Jaz Farny


Jaz Farny, znany również jako Jaz Młyński, to znacząca struktura hydrotechniczna, która mieści się w Bydgoszczy, pomiędzy rzeką Młynówką a Brdą. Jest to kluczowy element systemu zarządzania wodami, który ma na celu regulację przepływu wód w tym obszarze.

Obiekt ten jest częścią Hydrowęzła Bydgoszcz, który jest zarządzany przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Jego funkcja jest nie tylko techniczna, ale także ma ogromne znaczenie dla ochrony przed powodziami oraz dla zachowania równowagi ekologicznej w regionie.

Położenie

Jaz Farny usytuowany jest w północno-wschodniej częściWyspy Młyńskiej w Bydgoszczy, co czyni go miejscem o wyjątkowym znaczeniu turystycznym. W niewielkiej odległości znajduje się także katedra bydgoska, od której jaz wziął swoją nazwę, znaną z historii jako dawna fara.

W bliskim sąsiedztwie obiektu znajduje się Mała Elektrownia Wodna „Kujawska”, która stanowi dodatkowy punkt zainteresowania dla odwiedzających.

Historia

Jaz, który obecnie możemy podziwiać, ma bogatą historię sięgającą XIV wieku, kiedy to w miejscu tym powstał pierwszy jaz z kołem wodnym, którego celem było napędzanie młynów zbożowych. To miejsce od lat jest świadkiem zmian i adaptacji technologicznych, które miały na celu zwiększenie efektywności jego działania.

W 1899 roku zakończono budowę obecnej konstrukcji, która przeszła istotną przebudowę w 1929 roku, polegającą na zamianie pierwotnej konstrukcji na metalową. Kolejne modernizacje miały miejsce w latach 1970 i 1996, co było odpowiedzią na potrzeby wynikające ze zmieniających się warunków eksploatacyjnych oraz rozwoju technologicznego.

Największy remont, który podjęto w latach 2014–2015, był kapitalny i wiązał się z całkowitym wydatkiem szacowanym na 6 milionów złotych. W ramach tego projektu przeprowadzono szereg prac, które obejmowały m.in. konserwację elementów stalowych i betonowych, regenerację oraz wymianę zużytych części, a także zainstalowanie nowoczesnych systemów do rozmrażania prowadnic zasuw. Dodatkowo, modernizowane były ubezpieczenia brzegowe, dojazdy i ogrodzenia, co znacząco podniosło bezpieczeństwo i funkcjonalność obiektu.

Charakterystyka

Jaz pełni kluczową rolę w zarządzaniu wodami Młynówki, umożliwiając ich przepływ do rzeki Brdy. Różnica poziomów wody wynosi 3,36 metra. Konstrukcja obiektu jest wykonana z betonu, z dwuprzęsłową formą dokową. Warto zauważyć, że światło poziome przęseł osiąga 2 × 6,40 metra. Jaz jest wyposażony w dwie stalowe zasuwy, które mają mechaniczno-elektryczny oraz ręczny napęd. Dodatkowo, nad jazem znajduje się stalowa kładka technologiczna, która ułatwia jego obsługę.

Tor kajakarstwa górskiego

W wyniku przebudowy przeprowadzonej w 1996 roku, prawym przęśle jazu dokonano pogłębienia ujścia Młynówki. Wzbogacono także to miejsce w skaliste przeszkody, co doprowadziło do stworzenia toru kajakowego slalomu górskiego. Jest to jedyny taki obiekt w Polsce, a także w Europie, położony w centrum miasta. Podczas organizacji zawodów, prawe przęsło jazu zostaje całkowicie otwarte, co prowadzi do intensywnego przepływu wody, przypominającego nurt górskiej rzeki.

Przypisy

  1. Jaz Farny jak nowy. Zobacz, jak wygląda po remoncie. Wyborcza.pl, 04.01.2016 r. [dostęp 04.01.2016 r.]
  2. a b Monografia mostów województwa kujawsko-pomorskiego. Brda i Kanał Bydgoski. Tom II, Bydgoszcz – Grudziądz 2012.
  3. http://www.rzgw.gda.pl/?mod=content&path=2,694,690 [dostęp 18.03.2014 r.]

Oceń: Jaz Farny

Średnia ocena:4.78 Liczba ocen:20