Flisy (Bydgoszcz)

---

Położenie

Jednostka urbanistyczna Flisy znajduje się w zachodniej części Bydgoszczy. Wschodnią granicę tej jednostki wyznacza Okole, z kolei na południu sąsiaduje z Miedyniem. Od zachodu obszar ogranicza Osowa Góra, a od północy znajdują się Czyżkówko oraz kompleks leśny poza granicami administracyjnymi miasta. Osiedle usytuowane jest pomiędzy ul. Grunwaldzką a Kanałem Bydgoskim.

Wschodnia część Flisów jest ograniczona przez linie kolejowe: nr 18 Bydgoszcz-Piła oraz nr 131 Bydgoszcz-Inowrocław, natomiast od zachodu granice wytyczają ul. Kruszyńska i Tukanowa. Przez osiedle, w obrzeżu lasu, przepływa potok Flis, co dodaje malowniczości temu obszarowi.

Teren Flisów w obecnym kształcie był włączany do miasta w dwóch turach. W 1920 roku do miasta dołączono część południową, leżącą na południe od potoku Flis, która wówczas znajdowała się w obrębie gminy Czyżkówko. Natomiast w 1961 roku do Bydgoszczy przyłączono część północną, obejmując las przy ul. Grunwaldzkiej, o powierzchni 89 ha.

Jeśli chodzi o uwarunkowania fizyczno-geograficzne, osiedle Flisy znajduje się w obrębie makroregionu Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej, mezoregionu Kotliny Toruńskiej oraz mikroregionu Miasta Bydgoszczy. Cały obszar osiedla leży na terebie VI pradoliny Wisły, na wysokości około 55 m n.p.m.

Charakterystyka

Na obszarze Flisów w Bydgoszczy można zauważyć rozległy kompleks zabudowy jednorodzinnej, usytuowany wzdłuż ulicy Mińskiej oraz przyległych traktów. W zachodnim rejonie tego obszaru znajduje się stacja kolejowa Bydgoszcz Zachód, a także śluza Czyżkówko oraz nieczynna śluza VI zlokalizowana na Kanale Bydgoskim. Na północy obszaru rozciąga się sosnowy las, przy którego skraju płynie malowniczy strumień Flis, a wzdłuż Kanału Bydgoskiego można znaleźć tereny rekreacyjne wyposażone w wyznaczone trasy spacerowe i ścieżki rowerowe.

W ramach osiedla Flisy funkcjonuje niepubliczne przedszkole oraz Szkoła Perpetuum Mobile, która dawniej była Katedrą Geografii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Dodatkowo, wzdłuż Kanału Bydgoskiego (na jego brzegu południowym, po stronie osiedla Miedzyń) znajduje się marina Gwiazda. Połączenie z Miedzyniem zapewnia kładka dla pieszych, która została zbudowana nad Kanałem Bydgoskim.

Północną granicę osiedla wyznacza teren leśny, który sąsiaduje z zamkniętym obszarem wojskowym. To właśnie tam, w 1917 roku, uruchomiono zakład produkcji amunicji, którego rozbudowę kontynuowali Niemcy podczas II wojny światowej (niem. Luftmunitionanstalt 1/11 Bromberg). W ramach tego obiektu prowadzono produkcję, której część miała charakter tajny i najprawdopodobniej dotyczyła elementów napędów rakietowych. Zespół budynków zakładu obejmował około 100 różnych obiektów, w tym betonowe schrony oraz baraki dla jeńców wojennych. Niestety, w styczniu 1945 roku, wycofujące się oddziały niemieckie wysadziły zakłady w powietrze, a obecnie teren ten zajmuje jednostka wojskowa.

Nazwa

Nazwa osiedla Flisy ma swoje źródło w potoku Flis, który jest prawym dopływem Brdy, obejmującym zlewnię o powierzchni 88,6 km².

Ludność

W 1970 roku Flisy były zamieszkiwane przez 800 osób, a dwie dekady później liczba ta wzrosła do 890. W kolejnych latach demografia zmieniała się, osiągając 1000 mieszkańców w 1998 roku, by spaść do 837 w 2004 roku. Natomiast w 2010 roku liczba mieszkańców wyniosła 910.

Rekreacja

Na terenie Flisów znajduje się imponująca przestrzeń zieleni, składająca się z około 8 ha terenów urządzonych oraz 70 ha zieleni naturalnej, co stanowi 55% całkowitej powierzchni tej jednostki urbanistycznej. Główne obszary rekreacyjne koncentrują się na terenach nad Kanałem Bydgoskim oraz w lesie przy ulicy Grunwaldzkiej. Warto wspomnieć, że przy ul. Flisackiej 18 rośnie okazały, około 300-letni dąb. Osiedle dysponuje również ścieżkami rowerowymi rozciągającymi się wzdłuż Kanału Bydgoskiego, a w latach 2019–2020, podczas przebudowy ulicy Grunwaldzkiej, zrealizowano dodatkową drogę rowerową.

