Śluza Osowa Góra

Rzeki i kanały wodne

Śluza Osowa Góra to ważny element infrastruktury wodnej, która odgrywa kluczową rolę w systemie żeglugi na Kanale Bydgoskim w pięknej Bydgoszczy. Jest to jedna z istotnych budowli hydrotechnicznych, kontrolowanych przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu oraz Zarząd Zlewni Noteci w Bydgoszczy.

To obiekt oznaczony numerem 6, należący do drogi wodnej Wisła-Odra, która stanowi część szerszej międzynarodowej sieci wodnej E-70. System ten umożliwia efektywny transport wodny, łącząc różne regiony kraju oraz zapewniając możliwość podróży do innych europejskich akwenów.

Śluza Osowa Góra nie tylko wspiera żeglugę, ale także pełni rolę w regulacji poziomów wody, co jest niezwykle ważne z perspektywy ekologicznej oraz gospodarczej. Dzięki swojej lokalizacji oraz funkcjonalności, wpływa na rozwój turystyki i rekreacji w regionie, czyni ją atrakcyjnym miejscem dla turystów i miłośników przyrody.

Poznaj więcej szczegółów na temat tej fascynującej budowli, która znajduje się w obrębie Kanału Bydgoskiego, jakie oferuje on możliwości przygód wodnych oraz eksploracji regionu.

Lokalizacja

Śluza jest usytuowana na zachodnich obrzeżach Bydgoszczy, w pobliżu drogi krajowej nr 10, na terenie osiedla Osowa Góra.

Historia

„Śluza Osowa Góra została zbudowana w latach 1773–1774. Pierwotnie była to konstrukcja drewniana. Następnie, w latach 1840–1852, obiekt przeszedł gruntowną przebudowę, która nadała mu masywną formę murowaną. Wymiary komory użytkowej wynosiły wtedy 44,5 × 9,75 m, światło wrót wynosiło 5,3 m, a spadek osiągał 2,99 m.

Obecny kształt śluzy został oddany do użytku na koniec sierpnia 1913 roku, po zakończeniu modernizacji Kanału Bydgoskiego. W trakcie prowadzonych prac budowlanych powstał nowy dwukilometrowy odcinek kanału, zmodernizowano istniejące śluzy oraz wzniesiono dwie nowe. Dzięki oddaniu do użytku tej drogi wodnej możliwe stało się spławianie barek o wadze do 400 ton, co było powszechną praktyką na wodach śródlądowych Europy Zachodniej.

W bezpośrednim sąsiedztwie śluzy znajdował się również „most Owczy”, usytuowany w kilometrze 22,88, który miał szerokość przęsła wynoszącą 18 m i wysokość wody żeglownej równą 4,31 m. Most ten został zburzony w marcu 1890 roku, następnie odbudowany w latach 1895–1896 oraz przebudowany w 1914 roku.

W 2005 roku śluzę Osowa Góra oraz przylegający do niej budynek wpisano do rejestru zabytków województwa kujawsko-pomorskiego.

Charakterystyka

Obiekt jest pojedynczą śluzą komorową o III klasie, której napęd realizowany jest w sposób ręczny. Jego konstrukcja jest betonowa, wzbogacona o estetyczną okładzinę ceglaną. Dno oraz progi tej śluzy również wykonane są z betonu, co zapewnia dużą wytrzymałość. Uzupełnieniem elementów technicznych są górne zamknięcia w postaci stalowych klapowych wrót oraz dolne wrota stalowe, dwuskrzydłowe. Napęd w śluzie jest elektryczny, a w razie awarii możliwość przełączenia na napęd ręczny również została przewidziana.

Proces napełniania wodą odbywa się poprzez galerie obiegowe, które znajdują się w głowach śluzy. Średni czas niezbędny na przeprowadzenie śluzowania wynosi około 25 minut, co czyni ją stosunkowo efektywną w kontekście żeglugi.

Na zamknięciach śluzy usytuowane są dwa przejścia technologiczne, które mają szerokość 1,0 m i długość 9,6 m. Kładka umieszczona na górnej głowie śluzy zgrabnie chowa się pod wodę w czasie przeprowadzania operacji śluzowania. Z kolei dolna kładka, w towarzystwie skrzydeł wrót, rozchyla się na boki, co ułatwia dostęp.

Most przy śluzie

Przy dolnej głowie śluzy zlokalizowany jest most drogowy, który ma za zadanie obsługiwać ruch lokalny. Długość mostu wynosi 10,2 m, a w połączeniu ze skrzydełkami sięga 25 m. Jego szerokość to 6 m. Most jest budowla, w której skład wchodzą dwie jednoprzęsłowe, stalowe dźwigary nitowane, wzmocnione przestrzenną ramą. Na dźwigarach osadzone są żelbetowe płyty tworzące pomost.

Cała przeprawa mieści jezdnię, która pokryta jest nawierzchnią granitową, a po obu stronach mostu są dwa chodniki z nawierzchnią betonowo-ceglaną. Ceglane przyczółki mostu są ściśle zespolone z konstrukcją śluzy. Wysokość przestrzeni żeglugowej wynosi około 4 m, co zapewnia odpowiednie warunki dla przepływających jednostek.

Poziomy

Śluza oferuje możliwość podniesienia jednostek o wysokości 3,55 m, co oznacza, że poziom, na który mogą się wznosić, wynosi od 54,80 do 58,35 m n.p.m.

Przypisy

  1. Roman Zamyślewski „Bydgoski Węzeł Wodny. Album map dla wodniaków”, Bydgoszcz 2012.
  2. a b c d e Monografia mostów województwa kujawsko-pomorskiego. Brda i Kanał Bydgoski. Tom II z serii: Mosty z biegiem rzek pod red. Krzysztofa Dudka. Bydgoszcz – Grudziądz 2012. Wydawca: Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Pomorsko-Kujawski. ISBN 978-83-934160-2-8.

Oceń: Śluza Osowa Góra

★★★★★
Średnia ocena:4.45 Liczba ocen:6