Park Wolności to uchwycone miejsce zieleni w środku Bydgoszczy, którego powierzchnia wynosi 9,91 hektara.
Stanowi on nie tylko oazę wypoczynku dla mieszkańców, ale również ważny element przestrzeni publicznej miasta.
Lokalizacja
Park Wolności w Bydgoszczy zajmuje teren o wymiarach 100 × 1000 m. Jego lokalizacja jest niezwykle dogodna, bowiem mieści się pomiędzy ulicami: Kujawską, Toruńską oraz gen. Stanisława Grzmot-Skotnickiego w obrębie osiedla Wzgórze Wolności. Park ten zlokalizowany jest na obszarze Zbocza Bydgoskiego, które charakteryzuje się deniwelacją wynoszącą 25–30 m, oddzielając dwie terasy pradolinne.
Wejście do parku od strony dolnego tarasu miasta jest zlokalizowane od zachodu, gdzie prowadzą schody od ulicy Kujawskiej, natomiast od wschodu dostęp uzyskuje się schodami przy ulicy Toruńskiej 86-88. Park jest również zintegrowany z górnym tarasem, co umożliwia łatwy dostęp z tej strony przez wiele ścieżek i alei. Warto dodać, że z tej lokalizacji park stanowi doskonałe zaplecze spacerowe dla mieszkańców osiedla Wzgórze Wolności, które obejmuje obszar o powierzchni 76 ha, a jego budowa miała miejsce w latach 1980-1990 pod kierunkiem architektów: Henryka Gotza, Michała Holki oraz Witolda Migdały.
W zachodniej części parku znajduje się także ośrodek telewizyjny TVP Bydgoszcz, który został oddany do użytku w 2001 roku, co dodatkowo podnosi atrakcyjność tej lokalizacji.
Historia
Park Wolności w Bydgoszczy to miejsce o bogatej historii, które zostało założone w latach 1911-1913. Jego twórcy zdecydowali się wykorzystać naturalny drzewostan oraz unikalne ukształtowanie terenu, które charakteryzowało się wysokim zboczem pradoliny poprzecinanym parowami erozyjnymi. W związku z tym park zaprojektowano w stylu leśno-górskim, znanym jako tatrzański. Początkowy obszar parku wynosił 7 hektarów, co czyniło go przestronnym i atrakcyjnym miejscem do relaksu.
Na terenie parku jeszcze przed I wojną światową, Niemcy zdecydowali się na budowę wieży Bismarcka, której projekt zrealizował architekt Paul Walther. Wieża została uroczyście poświęcona 25 maja 1913 roku i nosiła nazwę Bismarck Turm, a okoliczne wzgórze określano jako Bismarckhöhe. Ta imponująca kamienna konstrukcja miała wysokość 25 metrów i mieściła w sobie izbę pamięci Ottona von Bismarcka. Z jej najwyższego tarasu zwiedzający mogli podziwiać panoramiczny widok na miasto.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1920 roku, wieża zmieniła swoją nazwę na wieżę Wolności, co zacieśniło jej związki z nowym państwem. Park zyskał miano Parku na Wzgórzu Wolności. Istniały plany przebudowy wieży na kaplicę, z pionowym krzyżem uwieńczonym na jej szczycie. Niestety, z powodu braku porozumienia oraz funduszy, bydgoska rada miejska podjęła 12 kwietnia 1928 roku decyzję o likwidacji wieży. W dniu 16 maja tegoż roku, wieża Wolności została zniszczona przy użyciu 30 kilogramów trotylu. Obecnie jedynym śladem po niej są schody prowadzące na wzgórze, które zaczynają się przy ulicy Toruńskiej 86.
Po założeniu parku przeważały w nim różnorodne gatunki drzew, takie jak niskie sosny i brzozy brodawkowate. W 1938 roku wzbogacono ofertę roślinności o kosodrzewinę, świerki pospolite, sosny karłowe oraz jałowce sabińskie. W czasie okupacji na nowo przywrócono nazwę Bismarckhöhe, a aleja spacerowa została nazwana Höhenweg i kończyła się przy dolinie, w której obecnie znajduje się aleja Jana Pawła II.
Po zakończeniu II wojny światowej centralny obszar parku przemieniono w Cmentarz Bohaterów Bydgoszczy, gdzie przeniesiono prochy ofiar różnych miejsc kaźni z Bydgoszczy oraz okolic. W latach 1974–1980 wschodnia część parku wzbogaciła się o wojewódzki szpital im. Jana Biziela. Dziś aleja spacerowa w tej lokalizacji nie jest już wykorzystywana, a część z niej jest zablokowana przez prywatne posesje.
W 2016 roku rozpoczęto projekt rewitalizacji parku, a w 2017 roku pozyskano fundusze unijne na ten cel. Prace, które trwały od 2017 do 2019 roku, o łącznej wartości 1,85 miliona złotych, związane były z uzupełnieniem oraz uporządkowaniem nasadzeń roślinnych, a także stabilizacją skarp. Projekt obejmował wykonanie różnorodnych łąk oraz dosadzenie 681 sztuk drzew, krzewów, ziół i roślin kwitnących. W parku zainstalowano ławki, tablice dydaktyczne, kosze na śmieci, karmniki oraz budki lęgowe dla ptaków i nietoperzy, wymieniono oświetlenie, a także zbudowano nowe ciągi piesze i rowerowe oraz schody łączące park z ulicą Kujawską. Dokumentacja projektowa zawierała również rezerwę terenową pod plac zabaw, siłownię plenerową i platformę widokową.
