Bazylika Matki Boskiej Królowej Męczenników w Bydgoszczy

---

Położenie

Bazylika Matki Boskiej Królowej Męczenników usytuowana jest przy ul. Bołtucia, na styku osiedli Bohaterów oraz Przylesia, w bydgoskiej dzielnicy Fordon. Została ona wzniesiona w bliskim sąsiedztwie trasy prowadzącej do Doliny Śmierci, miejsca pamięci dla około 1,2 tys. osób, w tym 400 Żydów, które stały się ofiarami hitlerowskich represji, wśród których znajdowała się inteligencja z Bydgoszczy i jej okolic. Z północnej strony świątyni rozciąga się malownicze Zbocze Fordońskie, w którym wytyczono szlak turystyczny imienia ks. Z. Trybowskiego, pierwszego proboszcza oraz budowniczego kościoła i parafii.

Historia

Historia budowy Bazyliki Matki Boskiej Królowej Męczenników w Bydgoszczy sięga lat 80. XX wieku, kiedy to rozpoczęto realizację projektów dotyczących nowej dzielnicy mieszkaniowej. Ta nowopowstająca część miasta miała pomieścić aż 80 tysięcy mieszkańców. Parafię ustanowił biskup Marian Przykucki, ordynariusz chełmiński, 7 października 1983 roku.

Była to pierwsza parafia w „Nowym Fordonie”, która obsługiwała wszystkich nowych mieszkańców tej rozwijającej się dzielnicy aż do roku 1985. Przez pięć lat, do 1991 roku, parafia korzystała z tymczasowej, murowanej kaplicy. W 1991 roku przeniesiono nabożeństwa do nowo wybudowanego kościoła. Budowa tego obiektu trwała od 1987 do 1991 roku, a jego konsekracja nastąpiła 7 października 1993 roku, w rocznicę dziesięciolecia parafii, a dokonał jej Henryk Muszyński.

Równocześnie, w latach 1986–1988, oddano do użytku dom katechetyczny wraz z plebanią. W 1992 roku, po reformie administracyjnej kościoła, podjętej przez Jan Pawła II, wszystkie parafie fordońskie, w tym Matki Boskiej Królowej Męczenników, zmieniły przynależność diecezjalną z chełmińskiej na gnieźnieńską, do której w XVIII wieku przynależały pozostałe parafie w Bydgoszczy.

Finalizację budowy kościoła odnotowano w 1994 roku, kiedy to arcybiskup Henryk Muszyński poświęcił kaplicę Chrystusa Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego. Od tego momentu w większym zakresie skupiano się na zagospodarowaniu terenu wokół świątyni, koncentrując się zwłaszcza na Dolinie Śmierci oraz pomniku znajdującym się w tym miejscu, który wykorzystywano w trakcie uroczystości religijnych i patriotycznych.

Świątynia zyskała wyrazisty charakter, stając się miejscem spotkań weteranów, rodzin ofiar II wojny światowej i osób zainteresowanych tematyką martyrologii. Przyciąga także dużą ilość młodzieży dzięki aktywności Fundacji Wiatrak. W 2000 roku rozpoczęto budowę Domu Jubileuszowego Centrum Kultury Katolickiej „Wiatrak” w sąsiedztwie kościoła. Od 2001 roku, we współpracy z różnymi wspólnotami parafialnymi, w Bydgoszczy organizowane jest misterium męki Pańskiej.

Obecnie kościół, parafia, sanktuarium, Dolina Śmierci, Kalwaria Bydgoska, Dom Jubileuszowy oraz działalność fundacji „Wiatrak” i duszpasterstwa akademickiego „Martyria” tworzą dynamiczne, kulturowe i religijne centrum, które służy nie tylko społeczności Fordonu, ale także całemu miastu.

W dniu 25 marca 2014 roku biskup Jan Tyrawa ogłosił decyzję Stolicy Apostolskiej o podniesieniu bazyliki do godności bazyliki mniejszej.

Architektura

Obiekt sakralny, który zachwyca swoją unikalną estetyką, charakteryzuje się współczesnym stylem architektonicznym. Jego bryła jest nowatorska, co nadaje mu wyjątkowy charakter w porównaniu do tradycyjnych budowli sakralnych.

Dzwony

W świątyni znajdują się trzy dzwony, które zostały uroczyście poświęcone 25 kwietnia 1994 roku. Ceremonii przewodniczył biskup Bogdan Wojtuś, co podkreśla znaczenie tego wydarzenia dla lokalnej społeczności.

