Biedaszkowo (Bydgoszcz)

Osiedla

Biedaszkowo, znane także jako Biedaczkowo, a historycznie jako Müllershof, to jedna z najciekawszych jednostek urbanistycznych miasta Bydgoszczy. W roku 1818 zyskało swoją nazwę, a w 1867 roku przeszło przez dalsze zmiany dotyczące swojej tożsamości.

Osiedle to znajduje się w południowo-zachodniej części Bydgoszczy, co sprawia, że jest ono doskonale skomunikowane z resztą miasta. Warto zwrócić uwagę na to, że Biedaszkowo graniczy z bydgoskim lotniskiem, co czyni je atrakcyjnym miejscem dla osób podróżujących lub szukających dostępu do transportu lotniczego.

Położenie

Biedaszkowo jest miejscowością położoną w południowo-zachodniej części Bydgoszczy, zaliczaną do regionu tzw. Górnego Tarasu. W północnej części graniczy z osiedlem Szwederowo oraz Górzyskowo, natomiast od wschodu sąsiaduje z osiedlem Bielice. Od południa i zachodu z kolei granice wyznacza Lotnisko.

Pod względem fizycznogeograficznym, Biedaszkowo leży w ramach makroregionu Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka, definiującym mezoregion Kotlina Toruńska oraz mikroregion Miasto Bydgoszcz Południowe, przy czym wysokość terenu w tej okolicy waha się między 69 a 70 m n.p.m..

Historycznie rzecz biorąc, obecne osiedle jest wynikiem przekształceń urbanistycznych, które miały miejsce na tych terenach. W skład wchodzi południowy fragment dawnej gminy Szwederowo, która została wcielona do miasta w 1920 roku i obejmowała powierzchnię 257 ha, a także wschodnią część Bielic Nowych o powierzchni 262 ha. Gmina Biedaszkowo, którą dodano do Bydgoszczy w kwietniu 1920 roku i która liczyła sobie 229 ha, nie została włączona w granice obecnej jednostki urbanistycznej. Została ona podzielona pomiędzy Górzyskowo oraz Lotnisko. Warto również wspomnieć, że folwark Biedaszkowo, znany niegdyś pod niemiecką nazwą Müllershof, zajmował obszar obecnie użytkowany przez lotnisko.

Charakterystyka

Północna granica osiedla jest wytyczona przez ulicę Inowrocławską, natomiast wschodnią ogranicza ul. Bielicka, a zachodnią oraz południową – lotnisko. Obszar ten mieści zarówno międzynarodowy port lotniczy, jak i strefy wzlotów Aeroklubu Bydgoskiego. W pobliżu Biedaszkowa znajduje się także Aeroklub Bydgoski, który współdzieli przestrzeń z lotniskiem Bydgoszcz-Biedaszkowo.

W znacznym stopniu Bielice zajmują Rodzinne Ogrody Działkowe im. gen. Władysława Sikorskiego, a także ogrody kpr. Benedy oraz „Szarotka”. W centralnej części osiedla zlokalizowana jest zajezdnia autobusowa Miejskich Zakładów Komunikacyjnych przy ul. Inowrocławskiej, gdzie mieści się także zabudowa usługowo-handlowa, natomiast przy ul. Biedaszkowo znajdują się domy jednorodzinne.

Biedaszkowo podlega administracyjnie osiedlu Szwederowo.

Nazwa

Nazwa Biedaszkowo wywodzi się od terminologii związanej z biedą, oznaczając tereny biedne i zaniedbane.

Ludność

W roku 1970 Biedaszkowo miało populację wynoszącą 1550 mieszkańców, natomiast po dwóch dekadach liczba ta spadła do 220. Wspomniany gwałtowny spadek związany był z rozwojem lotniska, co wpłynęło na ograniczenie obszaru Biedaszkowa. W kolejnych latach liczba ludności ulegała wahaniom, nie przekraczając jednak 300 osób.

Historia

Historia Biedaszkowa jest silnie związana z dziejami Bydgoszczy, stanowiąc integralną część rozwoju tego regionu. Jeszcze w czasach I Rzeczypospolitej, Biedaszkowo funkcjonowało jako osada podlegająca Bydgoszczy, podobnie jak inne pobliskie miejscowości, takie jak Bocianowo, Białe Błota, Czajcze Błota, Ciele oraz Miedzyń. W skład tej grupy wchodziły także Okole, Nowy Dwór, Szwederowo, Goryczkowo, Wilczak oraz Rupienica, Wilcze, Koziłaszka i Wilcze Gardło.