Nazwa Park Wolności została nadana na mocy uchwały Rady Miasta Bydgoszczy 26 czerwca 2019 roku, a weszła w życie 19 lipca 2019 roku. Nowo nadana nazwa ma na celu upamiętnienie Roku Wolności, uchwalonego wcześniej przez Radę, i nawiązuje do lokalizacji parku.
Park jako element bydgoskiej alei spacerowo-widokowej
Park Wolności w Bydgoszczy odgrywa kluczową rolę w krajobrazie miejskim, stanowiąc istotny element dłuższej alei spacerowo-widokowej. Znajduje się ona na krawędzi Zbocza Bydgoskiego, z której można podziwiać panoramę miasta z wysokości około 30 metrów.
Ta malownicza aleja to fragment większego szlaku, który swoją trasę rozpoczyna w parku gen. Henryka Dąbrowskiego, przechodzi następnie przez Aleję Górską, aż do ul. Kujawskiej. To właśnie stąd, aż do szpitala im. Biziela, możemy cieszyć się niepowtarzalnym widokiem na miasto z parku na Wzgórzu Wolności.
Dalsze fragmenty tego widokowego traktatu rozciągają się na pobliskich osiedlach, takich jak Wyżyny oraz Kapuściska. Dzięki nim, spacerowicze mogą odkrywać urokliwe zakątki Bydgoszczy oraz delektować się pięknem miejskiej architektury z rozmaitych perspektyw.
Charakterystyka
Park Wolności w Bydgoszczy to miejsce o wyjątkowej urodzie przyrodniczej, które przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów. W jego obrębie znajdują się liczne ścieżki spacerowe, które rozciągają się na górnym oraz dolnym tarasie, a ich połączenie odbywa się za pomocą schodów.
W parku rośnie wiele gatunków drzew i krzewów, co czyni to miejsce prawdziwą oazą dla miłośników natury. Jednym z najbardziej okazałych drzew jest dąb o obwodzie 343 cm, który w 2011 roku zyskał status pomnika przyrody. Otrzymał on nazwę „Dąb Pomorskiego Okręgu Wojskowego”, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie.
Wśród atrakcji parku znajdują się również dwie polany widokowe, gdzie roślinność drzewasta została częściowo usunięta. Dzięki temu stworzono idealne warunki do podziwiania malowniczych krajobrazów miasta.
Park jest częścią zielonego turystycznego szlaku pieszej wycieczki „Relaks”, który rozpoczyna się na dworcu PKS i prowadzi przez Puszczę Bydgoską, aż do jeziora Jezuickiego, na dystansie 16 km, oferując wspaniałe widoki oraz bliskość natury.
Cmentarz Bohaterów Bydgoszczy
W parku znajduje się ważny akcent martyrologiczny, jakim jest Cmentarz Bohaterów Bydgoszczy. Ten cmentarz znajduje się w lokalizacji, gdzie niegdyś, pomiędzy latami 1913 a 1928, stała wieża Bismarcka.
W celu uzyskania szczegółowych informacji, zachęcamy do zapoznania się z osobnym artykułem: Cmentarz Bohaterów Bydgoszczy.
Przypisy
- Rewitalizują park na Wzgórzu Wolności. Powoli. Końca nie widać. 19.11.2018 r. [dostęp 19.11.2018 r.]
- Park na Wzgórzu Wolności po rewitalizacji wygląda efektownie.
- Wzgórze Wolności. Prace w kolejnym bydgoskim parku.
- Uchwała nr XIII/266/19 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 26.06.2019 r. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego [on-line]. 05.07.2019 r. [dostęp 17.08.2019 r.]
- Bydgoskie parki oficjalnie ochrzczone. [w:] Tygodnik Bydgoski [on-line]. 27.06.2019 r. [dostęp 17.08.2019 r.]
- Uchwała nr XV/258/11 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 28.09.2011 r. [dostęp 20.10.2011 r.]
- Romaniuk Marek: Wieża Bismarcka w Bydgoszczy. [w:] Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu. Zeszyt 6. Bydgoszcz 2001 r.
- MokraM. Jolanta MokraM., Zieleń miejska., [w:] Bydgoska Gospodarka Komunalna, StefanS. Pastuszewski, Bydgoszcz: Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, 1996 r.
- Umiński, Janusz: Bydgoszcz. Przewodnik, Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy” Bydgoszcz 1996 r.
- Kuczma Rajmund: Zieleń w dawnej Bydgoszczy. Instytut Wydawniczy „Świadectwo”. Bydgoszcz 1995 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Parki":
Park księżycowy w Bydgoszczy | Park Henryka Dąbrowskiego w Bydgoszczy | Park Władysława Jagiełły w Bydgoszczy | Planty nad Brdą | Planty nad Kanałem Bydgoskim | Aleja Górska w Bydgoszczy | Park Centralny w Bydgoszczy | Park Bydgoskiego Harcerstwa | Park Milenijny w Bydgoszczy | Balaton (Bydgoszcz) | Park Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy | Park Jana Kochanowskiego w Bydgoszczy | Park Osowa Góra | Leśny Park Kultury i Wypoczynku | Park Ludowy w Bydgoszczy | Dolina Pięciu Stawów w BydgoszczyOceń: Park Wolności w Bydgoszczy