Pomnik Henryka Sienkiewicza w Bydgoszczy

---

Opis

Pomnik przedwojenny

Idea powstania pomnika Henryka Sienkiewicza zyskała uznanie wśród bydgoskich nauczycieli oraz przedstawicieli kultury. W listopadzie 1924 r. utworzono Obywatelski Komitet Budowy Pomnika Henryka Sienkiewicza, który zainicjował działania związane ze sprowadzeniem prochów pisarza do Polski. Jego honorowym prezesem został dr Witold Bełza, dyrektor Biblioteki Miejskiej.

Głównym celem Komitetu była nie tylko zbiórka potrzebnych funduszy na realizację artystycznego projektu, lecz także popularyzacja sylwetki pisarza i jego zasług dla narodu. W tym celu organizowano płatne wykłady oraz spotkania, zbierano składki w zakładach pracy, szkołach i instytucjach, organizowano kwesty uliczne oraz sprzedawano cegiełki, a także uruchomiono kampanie w prasie.

W wyniku determinacji i aktywnego wsparcia ze strony ówczesnego prezydenta miasta Bernarda Śliwińskiego, zebrano środki konieczne do zrealizowania projektu. W ten sposób w Bydgoszczy powstał pierwszy w Polsce pomnik Henryka Sienkiewicza, stworzony przez rzeźbiarza Konstantego Laszczkę z Krakowa. Posąg z brązu stał na cokole wykutym z czerwonego piaskowca, a po jego bokach znajdowały się orły z brązu, które spoczywały na niższych cokołach z tablicami pamiątkowymi.

26 lipca 1927 r. nastąpiło odsłonięcie pomnika dokonane przez Prezydenta Polski Ignacego Mościckiego. Była to doniosła uroczystość, która miała ogromne znaczenie kulturalne i narodowe, gromadząc gości z całego kraju oraz zagranicy. Na wydarzeniu obecne były liczne delegacje, a także wiele gratulacji, w tym ok. 300 depesz z różnych instytucji i uznawanych osobistości z całego świata.

Uroczystości rozpoczęły się mszą świętą, która odbyła się w kościele farnym, w której uczestniczyli Prezydent Mościcki z małżonką, na kazaniu w której głosił ksiądz profesor Michał Kozal, późniejszy biskup i błogosławiony kościoła katolickiego. Miasto ozdobiono bramami tryumfalnymi, kwiatami, a na balkonach i oknach wywieszono sztandary w barwach narodowych.

Podczas tej szczególnej chwili przemówienia wygłosili Józef Weyssenhoff oraz dr Witold Bełza, a część muzykalno-wokalna pod przewodnictwem Feliksa Nowowiejskiego wzbogaciła całe wydarzenie. Na placu zgromadziło się około 8000 mieszkańców, do których dołączyło ponad 100 delegacji i towarzystw z sztandarami. Po uroczystości miał miejsce bankiet w hotelu „Pod Orłem”, natomiast Prezydent ruszył statkiem „Czajka” na tor regatowy w Brdyujściu, gdzie odbywały się międzynarodowe regaty.

Wieczorem zorganizowano koncert symfoniczny w Teatrze Miejskim, w którym brały udział zjednoczone chóry z Poznania i Bydgoszczy, a dyrygentem był Feliks Nowowiejski.

Pomnik powojenny

W pierwszych dniach drugiej wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, pomnik został zniszczony przez hitlerowców. Po zakończeniu wojny powstał nowy Komitet Budowy Pomnika Henryka Sienkiewicza, mający na celu odbudowę monumentu. Już w 1946 roku rozpoczęto zbierać fundusze, w co zaangażowali się czytelnicy „Ilustrowanego Kuriera Polskiego”, uczniowie oraz lokalna społeczność.

Nowy pomnik został umiejscowiony na tym samym terenie, co poprzedni. Odsłonięcie tymczasowej tablicy na głazie, symbolizującej dawny pomnik, miało miejsce z rąk przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej Kazimierza Maludzińskiego. Do odsłonięcia nowego monumentu doszło 18 maja 1968 roku, w ramach obchodów Dni Oświaty, Książki i Prasy. Uroczystość została honorowo otwarta przez przewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, posła Aleksandra Schmidta.

Pomnik zaprojektowany przez artystę rzeźbiarza prof. Stanisława Horno-Popławskiego z Gdańska, wykonano z granitu. Jego odsłonięcie stało się symbolem powrotu do pamięci narodowej i kulturowej, stanowiąc hołd dla tego wybitnego pisarza.

---

Oceń: Pomnik Henryka Sienkiewicza w Bydgoszczy

---