Kościół św. Antoniego Padewskiego w Bydgoszczy

---

Położenie

Świątynia św. Antoniego Padewskiego ulokowana jest w malowniczej okolicy przy ulicy Głuchej, na osiedlu Czyżkówko, które znajduje się w zachodniej części Bydgoszczy.

Historia

Starania o wzniesienie katolickiej świątyni na osiedlu Czyżkówko sięgają lat międzywojennych, kiedy to gmina została przyłączona na teren miasta Bydgoszczy. W latach 20. XX wieku, Czyżkówko wchodziło w skład wydzielonego obszaru duszpasterskiego parafii bydgoskiej, obejmującego również parafię św. Trójcy. Odległość do kościoła oraz wzrastająca liczba mieszkańców wymusiły potrzebę stworzenia własnej, lokalnej świątyni, mającej na celu zaspokojenie rosnących potrzeb duchowych.

W ramach tych działań na początku 1923 roku zainicjowano prace Komitetu Budowy Kościoła, a także zakupiono teren przy ul. Koronowskiej (dziś nr 5). Chociaż pierwotnie planowano przerobić tamtejszą salę taneczną na kaplicę, ostatecznie została ona poświęcona 24 lutego 1924 roku przez ks. Tadeusza Malczewskiego, co pozwoliło na organizację nabożeństw w niedziele oraz w święta, a także na odbywanie procesji, w tym Bożego Ciała.

W 1929 roku Komitet zwrócił się do Kurii Arcybiskupiej o ustanowienie nowej parafii na Czyżkówku, co zostało zatwierdzone przez ks. prymasa Augusta Hlonda, który w dniu 1 lipca 1933 roku erygował nową parafię pod wezwaniem św. Antoniego z Padwy. Wówczas liczba wiernych wynosiła około 6,5 tysiąca osób, a obszar parafii obejmował osiedla Czyżkówko i Miedzyń oraz kilka wsi w okolicy, takich jak: Prądy, Drzewce, Łochowo, Łochowice, Lisi Ogon, Osową Górę, Opławiec i Smukałę. Pracami parafialnymi zajął się ks. Jan Baranowski jako administrator.

Kolejnym krokiem w rozwoju tego miejsca była budowa kościoła, która rozpoczęła się w 1936 roku po zakupie terenu przy ul. Głuchej. Projekt świątyni, finansowany przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Antoniego Laubitza, przygotował w 1935 roku architekt Stefan Cybichowski z Poznania. Architekt postanowił zrezygnować z historycznej stylistyki, co znacząco obniżyło koszty budowy o 25%. Pozwolenie na budowę wydano 5 sierpnia 1936 roku, a prace murarskie i ciesielskie zlecono firmie Juliana Jarockiego.

Do września 1939 roku świątynia była w stanie surowym, z niedokończonym dachem i stropem. W czasie okupacji niemieckiej kościół został przekształcony w magazyn narzędzi budowlanych, a msze odbywały się w kaplicy. Po wojnie zdewastowana świątynia została przeznaczona do użytku przez nowego proboszcza, ks. Czesława Spychalskiego, który 1 grudnia 1945 roku przeprowadził uroczystą konsekrację nieukończonego kościoła. Uroczystość zaszczycił prymas Polski, kardynał August Hlond, który również podarował relikwie św. Franciszka z Asyżu.

Po wojnie, prace wykończeniowe wnętrza trwały aż do późnych lat 90. XX wieku. W tym czasie zrealizowano wiele inwestycji, takich jak:

• 1946 – montaż organów,
• 1948 – zakup żyrandoli,
• 1949 – budowa ambony z wizerunkami św. Wojciecha, św. Stanisława, św. Kazimierza i św. Andrzeja Boboli,
• 1951 – poświęcenie organów i ołtarza głównego przez ks. prymasa Stefana Wyszyńskiego,
• 1957 – wykonanie bocznego ołtarza św. Józefa,
• 1961 – poświęcenie bocznego ołtarza Matki Bożej przez ks. bp. Jana Czerniaka,
• 1964–1972 – budowa witraży w prezbiterium oraz na nawach bocznych,
• 1972–1984 – wyposażenie kościoła w nowe ławki, konfesjonały, oświetlenie, posadzkę, ogrzewanie oraz figurę Serca Jezusa, a także obrazy,
• 1990–2000 – szereg prac remontowo-budowlanych, które obejmowały m.in. malowanie wnętrza kościoła oraz instalację marmurowej posadzki w prezbiterium, elektrycznego ogrzewania, nowej instalacji nagłaśniającej, rynien, nowego tabernakulum oraz modernizacji oświetlenia,
• 2019 – rozpoczęcie remontu wieży oraz elewacji frontowej dzięki wsparciu finansowemu przyznanemu przez władze miejskie na odnowienie zabytków.

