Cmentarz katolicki Trójcy Świętej w Bydgoszczy

---

Położenie

Cmentarz katolicki Trójcy Świętej znajduje się w interesującym miejscu, które leży na przecięciu kilku jednostek urbanistycznych: Błonie, Wilczak oraz Jary. Miejsce to usytuowane jest w południowo-zachodniej części Bydgoszczy, pomiędzy ulicami: Stawową, Władysława IV, Ostroroga i Lotników.

W bliskim sąsiedztwie cmentarza znajduje się kościół parafialny pw. Chrystusa Króla, co nadaje temu miejscu szczególnego charakteru oraz znaczenia dla lokalnej społeczności.

Historia

Cmentarz w swej części komunalnej zlokalizowany jest na obszarze dawnej nekropolii ewangelickiej. W okresie od 1920 do 1939 roku, na tym terenie znajdowały swoje miejsce spoczynku osoby różnych wyznań. Część katolicka tego cmentarza ma związek z utworzeniem w 1924 roku parafii Trójcy Świętej na Błoniu w Bydgoszczy. W latach dwudziestych ubiegłego wieku proboszcz nowej parafii, ksiądz Mieczysław Skonieczny, podjął intensywne działania w celu pozyskania terenu na cmentarz parafialny.

W 1932 roku władze wojskowe przekazały parafii fragment poligonu wykorzystywanego przez 16 Pułk Ułanów Wlkp. Teren ten zajmował powierzchnię 4 hektarów i znajdował się przy ul. Szubińskiej, w rejonie zwanym Błoniem. Ustalono, że nowa nekropolia będzie również pełnić funkcje cmentarza garnizonowego. Ceremonia otwarcia cmentarza miała miejsce we wrześniu 1933 roku. Projekt tego miejsca był dziełem dyrektora Ogrodów Miejskich, Mariana Günzela, natomiast kaplicę cmentarną zrealizował J. Jarocki z Bydgoszczy.

Dyrekcja Ogrodów Miejskich zadbała również o fundację monumentalnego krzyża, który mierzy 8,6 metra i umieszczony został w centralnym punkcie nekropolii. W 1962 roku wschodnia część cmentarza o powierzchni 1,2 hektara została przeznaczona na cmentarz komunalny.

Charakterystyka

Cmentarz katolicki Trójcy Świętej w Bydgoszczy posiada imponujące wymiary, wynoszące 300 x 150 metrów oraz łączną powierzchnię 4 ha.

Na tym terenie znajdują się groby około 1,5 tysiąca osób, co świadczy o jego długiej historii i znaczeniu dla lokalnej społeczności. Pochówki na tym cmentarzu odbywają się jedynie w miejscach już zajmowanych przez wcześniejsze groby.

Warto zaznaczyć, że tuż obok cmentarza katolickiego znajduje się cmentarz komunalny, którego powierzchnia wynosi 1,2 ha, a który znajduje się po drugiej stronie ulicy Lotników. Na cmentarzu komunalnym spoczywa około 4,5 tysiąca osób, jednak obecnie nie ma już dostępnych miejsc do pochówku.

Zasłużeni

Temat ten dotyczy osób zasłużonych, które spoczywają na Cmentarzu katolickim Trójcy Świętej w Bydgoszczy. Warto zaznaczyć, że wśród pochowanych znajdują się postacie, które przyczyniły się do rozwoju miasta oraz regionu. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich.

