiedy wczesne lata przyniosły jedynie skromne zabudowania na stromym brzegu rzeki. W miarę upływu lat, nabrzeże Brdy zaczęło się ożywiać poprzez powstawanie kamienic, warsztatów i zakładów. Kluczowym atutem tej okolicy był łatwy dostęp do wody oraz centralne położenie w mieście.

Pierwotnie teren usytuowany bezpośrednio nad rzeką służył jako ogrody, jednak z czasem przekształcono go w obszar zabudowany. Już w 1873 roku, zabudowa osiągnęła zwartą formę wzdłuż linii frontowej, gdzie pojawiły się także oficyny sięgające do brzegu rzeki Młynówki. W okolicach 1870 roku, wzniesiono murowaną ławę na palach drewnianych, co przyczyniło się do rozwoju budownictwa nad rzeką.

Na przełomie wieku, krajobraz Wenecji Bydgoskiej zyskał charakter mieszkalno-przemysłowy. Kamienice były często własnością kupców, natomiast rzadziej rzemieślników i fabrykantów. W tych domach odbywała się różnorodna działalność, obejmująca m.in. fabryki opakowań, fabryki papierosów, czekolady oraz wyrobów cukierniczych „Lukullus” (1925–1939), a także piekarnie, rzeźnie, drukarnie (w tym „Dziennika Bydgoskiego”), farbiarnie (od 1830) oraz wiele innych zakładów takich jak tartak i restauracje.

Na początku XX wieku pierzeja kamienic, już całkowicie zabudowana, stała się ważnym punktem turystycznym miasta, zyskując zainteresowanie zarówno wśród turystów, jak i artystów. Wiele z tych lokalizacji znalazło swoje odzwierciedlenie w pocztówkach oraz dziełach malarskich. Szczególne zainteresowanie wzbudzały te obiekty w okresach międzywojennym i powojennym, kiedy to twórczość takich artystów jak F. Gajewski, J. Rupniewski, O. Sager, E. Kwiatkowski, B. Nowicki, A. Grzęska-Męczyńska, L. Płoszay, F. Konitzer, F. Brzęczkowski, J. Pieniążek i K. Zwichel przyciągała uwagę i podkreślała urok tej części miasta.

Charakterystyka

Wenecja Bydgoska to wyjątkowe miejsce, którego niepowtarzalny urok tkwi w bliskości zabudowy z rzeką. Charakteryzuje się unikalnym połączeniem krajobrazu i architektury nadrzecznej. Cechą wyróżniającą tę okolicę jest gęsta, a jednocześnie rozczłonkowana zabudowa, która przywodzi na myśl dawną epokę. Wiele z budynków, które mogą poszczycić się datowaniem na koniec XIX wieku, zachowało się w swoim pierwotnym stanie, mimo że niektóre z nich wymagają pilnego remontu z powodu złego stanu technicznego.

Mimo że zbiór kamienic w Wenecji tworzy spójną urbanistyczną całość, w jej strukturze można dostrzec pewne różnice, na które składają się trzy różne części. Pierwsza z nich to część wschodnia, która obejmuje teren pomiędzy rzeką a ul. Przyrzecze. To tam znajdują się najstarsze budynki w tej okolicy, w tym znany z pocztówek galeriowiec, który funkcjonował w latach 1873–1990.

Druga część to południowa, gdzie największy blok zabudowy zlokalizowany jest przy ul. Długiej, Wełnianym Rynku oraz Poznańskiej. Budynki w tej strefie zachowały się w dosyć dobrym stanie, jednak wiele z nich jest obecnie w ruinie. Ukształtowanie terenu, zdominowane przez strome skarpy, sprawiło, że pojawiły się tu tarasowe podwórka oraz nietypowe rozwiązania architektoniczne, przypominające zestawione „klocki”.

Ostatnia, zachodnia część, obejmuje obszar między rzeką a ul. św. Trójcy oraz Czartoryskiego. Charakteryzuje się klimatem poprzemysłowym, a w jej obrębie znajdują się obiekty, takie jak dawny budynek pralni i farbiarni Wilhelma Koppa, który obecnie planowany jest do przekształcenia w hotel. Warto także wspomnieć o historycznej rafinerii spirytusu Hermanna Frankego, która wraz z zakładem kąpielowym dopełnia ten unikalny krajobraz. Na północnym krańcu Wenecji można dostrzec willę z wieżyczką, która również zwraca uwagę swoją architekturą.

Od lat 90. XX wieku Wenecja Bydgoska zyskuje na atrakcyjności w kontekście turystycznym oraz handlowym, co przyczyniło się do procesu modernizacji zabudowy. W ostatnich latach wybudowano nową infrastrukturę przy ul. Przyrzecze, a na obszarze ul. Poznańskiej oraz Wełnianego Rynku trwały prace renowacyjne i konserwatorskie. W 2002 roku oddano do użytku „Bulwar Wenecki”, który wkomponował się naturalnie pomiędzy ściany domów a rzekę, oferując brukowaną nawierzchnię oraz stylowe, metalowe barierki, co dodaje całej okolicy nowoczesnego charakteru.

Plan filmowy

W 2006 roku Wenecja Bydgoska zyskała szansę na zaistnienie w filmowym świecie, stając się częścią scenografii w dziele dla dzieci, reżyserowanym przez Andrzeja Maleszkę, zatytułowanym „Magiczne drzewo”. W historycznej kamienicy zaaranżowano mieszkanie dla głównych postaci filmu, które reprezentowali muzycy oraz ich troje dzieci. Film ten zadebiutował na ekranach 18 września 2009 roku i zachwycał oglądających efektami specjalnymi, a jednym z elementów jego tła była Wyspa Młyńska.

Jednak pierwszą fabularną produkcją, w której dostrzec można malownicze ulice Wenecji Bydgoskiej oraz ul. św. Trójcy, pozostaje znany serial „Czterej pancerni i pies”. W szesnastym odcinku pt. „Daleki patrol”, wyemitowanym w 1970 roku, szczególnie zapada w pamięć scena, w której postać Tomasza Czereśniaka wpływa w kierunku Wenecji Bydgoskiej, rozpoczynając swoją przygodę na Wyspie Młyńskiej, po czym ukrywa się w jednej z niemieckich ciężarówek stojących na wspomnianej ulicy.

---

Oceń: Wenecja Bydgoska

---