Ulica Kręta w Bydgoszczy

---

Położenie

Ulica Kręta jest usytuowana w północno-wschodnim obszarze Starego Miasta. Jej przebieg rozciąga się od strony wschodniej do zachodniej, łącząc ul. Stary Rynek z ul. Podwale. Całkowita długość ulicy wynosi około 85 metrów.

Historia

Historia Ulicy Krętej w Bydgoszczy sięga XIV wieku, kiedy to została wytyczona w bydgoskim mieście lokacyjnym. Zlokalizowana w wschodniej części miasta, łączyła północno-wschodni narożnik Starego Rynku z ulicą Podwale. W trakcie badań archeologicznych wykonywanych w rejonie skrzyżowania ulic Krętej i Podwale natrafiono na relikty drewnianej zabudowy średniowiecznej, których datowanie wskazuje na koniec XIV oraz XV wiek.

W okresie staropolskim uliczka miała charakter wąskiego przesmyku pomiędzy kamienicami, a jej kręty przebieg został uwieczniony na planie rekonstrukcyjnym bydgoskiego miasta lokacyjnego, opracowanym przez Gustawa Reicherta w 1890 roku. Wschodni wylot ulicy prowadził do starorzecza Brdy, które zostało przekształcone w fosę zamku w XIV wieku.

Na szczegółowym planie miasta, stworzonym przez geometrę Gretha w 1774 roku, uliczka prowadziła od Starego Rynku w kierunku północno-wschodnim, ku narożnikowi ulic: Podwale oraz Grodzkiej. Po stronie południowej głównie znajdowały się posesje z istniejącą wówczas zabudową, częściowo zniszczoną, będące zapleczem dla kamienic, które ustawiały się frontem do Starego Rynku oraz ul. Podwale. Natomiast północna strona ulicy zachowała niezabudowany kwartał, poza jedną kamienicą.

Na planie z 1834 r. można dostrzec narożnikowe kamienice z ulicy Podwale oraz Starym Rynkiem, podczas gdy środkowe parcele nadal pozostawały niezabudowane. Dopiero w 1876 r. na planie katastralnym zaczęły pojawiać się pełne pierzeje uliczne. Ulica Kręta wciąż miała formę wąskiego, krętego trakty, który opadał w stronę wschodnią, umożliwiając dojazd do zapleczy posesji, mieszczących się przy Starym Rynku, a także ulicach: Jatki i Podwale.

Rok 1940 przyniósł zmiany, gdy to na mocy decyzji władz hitlerowskich, z kreisleiterem NSDAP, nadburmistrzem Wernerem Kampe, na czele, wyburzono północno-wschodnią pierzeję Starego Rynku oraz wschodnią pierzeję ulicy Mostowej. W wyniku tych działań zniknęła część zabudowy, do której zapleczy prowadziła ulica Kręta. Dodatkowo, zniszczenia wojenne w styczniu 1945 r. spaliły cztery kamienice wschodniej pierzei Starego Rynku, które następnie odbudowano w latach 1953-1956. W 1967 roku, na rogu z ul. Jatki, wybudowano bar szybkiej obsługi „Kaskada”, niestety nie pasujący do istniejącej architektury okolicy.

W 2008 roku zapadła decyzja o zburzeniu Kaskady i rekonstrukcji pierzei kamienic przy ulicy Krętej, Jatki oraz Starym Rynku. Ulica Kręta została ujęta w Planie Rewitalizacji Bydgoszczy, obejmującym modernizację nawierzchni. W 2012 roku, podczas prac archeologicznych, odsłonięto fragmenty fundamentów dawnych kamienic, datowanych na I połowę XVII wieku. Odkryto także łukowate sklepienia piwnic, wnęki na okna oraz pozostałości po spalonym domu.

Nazwy

• 1800 – Kleine Speicher Gasse,
• 1816–1840 – Speicher Gasse,
• 1861–1920 – Krummegasse,
• 1932–1939 – Kręta,
• 1939–1945 – Krummegasse,
• od 1945 – Kręta.

Nazwa ulicy nawiązuje do jej krętego przebiegu, który zniknął po 1940 roku w wyniku przeprowadzonych wyburzeń.

Architektura

Ulica Kręta wyróżnia się brakiem ciągłych pierzei zabudowy kamienic, co nadaje jej unikalny charakter. W jej północnym narożniku, przy ul. Podwale, znajduje się historyczny budynek przemysłowy z drugiej połowy XIX wieku. Obecnie w tym atrakcyjnym miejscu funkcjonuje klub Eljazz, który przyciąga miłośników muzyki jazzowej oraz kultury lokalnej.

Natomiast po stronie południowej ulicy Krętej zlokalizowane są zaplecza kamienic, które mieszczą się w wschodniej pierzei Starego Rynku. To miejsce tętni życiem, co czyni je popularnym wśród mieszkańców oraz odwiedzających Bydgoszcz. Warto zauważyć, że w 2007 roku na ulicy zostały ustawione pawilony-kwiaciarnie, które wcześniej mieściły się na płycie Starego Rynku.

Jednakże, jak to bywa z czasem, te pawilony zostały zdemontowane jesienią 2021 roku, co stanowi kolejny krok w ewolucji tej niezwykle interesującej ulicy. Ulica Kręta to nie tylko część architektury miasta, ale także ważny element lokalnej kultury i tradycji.

---

Oceń: Ulica Kręta w Bydgoszczy

---