Budynek Bydgoskiego Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Traugutta 5 w Bydgoszczy

---

Położenie

Budynek Bydgoskiego Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych położony jest na malowniczym osiedlu Szwederowo. Stanowi on doskonały punkt lokalizacyjny, znajdując się na skraju Zbocza Bydgoskiego. W okolicy można znaleźć wiele atrakcji oraz istotnych miejsc, co czyni to miejsce wyjątkowym dla jego mieszkańców.

Historia

Budynek, o którym mowa, został wzniesiony w latach 1905–1907 z inicjatywy Heinricha Dietza, radnego oraz radcy miejskiego. W swym testamencie z 8 sierpnia 1901 roku, zmarły 11 sierpnia tego samego roku, ustanowił fundację na rzecz budowy domu dla sierot w Bydgoszczy. Przeznaczył na to znaczną kwotę, bo aż 400 tys. marek, co wymagało uzyskania zgody od cesarza Niemiec, Wilhelma II, na realizację projektu. Tego zezwolenia udzielono 4 sierpnia 1903 roku.

Dom został umiejscowiony na terenie południowej skarpie w mieście, obok ulicy Wiatrakowej. Projekt budynku opracował miejski radca budowlany, Carl Meyer. Prace budowlane rozpoczęły się w połowie 1905 roku, a oficjalne oddanie budynku do użytku miało miejsce 18 lipca 1907 roku. W uroczystości uczestniczyli nie tylko przedstawiciele władz lokalnych, ale także duchowieństwo katolickie i ewangelickie.

W kontekście budynku powstał także osobny obiekt, w którym mieściły się sale zabaw, pomieszczenia do zajęć gimnastycznych oraz gospodarcze. Miasto przekazało na potrzeby placówki tereny o powierzchni 2 hektarów, przeznaczone na ogród warzywny i sad. Wewnątrz budynku znajdowało się 10 pokoi, 2 sale sypialne, 2 klasy do nauki rzemiosła, sala dla małych dzieci, kaplica oraz kuchnia.

To był pierwszy tego typu ośrodek dla dzieci w Bydgoszczy, który miał na celu zapewnienie opieki dla 30-40 dzieci w wieku od 6 do 16 lat. Opiekę nad nimi sprawowały rodziny opiekuńcze, które również mieszkały w ośrodku, dysponując wsparciem personelu. Dzieci mogły uczęszczać do szkoły powszechnej w pobliskich rejonach. Po skończeniu edukacji, podejmowały naukę zawodową u lokalnych rzemieślników.

Nazwanie w 1908 roku ulicy, przy której stał nowy dom, imieniem fundatora – Heinrich Dietz Strasse, było wyrazem uznania dla jego działalności charytatywnej. W okresie międzywojennym, placówka była wykorzystywana zgodnie ze swoim pierwotnym przeznaczeniem jako Przytułek dla Sierot im. Henryka Dietza, który w 1923 roku został przekazany Zgromadzeniu Sióstr Miłosierdzia z Chełmna.

W czasie II wojny światowej, obiekt stał się siedzibą organizacji Hitlerjugend. Po wojnie, nazwę ulicy zmieniono na ul. Romualda Traugutta, a w budynku mieścił się świecki Państwowy Dom Dziecka. W 1974 roku przebywało w nim około 100 wychowanków, w większości dzieci z rozbitych domów lub w trudnej sytuacji życiowej.

W 1978 roku placówka została przekształcona w Pogotowie Opiekuńcze, a w 2006 roku utworzono Bydgoski Zespół Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych, który objął wszystkie instytucje zajmujące się opieką nad dziećmi w regionie. W momencie tworzenia zespołu, działalność prowadzono w ośrodkach przy ul. Traugutta 5, Toruńskiej 272, Stolarskiej 2, Wyzwolenia 103 oraz Bora Komorowskiego 57.

W 1996 roku, w ramach obchodów 650-lecia Bydgoszczy, na ogrodzeniu umieszczono pamiątkową tablicę ku czci Heinricha Dietza. W uroczystości, zorganizowanej z udziałem dawnych mieszkańców Bydgoszczy pochodzenia niemieckiego, tablica była dwujęzyczna, zawierała także wizerunek fundatora.

Natomiast w 2019 roku rozpoczęto prace konserwatorskie, które obejmowały oczyszczanie oraz zabezpieczenie elewacji budynku, wymianę uszkodzonych elementów, jak również naprawę zapraw, aby zachować zabytkowy charakter obiektu. Zmodernizowany zostanie także system rynien.

Architektura

Budynek wyróżnia się historyzującymi elewacjami, które zostały wykonane z czerwonej cegły, co nadaje mu unikalny charakter. Na elewacji znajdują się także uzupełniające tynkowane płyciny, które wzbogacają jej wygląd.

Jest to obiekt piętrowy oraz podpiwniczony, a jego konstrukcja zawiera również poddasze, co dodaje mu przestronności. Na dachu znajdują się dachy dwuspadowe, typowe dla architektury tego okresu.

Wzornictwo bryły budynku jest konsekwentnie symetryczne, co podkreśla jego elegancję. Boczne skrzydła budynku zakończone są szczytami schodkowymi, co stanowi interesujący element architektoniczny. Okna są zamknięte łukami odcinkowymi, co nadaje całości harmonijny i klasyczny wygląd.

---

Oceń: Budynek Bydgoskiego Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Traugutta 5 w Bydgoszczy

---