W dniu 24 października 1733 roku burmistrz i rada miejska ogłosili kontrakt olęderski o dzierżawie Biedaszkowa, wydając go Dorocie i Janowi Kujatom oraz ich potomkom. W 1742 roku przynosił on miastu dochód przekraczający 253 zł. Od 1763 roku Biedaszkowo było włączone do parafii farnej w Bydgoszczy. W XIX wieku, dokładniej w roku 1878, wieś zamieszkiwało 134 osoby, rozlokowane w 17 domach. W tym czasie niemieckie władze zmieniły nazwę miejscowości na Müllershof.

Folwark Biedaszkowo znajdował się w bliskim sąsiedztwie ulicy Szubińskiej, na terenach podmokłych, odwadnianych przez ciek Niziny, który wpadał do rzeki Brdy. W tym samym stuleciu zaczęto kształtować gminę, której granice biegły między ulicami: Szubińską, Żwirki i Wigury oraz otaczającym lasem. Spis miejscowości z 1833 roku wykazał, że w Biedaszkowie mieszkały tylko 46 osoby (w tym 45 ewangelików i 1 katolik) w 6 domach. Późniejszy opis Jana Nepomucena Bobrowicza z 1846 roku stwierdzał, że wieś należała do majątku Białebłoto, będącego pod władzą miasta Bydgoszczy. Kolejny spis z roku 1860 przedstawia 99 mieszkańców (71 ewangelików i 28 katolików) zamieszkujących 9 domów.

Najbliższa szkoła elementarna funkcjonowała w Gorzyszkowie, a sama miejscowość podlegała zarówno parafii katolickiej, jak i ewangelickiej w Bydgoszczy. W 1910 roku spis mieszkańców wykazał, że w Biedaszkowie znajdowało się 18 budynków oraz 119 ludzi, z czego 33 posługiwało się językiem polskim, a 86 niemieckim.

Okres I wojny światowej przyniósł istotne zmiany, kiedy to niemieckie władze decyzjonowały o utworzeniu lotniska wojskowego na terenie Biedaszkowa. W latach 1916-1917 na wykupionych przez magistrat 112 ha zorganizowano pole wzlotów, powstało tu około 10 stalowych i oszklonych hangarów oraz różnorodne obiekty, takie jak koszary, warsztaty czy magazyny. Na lotnisku stacjonowało od 14 do 16 samolotów wraz z odpowiednią obsługą.

Po zakończeniu I wojny światowej, po przywróceniu Bydgoszczy do Polski w 1920 roku, gmina Biedaszkowo o powierzchni 229,47 ha została włączona do granic miasta. Nie objęto jednak leśnictwa Biedaszkówko. Polskie władze postanowiły kontynuować rozwój lotniska, które zyskało nowe, cywilne funkcje. W latach 1929-1933 mogły odbywać się połączenia lotnicze z Warszawą, Katowicami czy Krakowem. Przy lotnisku rozpoczęto również szkolenia kadr lotniczych, w tym ok. 1000 oficerów i szeregowych, z udziałem znanych instruktorów, takich jak mjr pil. Jerzy Józef Wieniawa-Długoszewski oraz por. pil. Franciszek Żwirko.

W latach 30. XX wieku na Biedaszkowie powstała kolonia domków jednorodzinnych. Folwark został przeniesiony bliżej ulicy Biedaszkowo, w rejonie obecnej siedziby Aeroklubu Bydgoskiego. W 1945 roku rozpoczęto budowę Wojskowych Zakładów Lotniczych nr 2, które miały swoje początki w Lotniczych Warsztatach Polowych z okresu międzywojennego.

Po II wojnie światowej w planach przestrzennych Bydgoszczy uwzględniono lotnisko bydgoskie, które rozważano przenieść poza miasto. Ostatecznie tereny dla budownictwa mieszkaniowego wyznaczono w dzielnicy wschodniej, w Fordonie. Z biegiem lat 60. XX wieku obszar dawnej gminy Biedaszkowo został przeważnie włączony w obręb lotniska. Ulica Biedaszkowo została odcięta, co sprawiło, że nie ma już ona połączenia z Puszczą Bydgoską.