W nowym budynku plebanii mieści się kaplica św. Krzyża, w której w czasie zimowych dni powszednich odprawiane są msze św.

Proboszczowie

Imię i nazwisko	Daty urzędowania
Ksiądz Jan Baranowski	1933–1939
Ksiądz Czesław Spychalski	1945–1972
Ksiądz Tadeusz Leśniewicz	1972–1984
Ksiądz Bogusław Kühn	1984–1989
Ksiądz Jan Graczyk	1989–2013
Ksiądz Janusz Konysz	Od 2013 roku

Architektura

Obiekt sakralny, znany z trójnawowego układu, charakteryzuje się półkoliście zamkniętym prezbiterium od strony północnej. Wysoka, kwadratowa wieża z dachem w formie namiotu dominuje nad całą strukturą, stanowiąc istotny element jego architektury. Na bocznych ścianach świątyni umieszczone są liczne witraże, które wnoszą do wnętrza kolorowy blask. Dach nad nawą posiada czterospadową formę, natomiast nad prezbiterium zadaszenie dwuspadowe.

Wnętrze, otwarte szerszą nawą środkową ku podwyższonemu prezbiterium, ukazuje elegancję i harmonię. Zastosowane filary, zdobione dekoracyjnymi głowicami w kształcie kielicha, podtrzymują sklepienie kolebkowe w nawie głównej. Nawy boczne, posiadające płaskie stropy, wzbogacają przestrzeń o dodatkowe detale architektoniczne.

Wnętrze

W świątyni można odnaleźć kilka ołtarzy:

• główny, którego centralnym elementem jest figura św. Antoniego z Dzieciątkiem Jezus oraz rodzice z dzieckiem uzdrowionym przez niego,
• boczny ołtarz św. Franciszka,
• boczny ołtarz Matki Bożej,
• boczny ołtarz św. Józefa.

Na bocznych ścianach dostrzec można witraże:

• w prezbiterium – przedstawiające „Tysiąclecie chrześcijaństwa w Polsce” oraz „Sobór watykański II”,
• w nawie prawej – ukazujące „Zwiastowanie”, „Boże Narodzenie”, „Zmartwychwstanie” oraz „Zesłanie Ducha Świętego”,
• w nawie lewej – przedstawiające „Dobrego Pasterza”, „Pana Jezusa przebaczającego”, „Przekazanie władzy Piotrowi” oraz „Pod krzyżem”.

Wspaniałe malowidła zdobią sklepienie kościoła, gdzie można zobaczyć:

• w centrum – Maryję Królową z aniołami,
• po prawej stronie od wejścia – św. Stanisława, św. Jacka, bł. Kunegundę, św. Kazimierza, św. Jana Kantego, św. Andrzeja Bobolę, św. Maksymiliana,
• po lewej stronie od wejścia – św. Wojciecha, św. Jolantę, bł. Czesława, bł. Salomeę, św. Stanisława Kostkę, bł. Bronisławę oraz św. Królową Jadwigę.

Wnętrze kościoła wzbogacają również obrazy:

• św. Teresy od Dzieciątka Jezus,
• Matki Bożej Częstochowskiej,
• św. Maksymiliana,
• Pana Jezusa Miłosiernego.

Przed świątynią, obok krzyża misyjnego, znajduje się również pamiątka nawiedzenia parafii w dniach 26-27 marca 1979 przez obraz Matki Boskiej Częstochowskiej.

---

Oceń: Kościół św. Antoniego Padewskiego w Bydgoszczy

---