Dolina Pięciu Stawów w Bydgoszczy

---

Lokalizacja

Dolina Pięciu Stawów znajduje się w Bydgoszczy, a jej precyzyjna lokalizacja to osiedle Szwederowo. Obejmuje ona obszar o wymiarach 100 na 500 metrów, rozciągając się pomiędzy ulicami: Orlą, Piękną oraz Stromą, a także w pobliżu kompleksu handlowego „Castorama”.

Historia

Dolina Pięciu Stawów, malowniczo usytuowana w dolince, od wieków cieszy się zainteresowaniem mieszkańców Bydgoszczy. To wyjątkowe miejsce znajduje się na terenie Zbocza Bydgoskiego, a jego historia sięga czasów średniowiecza. Już wtedy na lokalnym cieku wodnym istniały stawy, które pełniły kluczowe funkcje retencyjne oraz gospodarcze, zapewniając wodę do użytku codziennego oraz hodowli zwierząt.

W 1541 roku, po zniszczeniu wcześniejszych wodociągów miejskich, bydgoska władza powierzyła budowę nowych instalacji wodnych rurmistrzowi Walentemu z Bochni. Zostały one skonstruowane zgodnie z wymaganiami, aby nie pobierać wody z rzeki. Wodociąg, wybudowany z pni dębowych o średnicy wewnętrznej 15 cm, prowadził z doliny poprzez drogę Szubińską, plac Poznański, ulicę Poznańską oraz Długą na Zbożowy Rynek. Do zapewnienia wody potrzebnej do funkcjonowania miasta wykorzystano trzy stawy, zlokalizowane w rejonie ulic Pięknej, Orlej oraz Stromej. Te zbiorniki wodne znajdowały się powyżej miejskich terenów, co umożliwiało grawitacyjny spad wody.

Wodociągi drewniane oraz publiczne studnie funkcjonowały przez około 250 lat, jednak pod koniec XVIII wieku rozpoczęto ich remontowanie, a w XIX wieku zostały wycofane z eksploatacji. Decyzja o ich zamknięciu była spowodowana nie tylko spadkiem jakości wody, ale także niewystarczającą wydajnością źródła w obliczu coraz większych potrzeb rozwijającego się miasta.

W 1854 roku stawy zostały uwiecznione na mapie Schultza (skala 1:25000). Wówczas rejon parku był miejscem, gdzie istniało sześć niewielkich, kaskadowo połączonych zbiorników wodnych. W ciągu wielu lat teren ten pozostawał w stanie naturalnym, a niektóre jego fragmenty znajdowały się w rękach prywatnych właścicieli.

W 2000 roku, w trakcie negocjacji dotyczących budowy hipermarketu Castorama w Bydgoszczy, postanowiono, że zrealizowana zostanie inwestycja w postaci parku miejskiego. Prace rekultywacyjne, które miały na celu przywrócenie blasku trzem stawom o łącznej powierzchni 0,5 ha, odbyły się w latach 2001-2003 przy koszcie 1,32 mln zł. Zakres prac obejmował usunięcie nagromadzonych odpadów, bagrowanie dna zbiorników, a także uporządkowanie chaosu roślinności. Akweny otoczono alejkami spacerowymi, nowymi nasadzeniami oraz innymi elementami małej architektury.

Na przestrzeni lat, w 2007 roku zrealizowano rekultywację kolejnego stawu, a w 2008 r. ostatniego, usytuowanego na wschód od ul. Orlej. Aż do 2020 roku wokół parku powstawały nowe kompleksy mieszkaniowe, jak m.in. „Nad Doliną” oraz „Perłowa Dolina”, które wprowadziły nową jakość do tego terenu. Niestety, ostatnie inwestycje z podziemnymi parkingami skutkowały zanikaniem wody w najwyższym stawie oraz obniżeniem poziomu w kolejnych zbiornikach.

Warto także zwrócić uwagę na budynek przy ul. Orlej 66, który jest wpisany do ewidencji zabytków. Charakteryzuje się on typową dla podmiejskiej zabudowy Bydgoszczy architekturą i obecnie znajduje się w niezadowalającym stanie technicznym, co dodatkowo podkreśla tragizm zaniedbanej historii tego miejsca.

Charakterystyka

Dolina Pięciu Stawów to wyjątkowy i starannie utrzymany teren parkowy, który uznawany jest za modelowy przykład efektywnego zagospodarowania wód otwartych w obrębie miasta. Warto zauważyć, że ten malowniczy obszar możemy zestawić z kaskadowymi stawami znajdującymi się w Leśnym Parku Kultury i Wypoczynku w Myślęcinku.

Park ten pełni istotną rolę jako główne miejsce spacerów oraz relaksu dla mieszkańców pobliskich osiedli, takich jak Szwederowo i Górzyskowo. Stanowi również popularny punkt dla wędkarzy, a jego urok przyciąga dzieci i młodzież, które z radością spędzają tam wolny czas.

---

Oceń: Dolina Pięciu Stawów w Bydgoszczy

---