Zbigniew Kuźmiński

Kultura i sztuka

Zbigniew Kuźmiński był wybitnym polskim reżyserem, którego twórczość obejmowała różnorodne dziedziny sztuki, w tym film, telewizję oraz teatr. Urodził się 4 listopada 1921 roku w Bydgoszczy, a swoje życie zakończył 12 marca 2005 roku w Gdańsku.

Kuźmiński doskonale łączył swoje umiejętności reżyserii i scenariopisarstwa, tworząc dzieła, które przyczyniły się do rozwoju polskiej kinematografii oraz sztuki teatralnej.

Życiorys

Urodził się w 1937 roku w Bydgoszczy, gdzie ukończył Gimnazjum Kupieckie. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 roku konkretne kroki stawiał jako referent w Zarządzie Kin w Szczecinie. W latach 1946-1950 zdobywał wiedzę w ramach Kursu Przygotowania Filmowego w Krakowie. Pierwsze doświadczenia w roli asystenta reżysera nabył od 1947 roku, współpracując przy takich projektach jak film wojenny Aleksandra Forda Ulica Graniczna (1948), który otrzymał Złoty Medal na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji, a także przy Domu na pustkowiu (1949) Jana Rybkowskiego.

Rok 1950 to moment jego debiutu jako reżyser filmów dokumentalnych, a od 1961 roku zaczął realizować produkcje fabularne. W latach 1976−1980 został dyrektorem gdańskiego oddziału wytwórni TV Poltel. W okresie 1957−1973 zrealizował liczne spektakle dla Teatru Telewizji, współpracował również z Teatrem Polskiego Radia. Jego prace teatralne na deskach Teatru Ziemi Krakowskiej im. Ludwika Solskiego w Tarnowie (1970), Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie (1962), Teatru Dramatycznego w Gdyni (1977, 1988), oraz Teatru Powszechnego w Łodzi (1988−1989) zyskiwały uznanie publiczności.

Wielką popularność zdobył jako reżyser takich filmów jak Nad Niemnem (1987), Między ustami a brzegiem pucharu (1987), Agent nr 1 (1971) oraz seriali Republika Ostrowska (1985) i Gdańsk 39 (1989), przedstawiającego dramatyczne losy polskich rodzin w Gdańsku pod okupacją hitlerowską. W sumie wyreżyserował dwadzieścia pięć filmów, w tym wspomniany już Agent nr 1, który oparty jest na prawdziwej historii asa wywiadu działającego w Grecji, Jerzego Szajnowicza-Iwanowa, oraz Między ustami a brzegiem pucharu, adaptację prozy Marii Rodziewiczówny.

Kuźmiński współpracował z uznanymi aktorami, takimi jak Barbara Brylska, Leon Niemczyk, Janusz Zakrzyński, Jerzy Kamas, Andrzej Szczytko, Henryk Talar oraz Jacek Chmielnik. Dnia 17 marca 2005 roku, w gdańskim Kościele św. Stanisława Biskupa Męczennika, odprawiono mszę w intencji zmarłego. Po jej zakończeniu rodzina, przyjaciele oraz aktorzy, którzy grali w jego filmach, towarzyszyli mu w ostatniej drodze na Cmentarzu Srebrzysko (rejon XI, taras I, rząd 3, grób 29/30).

Filmografia

Do najważniejszych osiągnięć Zbigniewa Kuźmińskiego, uznanego twórcy filmowego, można zaliczyć wiele znaczących projektów. Jego kariera zawodowa poświęcona była zarówno asystencji reżysera, jak i pracy na stanowisku II reżysera w czołowych produkcjach filmowych. Warto zwrócić uwagę na poniższe tytuły:

  • Ulica Graniczna (1948) – asystent reżysera,
  • Dom na pustkowiu (1949) – asystent reżysera,
  • Krzyżacy (1960) – II reżyser,
  • Milczące ślady (1961),
  • Drugi brzeg (1962),
  • Mój drugi ożenek (1963),
  • Banda (1964),
  • Zejście do piekła (1966),
  • Zwariowana noc (1967),
  • Bariery dźwięku (1968),
  • Raj na ziemi (1970),
  • Agent nr 1 (1971),
  • Ile jest życia (1974, serial telewizyjny),
  • Dźwig (1976),
  • Krótkie życie (1976),
  • Kapitan z „Oriona” (1977),
  • Sto koni do stu brzegów (1978),
  • Struny (1978),
  • Krab i Joanna (1980),
  • Okolice spokojnego morza (1981),
  • Co dzień bliżej nieba (1983),
  • Republika Ostrowska (1985, serial telewizyjny),
  • Nad Niemnem (1986, serial telewizyjny),
  • Nad Niemnem (1987),
  • Republika nadziei (1986),
  • Między ustami a brzegiem pucharu (1987),
  • Desperacja (1988),
  • Gdańsk 39 (1989, serial telewizyjny).

Ordery i odznaczenia

W życiu Zbigniewa Kuźmińskiego znajdziemy liczne honorowe wyróżnienia, które odzwierciedlają jego wkład w rozwój i obronność kraju.

  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1975 roku,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”, otrzymany w 1984 roku,
  • Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony dla Kultury Narodowej”, przyznana w 1989 roku.

Nagrody

Nagrody zdobyte przez Zbigniewa Kuźmińskiego są dowodem na jego znaczący wkład w kinematografię polską. Poniżej przedstawiamy istotne wyróżnienia, które otrzymał w trakcie swojej kariery:

  • 1970: Nagroda Ministra Obrony Narodowej III stopnia za film Raj na ziemi,
  • 1972: Nagroda Publiczności na Lubuskim Lecie Filmowym za film Agent nr 1 (1971),
  • 1984: Złoty Żagiel na Festiwalu Filmowym Ludzie i Morze w Trójmieście za film Okolice spokojnego morza (1981),
  • 1987: Złoty Talar na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych za film Między ustami a brzegiem pucharu (1987),
  • 1987: Złoty Talar na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych za film Nad Niemnem (1987),
  • 1987: Nagroda Szefa Kinematografii za twórczość filmową w dziedzinie filmu fabularnego za rok 1986, za film Nad Niemnem (1987),
  • 1987: Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za film Nad Niemnem (1987),
  • 1988: Nagroda Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji nagroda zespołowa, za film Nad Niemnem (1987).

Oceń: Zbigniew Kuźmiński

★★★★★
Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:9