Stefan Jan Klajbor, urodzony w 1924 roku w Bydgoszczy, był osobą o wielu talentach i pasjach. Jako architekt, miał znaczący wpływ na kształtowanie przestrzeni tej miasta, w której się wychował i spędził całe swoje życie.
W ciągu swojej kariery Klajbor był również aktywnym działaczem kulturalnym, angażującym się w różnorodne inicjatywy, które promowały sztukę i kulturę lokalną. Jego wkład nie ograniczał się jedynie do architektury; był on osobą, która przez wiele lat łączyła ludzi i inspirowała młodsze pokolenia w Bydgoszczy.
Nie można zapomnieć o jego śmierci w 1991 roku, która była stratą dla lokalnej społeczności, która zyskała wiele dzięki jego pracy i pasji.
Życie i działalność
Urodziny Stefana Klajbora miały miejsce 20 października 1924 roku w Bydgoszczy, w rodzinie kolejarza Jana oraz Wandy z Nowakowskich. Po zakończeniu nauki w szkole powszechnej kontynuował edukację w Państwowym Gimnazjum i Liceum Humanistycznym im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego w Bydgoszczy. W czasie niemieckiej okupacji miasta pracował jako robotnik, a w 1941 roku został skazany na pół roku obozu pracy za sabotaż gospodarczy.
Od 1942 roku był aktywnym członkiem grupy samopomocowej, zaangażowanej w działalność harcerską. W maju 1943 roku ta sama grupa przejęła łączność z Garnizonem Armii Krajowej w Bydgoszczy. Stefan, znany pod pseudonimem „Paweł”, pełnił funkcję łącznika między Komendą Garnizonu a dowódcą kompanii kadrowej Szarych Szeregów w Bydgoszczy. Po zakończeniu okupacji, kształcił się w Liceum im. Mikołaja Kopernika, gdzie w 1946 roku uzyskał świadectwo dojrzałości.
W latach 1946–1950 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej, a w czerwcu 1951 roku uzyskał dyplom magistra inżyniera architekta. Już w czasie studiów pracował jako referendarz w Urzędzie Morskim w Gdyni, a po zdobyciu dyplomu przez krótki czas sprawował funkcję zastępcy kierownika budowy w Zjednoczeniu Budownictwa Miejskiego w Gdańsku.
Następnie wrócił do Bydgoszczy, gdzie od 1952 do 1956 roku był projektantem oraz głównym inżynierem w Miastoprojekcie. W 1956 roku przeszedł do Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Bydgoszczy, pełniąc rolę głównego architekta miasta aż do 1958 roku. Kolejnym etapem kariery zawodowej Klajbora były lata 1958–1967, kiedy to znowu pracował w Miastoprojekcie, a następnie jako starszy projektant w Wojewódzkiej Pracowni Urbanistycznej.
W latach 1972-1974 związał się z Biurem Studiów i Projektów „Biprokabel”, a potem z Bydgoskim Kombinatem Budowy Domów. Po kolejnym okresie w „Biprokabel”, gdzie pracował od 1975 do 1989 roku, w 1984 roku dodatkowo zajął się architekturą miejską w Wydziale Gospodarki Terenowej Urzędu Miejskiego, gdzie został architektem miejskim. Po wielu latach aktywnej pracy przeszedł na emeryturę w grudniu 1989 roku.
Osiągnięcia zawodowe
Stefan Klajbor był uznawanym i szanowanym architektem, który pozostał w pamięci lokalnej społeczności poprzez swoje projekty. Do najważniejszych z nich należy:
- Filharmonia Pomorska w Bydgoszczy (Nagroda Artystyczna WRN w Bydgoszczy 1959, Nagroda II stopnia Komitetu Budownictwa Urbanistyki i Architektury – Warszawa 1960),
- budynek Naczelnej Organizacji Technicznej w Bydgoszczy (Wojewódzka Nagroda Mister 74, Wojewódzka Nagroda NOT II stopnia),
- projekt Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku w Bydgoszczy (Nagroda III stopnia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska – Warszawa 1974),
- odbudowa i adaptacja Pałacu Opatek w Grudziądzu na cele muzealne (Nagroda III stopnia Komitetu Budownictwa Urbanistyki i Architektury – Warszawa 1956),
- projekt modernizacji Fabryki Kabli w Ożarowie Mazowieckim (Nagroda III stopnia ministra Przemysłu Maszynowego – 1973).