Historia

W okresie historycznym starych Polaków na terenie Flisów powstały tzw. Wały Kujawskie, których datowanie i przeznaczenie budziły niejednokrotnie kontrowersje wśród badaczy historii. Te monumentalne struktury rozciągają się przez obszar leśny, począwszy od zbiegu ulic Kruszyńskiej i Gęsiej aż do ulicy Wyrzyskiej na Czyżkówku. Druga linia wałów, zlokalizowana na północy od Osowej Góry, biegła do Brdy na Czyżkówku. W roku 1955 historycy Wiesław Posadzy oraz Aleksander Węcki nadali tym budowlom interpretację jako linii obronnej, mającej chronić centralną Kujawę przed atakami z Pomorza. Jednakże późniejsze badania wykazały, że funkcjonowały one jako granice pomiędzy posiadłościami miasta Bydgoszcz a terenami cysterskimi (Szczutki, Osowa Góra), starościńskimi (Łochowo) oraz szlacheckimi (Pawłówek, Osówiec).

Wały te zostały najprawdopodobniej zbudowane w XV-XVI wieku, a swój początek miały w obszarze określanym mianem Działy. To właśnie ta nazwa została przejęta przez osadę, która została odnotowana w dokumentach z 1712 roku i lokowana w 1752 roku na podstawie prawa olęderskiego przez wójta bydgoskiego. Z mapy regionu Bydgoszczy Schulza, datowanej na 1857 rok, wynika, że w połowie XIX wieku obszar zachodniej części Flisów przy ulicy Kruszyńskiej był już zabudowany, co było związane z obecnością w tym rejonie wsi Działy.

W okresie międzywojennym, położona na południu Flisów część wraz z ulicą Mińską znalazła się w granicach Bydgoszczy, niemniej jednak była to strefa o niewielkim stopniu urbanizacji. Na Kanale Bydgoskim istniał most z XIX wieku, który łączył Flisy z Miedzyniem (ul. Kruszyńska – Żywiecka), lecz został wysadzony w powietrze przez Wojsko Polskie w 1939 roku. Po tym zdarzeniu pozostały jedynie ceglane przyczółki.

Po zakończeniu II wojny światowej, od lat 60. XX wieku wzdłuż ulicy Mińskiej intensywnie rozwijało się budownictwo jednorodzinne, które finansowane było przez mieszkańców. Niemniej jednak, w tym okresie nie prowadzono działań dotyczących uzbrojenia terenów oraz budowy obiektów usługowych, jako że główny nacisk kładziono na osiedla budownictwa wielorodzinnego zlokalizowane na górnym i dolnym tarasie miasta, a także w dzielnicy Fordon.

W 1952 roku przy ulicy Flisackiej powstała tzw. ziemniaczarka, będąca osłoniętym oraz zadaszonym miejscem, w którym jesienią gromadzono ziemniaki dostarczane na mocy kontraktów przez PGR-y. Były one przeznaczone dla barów społecznych, restauracji, kuchni szpitalnych, stołówek oraz miejskich sklepów warzywnych. Pojemność tego składowiska wynosiła 1500 ton. Po trzech latach funkcjonowania, składowisko zostało zlikwidowane, z uwagi na sąsiedztwo z działką, na której zlokalizowany był magazyn produktów naftowych CPN.

Rada Osiedla

Jednostka urbanistyczna Flisy charakteryzuje się tym, że własna Rada Osiedla odgrywa kluczową rolę w jej zarządzaniu.

Siedziba Rady mieści się przy ul. Mińskiej 45, co sprawia, że jest łatwo dostępna dla mieszkańców.

Ulice

W Bydgoszczy, w dzielnicy Flisy, znajdują się liczne ulice, które tworzą lokalną infrastrukturę. Poniżej przedstawiamy szczegółowy wykaz najważniejszych tras:

• aleksandra kamińskiego,
• czyste pola,
• elbląska,
• flisacka,
• grunwaldzka od nr 163 do nr 231,
• józefa bronikowskiego od nr 1 do nr 37 i od nr 2 do nr 16A,
• ks. stanisława streicha,
• mińska od nr 1 do nr 103 i od nr 2 do nr 100,
• mlawska,
• okopowa (w 2018 utwardzona ażurowymi płytami betonowymi),
• plonowa,
• przy parku,
• studzienna,
• śluzowa,
• wodna,
• zachodnia,
• zielona,
• źródlana.

Komunikacja miejska

W Bydgoszczy mieszkańcy oraz odwiedzający mają do dyspozycji rozbudowany system komunikacji miejskiej, który umożliwia wygodne poruszanie się po mieście.

W ramach dziennych linii, dostępne są następujące trasy:

• 77: Niklowa – Morska (możliwe warianty przez ul. Flisacką lub Bronikowskiego),

W nocy kursują linie nocne, w tym:

• 35N Plac Kościeleckich – Rekinowa (w wyznaczonych kursach przez: Niklowa).

---

Oceń: Flisy (Bydgoszcz)

---