Pomnik Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

---

Historia

W 1996 roku, z okazji obchodów 650-lecia lokacji Bydgoszczy, pojawiła się myśl o budowie pomnika Kazimierza Wielkiego. W tym samym roku powstał Społeczny Komitet Budowy Pomnika, którego przewodniczącą została Felicja Gwincińska.

Pomnik miał stanowić symboliczny hołd królowi, którego działania przyniosły wielkość i pomyślność Polsce. Dla Bydgoszczy szczególnie istotne było wydanie 19 kwietnia 1346 roku aktu lokacyjnego, a także utworzenie starostwa oraz zbudowanie majestatycznego zamku, który gościł niemal wszystkich polskich królów do czasu, gdy został zniszczony podczas potopu szwedzkiego.

Początkowo fundusze na budowę pomnika pochodziły wyłącznie ze zbiórek społecznych, ale od roku 2000 dofinansowanie zaczęły zapewniać także władze miasta. Dodatkowe wsparcie pochodziło z organizacji stowarzyszenia Bidegast, skupiającego Niemców wywodzących się z Bydgoszczy, jak również od prywatnych darczyńców z Niemiec.

27 czerwca 2001 roku, rada Miasta Bydgoszczy podjęła decyzję o realizacji pomnika. 16 sierpnia 2001 roku ogłoszono ogólnopolski konkurs na projekt, który zakończył się 14 marca 2002 roku. Na konkurs wpłynęły 32 prace artystów z całego kraju, a jury pod kierunkiem prof. Sławoja Ostrowskiego przyznało pierwszą nagrodę rzeźbiarzowi Mariuszowi Białeckiemu z Gdańska.

Wzór rzeźby z gipsu został stworzony w pracowni autora w Rodowie koło Kwidzyna. Ostateczny odlew pomnika zrealizowała pracownia Roberta Sobocińskiego w Siemianowie pod Śremem, a przygotowaniem cokołu zajęła się szwedzka firma „Euro-Granit” z Gniewkowa, wykorzystując czerwony granit.

Na początku planowano umiejscowienie pomnika na Placu Teatralnym. Później rozważano także inne lokalizacje, takie jak Stary Rynek, Rybi Rynek, Wyspa Młyńska, skwer przy Brdzie, park Kazimierza Wielkiego, a także Plac Weyssenhoffa.

Ostatecznie, 10 stycznia 2006 roku, Społeczny Komitet zadecydował, że pomnik stanie przy ulicy Pod Blankami, w miejscu gdzie niegdyś znajdował się mur miejski. Wybór tej lokalizacji umożliwił widok na pomnik z ulicy Wały Jagiellońskie, co było jednym z kluczowych atutów.

10 lipca 2006 roku wmurowano akt erekcyjny, a uroczyste odsłonięcie pomnika miało miejsce 26 października 2006 roku. Ceremonia odbyła się podczas sesji rady miasta, a pomnik odsłonili prezydent miasta Konstanty Dombrowicz oraz Felicja Gwincińska, przy dźwiękach hymnu polskiego wykonywanego przez chór Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego oraz podczas pokazu fajerwerków.

Od chwili odsłonięcia, w sąsiedztwie pomnika zaczęto organizować różnorodne wydarzenia okolicznościowe, takie jak turnieje rycerskie, pokazy strojów z epoki Kazimierzowskiej oraz inscenizacje nadania praw miejskich Bydgoszczy. Warto także dodać, że od 2017 roku miejsce to stało się punktem zboru manifestacji antyrządowych, m.in. związanych z reformą sądownictwa.

W 2018 roku pojawiła się koncepcja przesunięcia pomnika na Stary Rynek, gdzie planowano umiejscowienie go w południowej części rynku, na cokole umiejscowionym na kilku stopniach, z planowaną iluminacją. Projekt ten budził jednak wiele kontrowersji społecznych, co spowodowało, że prezydent miasta postanowił zrezygnować z jego realizacji.

Opis

Pomnik Kazimierza Wielkiego, znajdujący się w Bydgoszczy, to niezwykle efektowna rzeźba, która przedstawia króla w pełnej zbroi, siedzącego na koniu. W prawej dłoni monarcha trzyma berło, symbolizujące jego władzę, natomiast w lewej ręce trzyma zwój, który symbolizuje akt lokacyjny Bydgoszczy.

Wyraz twarzy Kazimierza, wzorowany na portrecie Jana Matejki, emanuje dostojeństwem i powagą, co podkreśla majestat tej postaci. Elementy takie jak korona, berło i ostrogi z gwiaździstym bodźcem są wiernymi odwzorowaniami insygniów grobowych Kazimierza Wielkiego, które zostały odkryte w jego wawelskim sarkofagu w 1869 roku.

Pomnik, wykonany z brązu, wznosi się na masywnym granitowym cokole, którego waga osiąga imponujące 20 ton. Całkowita wysokość monumentu, wraz z cokołem, wynosi 7 metrów, a sama rzeźba mierzy 5 metrów wzwyż i 7 metrów w długości. Zadziwiające jest, że rzeźba o wadze 3 ton została przewieziona z pracowni odlewniczej do Bydgoszczy za pomocą wojska.

Na cokole zamontowano tablicę pamiątkową, na której widnieje napis: „Kazimierz III Wielki król Polski 1333-1370 Założyciel miasta Bydgoszczy 19 IV 1346”. W okolicy pomnika urządzono alejki, a także posadzono ozdobne rośliny i zainstalowano oświetlenie, co tworzy przyjemną atmosferę wokół tego historycznego miejsca.

Początkowy koszt budowy pomnika oszacowano na 400 tys. zł, jednak ostatecznie wydatek wzrósł do 800 tys. zł, co świadczy o zaangażowaniu w jego realizację i chęci oddania hołdu wielkiemu władcy.

---

Oceń: Pomnik Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

---