Był również generalnym projektantem Osiedla Mieszkaniowego SM „Selfa” w Szczecinie. Autorem aktów prawnych oraz projektów związanych z przebudowami, takie jak rozbudowa Teatru Polskiego w Bydgoszczy, zespołu kulturalnego oraz koncepcji urbanistycznej osiedla Błonie oraz adaptacja, przebudowa i rekonstrukcja lokali przy ul. Jezuickiej 2 oraz 4, które stały się siedzibą Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego.
Działalność społeczna
Klajbor z sukcesem łączył swoje życie zawodowe z zaangażowaniem politycznym oraz społecznym. W latach 1972–1976 był aktywnym członkiem Stronnictwa Demokratycznego, a następnie w latach 1977–1980 przynależał do PZPR. Działał także w bydgoskim Oddziale Stowarzyszenia Architektów Polskich, gdzie pełnił funkcję prezesa Zarządu Oddziału w latach 1953-1977, sędziego konkursowego w latach 1957-1958, a także był członkiem kolegium sędziów konkursowych od 1963 do 1966 roku. Od 1956 roku należał do Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy, gdzie kierował sekcją urbanistyczno-architektoniczną.
Od 1959 roku był członkiem nadzwyczajnym Komisji Sztuki Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego, w 1976 roku dołączył do Osiedlowego Komitetu Samorządu Mieszkańców „Wyżyny”. Jego wkład w życie społeczności lokalnej był znaczący, a jego działalność wpływała pozytywnie na rozwój i estetykę miasta. Zmarł 5 lipca 1991 roku w Bydgoszczy.
Odznaczenia
W ciągu swojego życia Stefan Klajbor otrzymał liczne odznaczenia i wyróżnienia za swoje osiągnięcia zawodowe i społeczne, w tym:
- Srebrny (1956) i Złoty Krzyż Zasługi (1979),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1988),
- Medal 10-lecia Polski Ludowej oraz Medal 30-lecia Polski Ludowej,
- Złotą Odznakę Honorową SARP (1977),
- Srebrną Odznakę Honorową NOT (1973),
- Medal 20-lecia BTN (1980),
- Odznaki „Bydgoszcz – Zasłużonemu Obywatelowi” (1961), „Za Szczególne Zasługi dla Rozwoju Województwa Bydgoskiego”, „Zasłużony Działacz Kultury” (1983),
- Złotą Odznakę „Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych” (1988).
Rodzina
Stefan Klajbor był żonaty od 1949 roku z Marią Apolonią z Biernackich, z którą rozwiódł się w 1972 roku. Para doczekała się pięciorga dzieci: Danuty (1951), Leszka (1953), Jerzego (1956), Barbary (1962) oraz Ewy (1966).
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Piotr Borlik | Sławomir Janicki (muzyk) | Klara Prillowa | Tomasz Gwinciński | Zbigniew Kuźmiński | Krzysztof Herdzin | Paweł Szkotak | Andrzej Janicki (rysownik) | Wacław Kuczma | Aleksander Mendyk | Katarzyna Dondalska | Łukasz Ratajczak (śpiewak) | Maria Apoleika | Stanisław Jędrzejewski (aktor) | Marcin Błaszak | Bolesław Petrycki | Grażyna Wojcieszko | Ola Obarska | Bisz | Maksymilian Bart KozłowskiOceń: Stefan Klajbor