Szybowników

---

Położenie

Osiedle Szybowników rozciąga się na terytorium o powierzchni około 63 hektarów (0,63 km²). To miejsce graniczy z różnymi osiedlami, w tym z Bohaterów od strony zachodniej, Tatrzańskim od wschodu oraz Sielskim i Bajką na południu.

Granice osiedla przebiegają według następujących punktów: z zachodu wyznacza je ulica Monte Cassino (zwłaszcza jej część wschodnia) oraz linia, która ciągnie się w stronę południową, zestawiając się na długości około 650 metrów, natomiast od południa znajduje się ulica Andersa, licząca mniej więcej 950 metrów.

Od wschodniej strony osiedle ogranicza ulica Barciszewskiego oraz linia, która jest jej przedłużeniem w kierunku północnym, a także fragment ulicy Lawinowej, co łącznie daje około 800 metrów. Ostatecznie, z północy, granicę osiedla stanowi ulica Rataja oraz Góra Szybowników, co również sumuje się do około 800 metrów.

Warto zaznaczyć, że miejsce to jest zaznaczone jedynie na mapach w stanie z 01.05.2017 r.

Ulice

Na terenie osiedla dominują różne postacie historyczne jako patroni lokalnych ulic, w tym znaczące osobistości związane z okresem II Rzeczypospolitej, a także komunistyczni politycy i działacze skautowi. Warto wspomnieć o płk pil. Stanisławie Skarżyńskim, przedstawicielu lotnictwa, oraz o Józefie Twardzickim, prezydencie Bydgoszczy.

Oto alfabetyczna lista ulic w tej okolicy:

• Władysława Andersa,
• Leona Barciszewskiego,
• Ignacego Daszyńskiego,
• Stanisława Dubois,
• Tomasza Golloba (dawniej Teodora Duracza),
• Eugeniusza Kwiatkowskiego,
• Oskara Lange,
• Monte Cassino,
• Pelplińska,
• Jeremiego Przybory,
• Przyjaciół,
• Macieja Rataja,
• Wojciecha Rzeźniackiego,
• Stanisława Skarżyńskiego,
• Józefa Twardzickiego,
• Jana Wierzejewskiego,
• Wincentego Witosa,
• Edwarda Zürna.

Warto dodać, że niektóre z wymienionych ulic nie istnieją w rzeczywistości, pojawiają się jedynie na mapach (stan na 1.05.2017 r.).

Nazwa

Nazwa tego osiedla ma swoje korzenie w historii, a dokładnie w Szkole Szybowcowej, która funkcjonowała w Fordonie. Była ona umiejscowiona na wzgórzu, które obecnie znane jest jako Góra Szybowników. Szkoła ta działała w latach 1933–1963 i miała znaczący wpływ na rozwój tego regionu.

Charakterystyka

Osiedle Szybowników w dużej mierze składa się z 49 bloków wielorodzinnych, które zostały zbudowane w latach 1985–1988. Wciąż są one zarządzane przez Fordońską Spółdzielnię Mieszkaniową (FSM). Większość z tych budynków to pięciokondygnacyjne struktury, wykonane w technologii szczecińskiej, z wyjątkiem jednego, 12-kondygnacyjnego wieżowca znajdującego się przy ul. Tomasza Golloba 16. Łącznie w osiedlu znajduje się około 2100 mieszkań. W roku 2016 spółdzielnia pokusiła się o rozwój, rozpoczynając budowę mini osiedla przy ul. Dubois 2, które składa się z czterech kameralnych bloków.

W północnej części osiedla, wzdłuż ulic Monte Cassino, Langego oraz Daszyńskiego, na początku lat 90. XX wieku powstało 66 domów jednorodzinnych w zabudowie szeregowej. Warto zaznaczyć, że część z tych budynków, ze względu na korzystną lokalizację, została przekształcona w lokale handlowo-usługowe, szczególnie te znajdujące się najbliżej ul. Twardzickiego.

Również na parterze oraz pierwszym piętrze budynków przy głównych arteriach osiedla – ul. Twardzickiego, Skarżyńskiego oraz Rzeźniackiego – swoje miejsce znalazły liczne lokale gastronomiczne oraz różnorodne usługi. W okolicy ul. Skarżyńskiego można spotkać największe nagromadzenie marketów, takich jak Galeria Fordon, Kaufland, Biedronka, Media Expert, Carrefour oraz Lidl. Obecne są również oddziały banków, m.in. BGŻ BNP Paribas, Credit Agricole, Pekao SA, BZ WBK, Alior Bank, dwa oddziały PKO BP, ING Bank Śląski oraz Bank Millennium. Dodatkowo, w rejonie skrzyżowania ulic Pelplińskiej, Skarżyńskiego i Rataja funkcjonuje Targowisko Białe, a w pobliżu, na osiedlu Tatrzańskim, Targowisko Tatrzańskie. Przy ul. Skarżyńskiego znajduje się również kościół parafialny pw. św. Mateusza.