Proboszczowie parafii

W tej sekcji przedstawiamy proboszczów parafii Bazyliki Matki Boskiej Królowej Męczenników w Bydgoszczy. Ich wkład w rozwój parafii oraz lokalnej społeczności jest nieoceniony. W tabeli znajdą Państwo szczegóły dotyczące ich okresów urzędowania.

Imię i Nazwisko	Okres Urzędowania
ks. prał. Zygmunt Trybowski	1983–2002
ks. dziekan Przemysław Książek	2002–2004
ks. kan. Jan Andrzejczak	od 2004

Dom Kultury Katolickiej „Wiatrak”

Od 1987 roku przy parafii funkcjonuje Duszpasterstwo Akademickie „Martyria”, które pełni kluczową rolę w organizacji różnorodnych wydarzeń takich jak konkursy, festyny czy koncerty, przyczyniając się do życia kulturalnego Bydgoszczy.

Nazwa tego duszpasterstwa, wywodząca się z greckiego słowa „martyr”, oznaczająca świadka lub męczennika, stanowi nawiązanie do istotnych treści, które są dla niego ważne i które zyskały tu swoje miejsce.

W 1992 roku powołano do życia Fundację „Wiatrak”, której misją jest propagowanie kultury katolickiej i organizowanie różnorodnych zajęć skierowanych do dzieci, młodzieży oraz dorosłych.

W roku 2000 rozpoczęto budowę Domu Jubileuszowego, który ma na celu zapewnienie mieszkańcom odpowiedniego zaplecza oraz infrastruktury do przeprowadzania zróżnicowanych wydarzeń kulturalnych, edukacyjnych i sportowych.

Szlak im. ks. Zygmunta Trybowskiego

W sąsiedztwie świątyni oraz sanktuarium rozpościera się obszar o niezwykle interesującym krajobrazie. Mowa tu o Zboczu Fordońskim, które wznosi się na około 50 metrów nad fordońskie osiedla, obejmując system malowniczych dolinek oraz wzgórz. W 2008 roku wytyczono szlak turystyczny, który prowadzi przez fordońskie uroczyska, a jego patronem został ks. Zygmunt Trybowskiego – budowniczy oraz pierwszy proboszcz parafii, który w szczególny sposób cenił „fordońskie górki”, był czcicielem Doliny Śmierci oraz pomysłodawcą budowy Kalwarii – Golgoty XX wieku.

Szlak zaczyna swoją trasę przy grobie ks. Zygmunta Trybowskiego, usytuowanym na terenie Sanktuarium Królowej Męczenników. Następnie prowadzi Doliną Śmierci wzdłuż stacji Drogi Krzyżowej, aż do pomnika. Kolejnym etapem podróży jest ścieżka, która wzdłuż krawędzi Zbocza Fordońskiego kieruje się w stronę narożnego wzgórza znanego jako Czarna Góra lub Góra Szybowników. Następnie szlak kieruje się na północ, przetaczając się przez dolinki, wzgórza i parowy krawędzi Doliny Dolnej Wisły. Powrót do Sanktuarium odbywa się malowniczą ścieżką znajdującą się u podnóża zboczy.

Pokonanie tego szlaku pozwala na zapoznanie się z niezwykłymi walorami krajobrazowymi zboczy Doliny Fordońskiej. W trakcie wędrówki napotkać można nie tylko liczne doliny, parowy oraz punkty widokowe, ale również źródliska oraz okazałe drzewa, w tym dąb, znany jako dąb Napoleona. Dodatkowym atutem szlaku jest możliwość zwiedzenia miejsc związanych z martyrologią, takich jak Dolina Śmierci, groby czy Kalwaria, jak również okolicznościowych pomników, w tym pomnik nad Doliną Śmierci oraz pomnik Ikara, który upamiętnia fordońską szkołę szybowcową.

Sanktuarium

Utworzenie sanktuarium Królowej Męczenników miało miejsce 7 października 2008 roku, kiedy to na obszarze parafii zdecydowano się na jego erygowanie. Obiekt ten, znany jako Kalwaria bydgoska – Golgota XX wieku, stał się nieodłącznym elementem lokalnej duchowości i kultury.Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska – Golgota XX wieku to osobny artykuł, który opisuje bogaty kontekst historyczny oraz religijny tego miejsca.

---

Oceń: Bazylika Matki Boskiej Królowej Męczenników w Bydgoszczy

---