Gmach Szkoły Wojennej w Bydgoszczy

---

Położenie

Obiekt znajduje się w malowniczej części Bydgoszczy, w wschodniej pierzei ul. Gdańskiej, na obszarze ograniczonym ulicami: Dwernickiego, Żołnierską, Czerkaską i Gdańską. Ten teren jest częścią Osiedla Leśnego, które wyróżnia się pięknymi widokami i spokojną atmosferą.

Historia

W latach 1913-1914 w Bydgoszczy powstał niezwykły budynek, którego projekty stworzyli niemieccy architekci Arnold Hartman oraz Robert Schlezinger. Kluczowym krokiem, który umożliwił budowę, było włączenie do administracyjnych granic miasta obszaru o powierzchni około 22 ha w 1913 roku.

Pierwotnie obiekt był przeznaczony na siedzibę niemieckiej Szkoły Wojennej (niem. Kriegschule), jednak wybuch I wojny światowej uniemożliwił jego odpowiednie wykorzystanie. Wówczas budynek został przekształcony w niemiecki szpital wojskowy, który służył w czasie konfliktu.

W 1920 roku administracja polska przejęła gmach, co było możliwe dzięki staraniom ówczesnego Wiceministra Spraw Wojskowych generała Kazimierza Sosnkowskiego. Po długich negocjacjach, budynek został oddany Ministerstwu Spraw Wojskowych. Już 11 lipca 1920 roku, w obiekcie miała swoją siedzibę Wielkopolska Szkoła Podchorążych Piechoty, która wcześniej funkcjonowała w Poznaniu.

Przemiany w edukacji wojskowej postępowały – 1 sierpnia 1922 roku szkołę przekształcono w Oficerską Szkołę dla Podoficerów, a 9 sierpnia 1928 na Szkołę Podchorążych dla Podoficerów. Interesujący był także rok 1938, kiedy to w gmachu znajdowała się Szkoła Podchorążych Marynarki Wojennej.

W latach II wojny światowej, od 1 lipca 1943 do 17 stycznia 1945, budynek został zajęty przez Niemców i stał się siedzibą Szkoły Wywiadu i Kawalerii (niem. Aufklärungs- und Kavallerieschule). Po wyzwoleniu Bydgoszczy w styczniu 1945 roku, obiekt był miejscem stacjonowania żołnierzy radzieckich.

W latach 1947–2007, gmach był siedzibą Dowództwa Pomorskiego Okręgu Wojskowego, a od 2007 roku pełni funkcję Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych.

Architektura

Gmach Szkoły Wojennej w Bydgoszczy to imponująca konstrukcja, która została zaprojektowana na planie litery E, z dominującymi elementami neobarokowymi w eklektycznej stylistyce. Powstał z myślą o stworzeniu przestrzeni, która będzie zarówno funkcjonalna, jak i estetycznie zachwycająca.

Budynek wyróżnia się wybitnym ryzalitem centralnym oraz bocznymi skrzydłami, które są pokryte wysokimi dachami. W tych dachach znajdują się mansardy, facjatki i lukamy, co nadaje całości wyjątkowego charakteru. Z frontowej strony budynku można dostrzec portyk kolumnowy, oparty na kolumnach w stylu toskańskim, a nad nim rozciąga się balkon, który jest zwieńczony eliptycznym frontonem.

Całość architektury jest podzielona przez dekoracyjne, profilowane gzymsy i szerokie lizeny, co podkreśla jej monumentalność. Wśród detali ozdobnych można zauważyć kamienne tralki i szyszaki oraz płomieniste wazony, lambrekiny, a także herby Bydgoszczy, które dodają elegancji i lokalnego kolorytu.

Wnętrza gmachu zachowały swój pierwotny układ, w tym wystrój klatek schodowych, arkadowego hallu, korytarzy oraz przedsionków. Ściany tych pomieszczeń są wyłożone boazerią oraz dzielone pilastrami z pseudobelkowaniem. Dekoracja sztukatorska sufitów dopełnia złożoności tej architektonicznej perełki.

Tuż obok dawnej szkoły, w północno-zachodnim narożu działki, stoi budynek byłej Dyrekcji, znany jako Kommanado. Jest to okazała willa, posiadająca portykowe ganek, tarasy i balkony, a także wystawki przykryte trójkątnymi oraz półkolistymi naczółkami, które witają odwiedzających pod wysoka łamaną dachem.

Cały teren, na którym znajdują się te imponujące budowle, jest otoczony żałobnym ogrodzeniem z żeliwa, które jest zdobione kamiennymi panopliami. To wszystko sprawia, że gmach ten nie tylko spełnia swoje funkcje edukacyjne, ale także stanowi niezwykle cenny element dziedzictwa architektonicznego Bydgoszczy.

---

Oceń: Gmach Szkoły Wojennej w Bydgoszczy

---