W centralnej części osiedla, w okolicy ulic Golloba, Rzeźniackiego oraz Powalisza, usytuowane są placówki oświatowe. Znajdują tu miejsce Przedszkole nr 43 „U Krecika Szybownika” oraz Szkoła Podstawowa nr 65 im. Czesława Tańskiego. Na terenie szkoły stworzono boisko z nawierzchnią sztuczną do gry w piłkę nożną „Orlik”, obiekt wielofunkcyjny z kortem tenisowym, a także lodowisko i basen „Ikar”. W sąsiedztwie lodowiska oraz basenu urządzono rozległy plac zabaw, natomiast kolejny plac zabaw oraz siłownię plenerową można spotkać przy ul. Rataja, u podnóża Góry Szybowników. Obiekt ten powstał w 2017 roku dzięki funduszom z Bydgoskiego Budżetu Obywatelskiego.

Górę Szybowników, od której osiedle wzięło swoją nazwę, mieszkańcy wykorzystują do rekreacji. Stanowi ona wspaniały punkt widokowy, z którego można podziwiać Fordon oraz leżące naprzeciwko Ostromecko. Góra Szybowników jest symbolem osiedla, a działająca tu szkoła szybowcowa została upamiętniona znakiem trzech mew w okręgu, który widnieje na zboczach wzgórza, oraz pomnikiem Ikara, odsłoniętym w 2002 roku. Ponadto, jedynym terenem zielonym na osiedlu, poza Górą Szybowników, jest niewielki (zaledwie 3,7 ha) lasek świerkowy usytuowany pomiędzy ul. Skarżyńskiego a ul. Andersa, w jego południowo-wschodniej części.

Główne ulice na terenie osiedla to ul. Skarżyńskiego, ul. Twardzickiego oraz przedłużenie ul. Pelplińskiej, której krótki fragment również należy do osiedla Szybowników. Wzdłuż tych ulic poruszają się regularne kursy autobusów komunikacji miejskiej. Tramwaje natomiast jeżdżą wzdłuż ul. Andersa, która stanowi południową granicę osiedla.

Rys historyczny

Obszar osiedla Szybowników ma za sobą długą historię, sięgającą czasów mezolitu. Najstarsze znane dowody na osadnictwo w tej okolicy zostały odkryte w 1938 roku i obejmują zespół około 50 wiórów i odłupków poprodukcyjnych, a także różnorodne narzędzia, w tym drapacze i grotów strzał. Odkrycia te wiążą się z ludnością, która reprezentowała kulturę chojnicko-pieńkowską, osiedlającą się na Pomorzu Wschodnim w szóstym i piątym tysiącleciu przed naszą erą. W tym samym miejscu znaleziono również ślady późniejszego osadnictwa datowanego na 2000–1800 lat przed naszą erą, związane z neolitową kulturą ceramiki sznurowej.

Przez wiele następnych lat, aż do momentu budowy budynków wielkopłytowych, teren ten pozostawał praktycznie niezamieszkany. Niemniej jednak ważnym wydarzeniem w historii tego miejsca było otwarcie szkoły szybowcowej na stokach Czarnej Góry. Powstała ona w 1933 roku z inicjatywy bydgoskiego koła Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP) i działała, z przerwą na czas II wojny światowej, aż do 1963 roku.

Wydarzenia prowadzące do powstania osiedla Szybowników związane były z przyłączeniem Fordonu do Bydgoszczy 1 stycznia 1973 roku. Budowę osiedla rozpoczęto na zlecenie Fordońskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w latach 1985–1988. Przez ten czas zainaugurowano parafię pw. św. Mateusza, a ceremonia została dokonana przez biskupa chełmińskiego Mariana Przykuckiego 21 września 1985 roku. Na początku nabożeństwa miały miejsce w tymczasowej, drewnianej kaplicy, znanej jako betlejemka, której budowa zajęła mniej niż dwa miesiące, od września do listopada 1985 roku. Pierwszym proboszczem parafii został ks. Edmund Sikorski.

Okres przełomu lat 80. i 90. XX wieku był czasem intensywnego rozwoju infrastruktury osiedla. W 1989 roku otwarto pierwsze pawilony handlowe, a w maju 1990 roku oddano murowaną kaplicę. We wrześniu tego samego roku zainaugurowano działalność Szkoły Podstawowej nr 65 przy ul. Golloba. Na początku lat 90. zaczęto budować domy jednorodzinne przy ulicach Monte Cassino, Langego, Daszyńskiego oraz uruchomiono targowisko w rejonie ulic Skarżyńskiego, Twardzickiego i Pelplińskiej, a także przedszkole nr 43 przy ul. Powalisza, które zaczęło funkcjonować w 1992 roku. Na koniec 1993 roku osiedle zamieszkiwało ponad 7 tysięcy osób, z czego 6 924 znajdowały się w zasobach FSM.

