Kamienica Długa 22 w Bydgoszczy


W sercu Bydgoszczy znajduje się Kamienica Długa 22, która przyciąga uwagę swoją wyjątkową lokalizacją. Usytuowana jest ona przy ulicy Długiej, w samym centrum Starego Miasta w Bydgoszczy.

To miejsce stanowi nie tylko atrakcję architektoniczną, ale również ważny element krajobrazu kulturowego miasta.

Położenie

Budynek usytuowany jest w południowym fragmencie ulicy Długiej, w bezpośrednim sąsiedztwie z wylotem ul. Długiej, co czyni go doskonale rozpoznawalnym obiektem. Naprzeciwko niego znajduje się ulica Jezuicka, która uzupełnia lokalizację tego interesującego budynku.

Historia

Odwiedzenie miejsca, w którym stoi kamienica, ukazuje nam bogactwo historii Bydgoszczy. Zgodnie z precyzyjnym planem stworzonym przez pruskiego geometrę Gretha, na początku 1774 roku w tym obszarze znajdowało się kilka zabudowanych działek. Część frontowa dzisiejszego budynku, widoczna z ulicy Długiej, pojawia się już na planie miasta z 1834 roku, natomiast na planie z 1876 roku możemy znaleźć obecność zabudowanego czworoboku, który rozciągał się od ulicy Pod Blankami.

Historia tego budynku nie została dotąd dokładnie przebadana ani udokumentowana w sposób naukowy, jednakże wiele artykułów prasowych z okresu międzywojnia oraz powojennego dostarcza interesujących informacji na jego temat. Jak podaje „Dziennik Bydgoski”, kamienica przy ulicy Długiej 22 miała być wybudowana po potopie szwedzkim, a w jej wnętrzach mieściły się niegdyś miodosytnię oraz winiarnię.

Krąży niepotwierdzone naukowo powiedzenie, że w maju 1676 roku gościł w tej kamienicy król Jan III Sobieski, w towarzystwie królowej Marysieńki, księcia Jakuba oraz księżniczki Teresy Kunegundy. Podczas przymusowego postoju w drodze z Warszawy do Gdańska, orszak królewski został zmuszony do zatrzymania się w Fordonie z powodu silnych wichrów. Z tej okazji król postanowił zwiedzić zniszczoną po najazdach szwedzkich Bydgoszcz. Po ustaniu wiatru, łodzie powróciły na Wisłę, a Jan III Sobieski dotarł do Gniewu 5 czerwca 1676 roku.

W 1933 roku bydgoski oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego, w współpracy z innymi organizacjami, planował umieścić na fasadzie kamienicy tablicę pamiątkową z okazji 250-lecia odsieczy wiedeńskiej. Ostatecznie jednak tablica została zamontowana na murze kościoła Klarysek. W 1939 roku, Antoni Duszyński uratował plakietę z tablicy, która obecnie znajduje się w Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy.

Warto również wspomnieć, że istnieją wskazówki wskazujące na to, że w kamienicy w latach 1794 oraz 1807 mieściła się kwatera generała Henryka Dąbrowskiego. To właśnie on opuścił Bydgoszcz 23 stycznia 1807 roku, by przygotować się do akcji przeciwko Gdańskowi. Po jego odejściu kwaterę zajmował marszałek francuski Lefebvre, który także wyruszył w stronę Gdańska.

8 czerwca 1813 roku w budynku przy ulicy Długiej 22 przyszedł na świat znany polski malarz oraz bydgoszczanin, Maksymilian Antoni Piotrowski, pochodzący z rodziny mieszczańskiej. Chociaż edukację pobierał w szkołach niemieckich, francuskich i włoskich, nigdy nie zapomniał o swoim polskim pochodzeniu, co odzwierciedlała jego twórczość. Po śmierci wrócił do Bydgoszczy i został pochowany na Cmentarzu Starofarnym.

W XIX wieku kamienica należała do fundacji imienia ks. Kiełczyńskiego, która była przeznaczona do kształcenia młodych teologów. W tym czasie na piętrze mieścił się najstarszy polski bank, a na parterze prowadzono działalność składów i pracowni młodych polskich przemysłowców.

Na początku XX wieku w budynku działała znana w Bydgoszczy winiarnia Carla Ardta, a w okresie międzywojennym na parterze funkcjonował sklep jubilerski należący do Henryka Kaszubowskiego. Do kwietnia 2017 roku obiekt był siedzibą księgarni, która po krótkiej reaktywacji zamknęła się ostatecznie w 2019 roku. W 2020 roku miejsce tego lokalu zajęła restauracja.

26 listopada 1950 roku na ścianie frontowej budynku odsłonięto pamiątkową tablicę z brązu ku czci Maksymiliana Piotrowskiego, na której fundatorem było Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, a autorem projektu Piotr Triebler.

Na początku XXI wieku wspólnota mieszkaniowa przeprowadziła modernizację dachów, wzmocnienie ścian oraz renowację elewacji, szczególnie od strony ulicy Długiej. W 2020 roku działania remontowe objęły również elewację od strony ulicy Pod Blankami, która jest drugim adresem tego obiektu.

Architektura

Kamienica Długa 22 w Bydgoszczy to obiekt o dwupiętrowej konstrukcji z poddaszem użytkowym, który wyróżnia się zamkniętym czworobokiem. W samym sercu budynku znajduje się dziedziniec, otoczony ulicami ul. Długą oraz Pod Blankami.

To niezwykle interesujące miejsce charakteryzuje się sklepionymi, dwupoziomowymi piwnicami, które prawdopodobnie zostały wzniesione na przełomie XVIII i XIX wieku. Jest to również miejsce o rekordowej głębokości – najgłębsze piwnice w obrębie Starego Miasta. Ich wysokość wynosi 6 metrów, co sugeruje, że w przeszłości mogły być one wykorzystywane do przechowywania win.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Katarzyna Idczak „Wiosna starych murów”, Express Bydgoski 02.07.2012 r. [dostęp 23.02.2015 r.]
  3. W liście do gen. Amilkara Kosińskiego, organizatora siły zbrojnej departamentu bydgoskiego, datowanym dnia 05.01.1807 r. w Łowiczu, generał Dąbrowski, zapowiadając przemarsz przez Bydgoszcz swojego 10-tysięcznego korpusu i około 4000 koni, zaznacza, że sam śpieszy do Bydgoszczy, „jadąc dniem i nocą” przy czym prosi o zrobienie mu w mieście kwatery w tym samym miejscu, w którym mieszkał w październiku 1794 r.
  4. Derenda Jerzy. Piękna stara Bydgoszcz – tom I z serii Bydgoszcz miasto na Kujawach. Praca zbiorowa. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006, s. 218.
  5. Anna Stankiewicz Długa pustoszeje. Zamyka się księgarnia Ówczesna.
  6. Wyremontują elewację XVII-wiecznej kamienicy. W niej odkryto najgłębszą piwnicę na Starym Mieście.
  7. Kamienica przy ul. Długiej 22 i Pod Blankami 17.
  8. Gramofon, czyli nowa naleśnikarnia w centrum Bydgoszczy.
  9. Z dnia 09.08.1933 r. i 12.09.1933 r.

Oceń: Kamienica Długa 22 w Bydgoszczy

Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:12