Aleja Górska w Bydgoszczy

---

Lokalizacja

Przed nadejściem II wojny światowej, Aleja Górska była znana jako miejska trasa spacerowo-widokowa. Jej początki miały miejsce na ulicy Podgórnej i prowadziły w kierunku wschodnim, w stronę Wzgórza Wolności. Dziś ta malownicza aleja pełni funkcję miejsca do spacerów, otoczonego bujną zielenią, i znajduje się w obrębie osiedla Szwederowo w Bydgoszczy. Aleja jest usytuowana pomiędzy ulicami Terasy a Kujawską.

Geograficznie, Aleja Górska rozpościera się na północnej krawędzi Zbocza Bydgoskiego, którego deniwelacja waha się od 25 do 30 metrów. To unikalne ukształtowanie terenu oddziela dwa poziomy miasta: górny oraz dolny taras. Powierzchnia terenów zieleni parkowej, która znajduje się wzdłuż alei górskiej, rozciąga się pomiędzy ulicą Terasy, schodami prowadzącymi do Nowym Rynkiem, a także ulicami Wiatrakową i Kujawską, wynosi aż 2,63 ha.

Historia

Pierwotnie aleja nosiła nazwę Planty Okrężne i stanowiła uzupełnienie dla plant nad Brdą. To piękne miejsce to popularny ciąg spacerowy, który zlokalizowany jest wzdłuż nabrzeża rzeki Brdy. Planty okrężne tworzyły alternatywną trasę, która umożliwiała podziwianie malowniczej panoramy miasta. Budowa plant, które usytuowane są na skarpach wzgórz otaczających Bydgoszcz od strony południowej, zainicjowana została pod koniec XIX wieku.

Realizacja tego projektu przebiegała etapami w czterech kluczowych latach: 1890, 1910, 1922 oraz 1940–1942. Planty stanowiły przedłużenie drogi spacerowo-widokowej prowadzącej na Wzgórze Dąbrowskiego. Niestety, odcinek plant od ulicy Podgórnej do ulicy Terasy nie został zakończony. Pomimo tego, planty kontynuowały swoje biegi w obszarze pomiędzy parowami, na których znajdowały się docelowe ulice: Terasy, Wiatrakowa oraz Kujawska.

Ogólny obszar plant, rozciągający się od ulicy Terasy aż po Wzgórze Wolności, wynosił 9,7 ha. Charakteryzował się on bogatą roślinnością, a w parku można było spotkać około 70 gatunków drzew liściastych, iglastych oraz różnorodnych krzewów.

Charakterystyka

Aleja Górska to urokliwy szlak, który prowadzi wzdłuż zbocza, otoczony bujną zielenią, drzewami i krzewami. Rozpoczyna się od ulicy Terasy i dobiega do ulicy Wiatrakowej, znajdując się w pobliskim sąsiedztwie II Liceum Ogólnokształcącego oraz szkoły katolickiej. Na terenie przy ul. Terasy 2 umieszczono tablicę pamiątkową, honorującą zasłużonego działacza narodowego, obrońcę języka polskiego, a także pisarza, redaktora oraz wydawcę Juliana Prejsa (1820–1904, pseudonim „Sierp-Polaczek”), który mieszkał tu w latach 1865–1904.

W miejscu, gdzie aleja osiąga wysokość Nowego Rynku, znajduje się platforma widokowa, z której roztacza się rozległa panorama na Stare Miasto. Do tego miejsca prowadzą szerokie schody, które wybudowano w latach 1993–1995 i które w harmonijny sposób wykorzystują naturalne walory krajobrazu.

Dalsza część alei kieruje się w stronę ulicy Wiatrakowej, usytuowanej w wąwozie, w okolicy której niegdyś znajdowało się kilka wiatraków zbożowych. Przechodząc na odcinku od ul. Wiatrakowej do Kujawskiej, aleja przechodzi w pobliskie zaplecze zabytkowego Domu Sierot z 1905 roku, w którym obecnie funkcjonuje Pogotowie Opiekuńcze oraz szkoła podstawowa nr 55.

W wielu miejscach aleję otacza starodrzew, składający się z gatunków rodzimych, takich jak dęby, klony, lipy oraz buki.

Rewitalizacja

Niezadowalający stan alei Górskiej w Bydgoszczy, oraz niskie wykorzystanie jej walorów widokowych, doprowadziły do zainicjowania realizacji projektu „Ścieżka spacerowo-widokowa na skarpie południowej”. Inicjatywa ta została uwzględniona w Lokalnym Planie Rewitalizacji Miasta Bydgoszczy, co umożliwiło pozyskanie dofinansowania unijnego w wysokości 1,3 mln zł, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013.

Plan zakładał stworzenie koncepcji zagospodarowania całego obszaru, rozciągającego się od ul. Stromej aż do ul. Kujawskiej, z uwzględnieniem aspektów rekreacyjnych i wypoczynkowych. Przygotowanie i realizacja tego projektu miały na celu wykorzystanie potencjału krajobrazowego oraz zwiększenie atrakcyjności tego rejonu dla mieszkańców i turystów.

Jednakże, w 2010 roku, projekt został wstrzymany na nieokreślony czas z powodu wysokich kosztów niezbędnych do wykupu terenu, co spowodowało dodatkowe opóźnienia w realizacji zamierzeń rewitalizacyjnych. Mimo to, visja zagospodarowania alei Górskiej pozostaje aktualna w kontekście przyszłych działań na rzecz poprawy jakości przestrzeni miejskiej w Bydgoszczy.

---

Oceń: Aleja Górska w Bydgoszczy

---