Imię i nazwisko	Rok urodzenia	Rok śmierci	Dodatkowe informacje
Jerzy Danielewicz	1921	1997	Profesor dr hab. nauk humanistycznych, historyk i pierwszy rektor Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Bydgoszczy (1969-1971). W 2005 roku uczelnia przekształciła się w Uniwersytet Kazimierza Wielkiego. Pracował m.in. na Uniwersytecie Łódzkim (1948-1954), Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (1954-1961) oraz na UMK w Toruniu (1971-1988).
Krzysztof Drzewiecki	1972	2006	Muzyk i artysta. Współorganizował oraz był dyrektorem artystycznym Festiwali Młodych Organistów i Wokalistów, koncertował na licznych festiwalach organowych. Jako solista występował w Operze Bydgoskiej i Bałtyckiej. Zginął w wypadku samochodowym.
Józef Gruss	1897	1969	Zawodowy żołnierz, od 1935 roku członek Policji Państwowej. Wiosną 1940 roku tworzył Inspektorat Związku Walki Zbrojnej w Brodnicy. W latach 1941-1942 dowodził siatką AK na Pomorzu razem z J. Chylińskim. Aresztowany przez gestapo w Bydgoszczy, uciekł z transportu w styczniu 1945 roku. Po wojnie współtworzył Delegaturę Sił Zbrojnych w Bydgoszczy, gdzie potem został aresztowany przez UB i skazany na 10 lat więzienia. Po odbyciu kary mieszkał w Bydgoszczy.
Roman Kaczmarczyk	1895	1993	Po zdobyciu zawodu litografa, pracował w Kopalni Węgla w Sosnowcu. Wstąpił do tajnego T.G. „Sokół”, gdzie uczestniczył w rozbrajaniu Niemców i Austriaków (1918) w Zagłębiu Dąbrowskim. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej (1919-1920). Od 1922 roku mieszkał w Bydgoszczy, gdzie jako litograf pracował w Instytucie Wydawniczym „Biblioteka Polska”. Działał w T.G. „Sokół”, zajmując się szkoleniem sportowców. Uczył wychowania fizycznego (1950-1975) w szkole zawodowej, był aktywnym członkiem PTTK i TMMB. Odznaczony Krzyżami Kawalerskim i Oficerskim, Medalem Niepodległości oraz wieloma medalami sportowymi. Patron ulicy w osiedlu Czarnówko w Fordonie.
Alfred Kowalkowski	1914	1983	Literat i działacz kultury. Kierownik literacki teatrów w Bydgoszczy i Toruniu, pracownik Wojewódzkiego Domu Kultury. Współzałożyciel pism „Arkona” i „Pomorze”. Autor wielu utworów poetyckich oraz antologii poezji pomorskiej, tłumacz z niemieckiego, francuskiego i łaciny, laureat licznych nagród artystycznych.
Józef Makowski	1914	1997	Artysta plastyk, rzeźbiarz i malarz. Stworzył kilka pomników kompozytorów w parku im. J. Kochanowskiego oraz przy Filharmonii Pomorskiej. Zrealizował pomnik w Dolinie Śmierci w Fordonie.
Franciszek Masłowski	1878	1958	Jeden z czołowych organistów bydgoskich w pierwszej połowie XX wieku. Długoletni organista w kościele pw. Świętej Trójcy (1912-1956) oraz dyrygent Towarzystwa Śpiewu „Moniuszko” (1913-1956).
Jerzy Rupniewski	1888	1950	Malarz. Od 1925 roku mieszkał w Bydgoszczy, gdzie był współtwórcą i prezesem Związku Plastyków Pomorskich. Malował architekturę, pejzaże, kwiaty, martwą naturę oraz portrety. Opracował koncepcję plastyczną dla biblioteki bernardyńskiej w Bibliotece Miejskiej (1936). Wiele jego prac znajduje się w Muzeum Okręgowym. Patron ulicy w osiedlu Przylesie w Fordonie.
Klara Sarnowska	1908	1997	Nauczycielka i bibliotekarka. Pracowała w Bibliotece Miejskiej w Bydgoszczy, gdzie podczas II wojny światowej ocaliła wiele polskich książek. W latach 1953-1968 była zastępcą dyrektora biblioteki, organizując czytelnię regionalną i angażując się w działalność wielu stowarzyszeń.
Piotr Triebler	1898	1952	Członek Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. Twórca wielu pomników (np. Klemensa Janickiego, Józefa Piłsudskiego), tablic pamiątkowych oraz grobowców, w tym Leona Wyczółkowskiego we Wtelnie.

W części komunalnej cmentarza znajduje się grób Teofila Ociepki, śląskiego malarza naiwnym, znanego jako twórca Grupy Janowskiej. Jego miejsce pochówku jest zlokalizowane w sektorze X, w rządzie A, w grobie numer 18.

---

Oceń: Cmentarz katolicki Trójcy Świętej w Bydgoszczy

---