W ostatnich latach XX wieku oraz na początku nowego tysiąclecia wprowadzono do użytku nowe obiekty handlowe na terenie ul. Skarżyńskiego, takie jak zmodernizowane targowiska Białe (1997) i Tatrzańskie (1999), MiniMAL (1997, obecnie Kaufland), Jumbo (2000, obecnie Carrefour) oraz Lidl (2001). W 2002 roku zakończono budowę kościoła, która trwała od 1991 roku. Równocześnie organizowane były różne uroczystości, aby upamiętnić istnienie Fordońskiej Szkoły Szybowcowej, w tym odsłonięcie Pomnika Ikara przy ul. Daszyńskiego i nadanie szkole podstawowej imienia Czesława Tańskiego. Przedszkole otrzymało natomiast nazwę „U Krecika Szybownika”. Następne lata przyniosły kontynuację rozwoju infrastruktury, w tym zbudowanie basenu przy szkole podstawowej w 2005 roku, lodowiska w 2006, oraz boiska Orlik w 2010 roku.

W pobliżu ul. Skarżyńskiego powstały dodatkowe obiekty handlowe, a w 2008 roku otworzono Galerię Fordon, w budynku, który wcześniej pozostawał niedokończony przez długie lata. Dodatkowo, w 2014 roku w miejscu rynku Netto na ul. Skarżyńskiego uruchomiono elektromarket Media Expert. Do połowy drugiej dekady XXI wieku wszystkie bloki mieszkalne w osiedlu przeszły termomodernizację. W tym okresie zbudowano nowe pawilony wzdłuż ul. Twardzickiego i dokonano modernizacji większości starych obiektów, które często zyskały dodatkowe piętra. Największą inwestycją tego okresu był jednak otwarcie linii tramwajowej wzdłuż ul. Andersa, która 16 stycznia 2016 roku znacznie poprawiła komunikację między Fordonem a centrum Bydgoszczy.

Infrastruktura i ważniejsze obiekty

W obrębie infrastruktury i kluczowych obiektów w regionie, możemy wyróżnić kilka istotnych miejsc, które zasługują na uwagę. Warto rozpocząć od Góry Szybowników, która jest centralnym punktem w tym obszarze.

Obok niej znajduje się Pomnik Ikara, usytuowany u zbocza góry, który jest symbolem i atrakcją turystyczną. W pobliżu, na ul. Golloba, znajduje się Szkoła Podstawowa nr 65, która oferuje uczniom wiele możliwości, w tym dostęp do basenu Ikar.

Samo to miejsce sprzyja aktywnemu wypoczynkowi, dzięki krytemu lodowisku przy Szkole Podstawowej nr 65, które umożliwia uprawianie sportów zimowych. Ponadto, w obrębie tej szkoły znajdują się boiska „Orlik”, które zachęcają do gry w piłkę nożną oraz innych dyscyplin sportowych.

Na zakończenie warto wspomnieć o Galerii Fordon, która również przyczynia się do rozwinięcia oferty kulturalnej i rekreacyjnej w tej okolicy.

Komunikacja miejska

W osiedlu Szybowników funkcjonuje wiele linii komunikacji miejskiej, które zapewniają mieszkańcom łatwy dostęp do różnych części miasta. Poniżej przedstawione są szczegóły dotyczące poszczególnych rodzajów transportu.

Tramwaje dzienne obsługują kilka tras, które są dostępne w ciągu dnia. Poniżej zaktualizowane informacje dotyczące tych linii:

Numer linii	Trasa kierunkowa ↔
3	Wilczak – Łoskoń
5	Rycerska – Łoskoń
7	Kapuściska – Łoskoń
10	Las Gdański – Niepodległości
11	Bielawy – Niepodległości

Ruch autobusowy w obrębie osiedla również jest dobrze zorganizowany, z wieloma liniami kursującymi w ciągu dnia. Oto szczegóły dotyczące autobusów dziennych:

Numer linii	Kierunek trasy ↔
69	Błonie – Tatrzańskie (wszystkie kursy przez Centrum Onkologii)
74	Tatrzańskie – Wyścigowa
81	Tatrzańskie – IKEA – (wybrane kursy – Tor Regatowy, Przemysłowa, (w oznaczonych kursach skrócona do Centrum Onkologii))
82	Tatrzańskie – Zamczysko (w wakacyjne weekendy do Lasu Gdańskiego P+R)
83	Tatrzańskie – Czyżkówko
89	Błonie – Tatrzańskie (przez Kaliskiego/UTP)

Warto również zwrócić uwagę na autobusy nocne, które zapewniają transport w późnych godzinach. Oto lista linii nocnych:

Numer linii	Kierunek trasy ↔
31N	Łoskoń – Dworzec Leśne
32N	Dworzec Błonie – Tatrzańskie – (niektóre kursy do Łoskoń/Zajezdnia)

---

Oceń: Szybowników

---