Obecnie jedynie resztki dawnej gminy pozostały w tej okolicy, a teren, gdzie znajdował się folwark, zajmują drogi startowe lotniska Bydgoszcz-Biedaszkowo. W latach 70. XX wieku na części miejscowości powstał zespół ogródków działkowych, a z roku na rok pojawiały się plany budowy zajezdni tramwajowej, która miała być punktem przesiadkowym dla linii tramwajowej z Wyżyn przez Szwederowo do Błonia. Jednak kryzys gospodarczy lat 80. zredukował te aspiracje. W 1986 roku otwarto zajezdnię autobusową przy ul. Inowrocławskiej, która stała się główną bazą komunikacji miejskiej w Bydgoszczy.

Ulice na Biedaszkowie

W Biedaszkowie znajduje się szereg istotnych ulic, które odgrywają ważną rolę w strukturze tego rejonu.

  • Górzyskowo (426 m; w 2016 roku utwardzona kosztem 1 mln 030 tys. 101 zł)
  • Ciechocińska
  • Bielicka

Przypisy

  1. Nowa ulica dla firm na Górzyskowie. Same się do niej dołożyły.
  2. Górzyskowo z oświetleniem.
  3. Sitarek Stanisław, Walczak Dariusz: Bydgoskie tramwaje w latach 1888-2012. Eurosprinter 2012.
  4. Bałachowska Maria: Perspektywiczne programy rozwoju wybranych dziedzin gospodarki miejskiej. [w:] Kronika Bydgoska VI.
  5. Gordon Wincenty: Bydgoskie dzielnice (II) – Szwederowo. [w:] Kalendarz Bydgoski 1972.
  6. Kaliński Arkadiusz. Bydgoskie lotnisko w latach 1916-1939 cz. 1. [w.] Kronika Bydgoska XIX.
  7. Kaliński Arkadiusz. Bydgoskie lotnisko w latach 1916-1939 cz. 2. [w.] Kronika Bydgoska XX.
  8. Dębicki Witold, Komunikacja miejska., [w:] Bydgoska gospodarka komunalna, Stefan Pastuszewski, Bydgoszcz: Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, 1996.
  9. Żmidziński Franciszek: Przemiany w gospodarce wiejskiej starostwa bydgoskiego w latach 1661-1772. [w:] Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Prace Wydziału Nauk Humanistycznych. Seria C. Nr 13. Prace Komisji Historii IX. Warszawa-Poznań 1973.
  10. Lokalny Program Rewitalizacji dla miasta Bydgoszczy na lata 2007-2015.
  11. Rogalski Bogumił: Charakterystyka i niektóre uwagi do miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Bydgoszczy. [w:] Kronika Bydgoska XVI.
  12. Kuczma Rajmund: Patroni bydgoskich ulic. Cz. 2, Południowe osiedla miasta. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, Bydgoszcz 1997.
  13. Licznerski Alfons: Rozwój terytorialny Bydgoszczy. [w:] Kronika Bydgoska II.
  14. Oficjalny Serwis Bydgoszczy – Liczba ludności w jednostkach urbanistycznych. bydgoszcz.pl.
  15. Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy. Praca zbiorowa pod red. Józefa Banaszaka, Wydawnictwo Tanan. Bydgoszcz 1996.
  16. Dziennik Urzędowy Ministerstwa Byłej Dzielnicy Pruskiej 25.02.1920 r. R.1, Nr 8, poz. 62.
  17. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg. Bromberg 1860.
  18. Jan Nepomucen Bobrowicz: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846.
  19. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks mit einer geographisch-statistischen Uebersicht. Bromberg 1833.
  20. Aneks nr 2. Zarys dziejów osad miejskich oraz miejscowości przyłączonych do Bydgoszczy do 1939 roku. [w:] Historia Bydgoszczy. Tom II. Część pierwsza 1920-1939: red. Marian Biskup: Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe 1999.

Oceń: Biedaszkowo (Bydgoszcz)

★★★★★
Średnia ocena:4.59 Liczba ocen:23