Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Bydgoszczy

---

Charakterystyka

Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ZTPOK) zajmuje się utylizacją różnorodnych typów odpadów, w tym mieszanych odpadów komunalnych, odpadów wielkogabarytowych oraz pozostałości, które powstają w procesie sortowania. Wydajność operacyjna tego zakładu sięga 180 tysięcy ton rocznie. ZTPOK dysponuje łączną mocą cieplną na poziomie 27,7 MW oraz elektryczną mocą wynoszącą 9,2 MW. Takie parametry pozwalają na dostarczenie ciepłej wody, ogrzewania oraz energii elektrycznej dla wielu tysięcy odbiorców. Zakład ten odgrywa ważną rolę jako dostawca ciepła oraz energii elektrycznej dla wielu przedsiębiorstw, w tym dla Bydgoskiego Parku Przemysłowo-Technologicznego.

W ramach realizacji inwestycji zainstalowano również trzy tablice elektroniczne, które informują o bieżącej mocy spalarni oraz o poziomie emisji zanieczyszczeń do atmosfery. Te tablice są umieszczone w strategicznych lokalizacjach, takich jak ZTPOK, w budynkach Szkoły Podstawowej nr 46 przy ul. Kombatantów 2 (Kapuściska) oraz w Zespole Szkół nr 18 przy ul. Hutniczej 89 (Łęgnowo). Na tych tablicach prezentowane są szczegółowe informacje dotyczące emisji, takich jak stężenia pyłów, całkowity węgiel organiczny, chlorowodór, fluorowodór, dwutlenek siarki, tlenek węgla oraz dwutlenek azotu. Te wartości są porównywane z normami dopuszczalnymi, co świadczy o przejrzystości procesu przekształcania odpadów.

Odpady, które trafiają do ZTPOK, są poddawane wszystkim niezbędnym procesom filtrowania oraz przetwarzania, co sprawia, że emisje gazów ze spalania pozostają na poziomie poniżej wartości legalnych. Warto również podkreślić, że odpady są kluczowo badane w kontekście potencjalnej promieniotwórczości. ProNatura, spółka założycielska ZTPOK, posiada większościowy udział miasta Bydgoszczy.

Lokalizacja

Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych znajduje się w Bydgoskim Parku Przemysłowo-Technologicznym, około 600 metrów od południowej obwodnicy Bydgoszczy. Jego umiejscowienie zostało starannie dobrane, a zakład otoczony jest naturalnym terenem Puszczy Bydgoskiej i połączony z drogą krajową nr 10, która w przyszłości ma stać się drogą ekspresową S10.

Powierzchnia zajmowana przez elektrociepłownię wynosi 1,9 ha, a poszczególne elementy zakładu rozlokowane są na obszarze wynoszącym 5 ha, co umożliwia sprawne funkcjonowanie i rozwój zakładu.

Historia

W marcu 2008 roku powstała analiza dotycząca wykonalności optymalnego systemu zarządzania odpadami w Bydgosko-Toruńskim Obszarze Metropolitalnym, mająca na celu wybór lokalizacji dla Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych. W dniu 29 października 2009 roku w Bydgoszczy podpisano porozumienie w sprawie budowy spalarni odpadów, która miała obsługiwać region bydgosko-toruński. Zostało ustalone, że odpady do spalarni będą dostarczane z Bydgoszczy, Torunia oraz innych gmin, takich jak Solec Kujawski, Białe Błota, Dąbrowa Chełmińska, Dobrcz, Nowa Wieś Wielka, Osielsko, Sicienko, Mrocza, Lubicz, Łubianka, Łysomice, Wielka Nieszawka, Zławieś Wielka, Czernikowo, Obrowo – co w sumie obejmowało około 750 tys. mieszkańców. W ramach zawartego porozumienia, gmina Toruń zobowiązała się do dostarczania od 49 do 60 tys. ton odpadów komunalnych rocznie do 2030 roku, co stanowiło 30% zdolności przerobowych nowego zakładu.

Wybierano kilka lokalizacji dla powstającego obiektu, w tym:

• okolice elektrociepłowni EC II, składowisko odpadów w Wypaleniskach oraz Bydgoski Park Przemysłowo-Technologiczny
• teren Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych MPO Toruń przy ulicy Kociewskiej w Toruniu

W przeprowadzonej analizie wielokryterialnej, teren BPPT wykazano jako najbardziej korzystny, uwzględniając aspekty logistyczne, ekonomiczne oraz ekologiczne. Projekt był współfinansowany przez Europejskie fundusze w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Funduszu Spójności. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 522 miliony złotych, z czego wsparcie unijne wyniosło 255 milionów złotych.

Realizacją tego projektu zajął się Międzygminny Kompleks Unieszkodliwiania Odpadów ProNatura w Bydgoszczy. Zakres prac obejmował:

• budowę spalarni odpadów z elektrociepłownią oraz siecią przesyłową i kompostownią o wydajności 4 tys. ton rocznie w Bydgoszczy
• budowę stacji przeładunkowej dla odpadów w Toruniu

Zakład przekształcania odpadów był zaprojektowany tak, aby produkować 648 tys. GJ energii cieplnej rocznie (co odpowiada 180 tys. MWh) oraz 54 tys. MWh energii elektrycznej.

Podczas konsultacji społecznych, liczne zastrzeżenia zgłaszały zarówno mieszkańcy (zwłaszcza z osiedli Kapuściska i Łęgnowo), jak i przedstawiciele środowisk ekologicznych, takich jak Stowarzyszenie Technologii Ekologicznych Silesia w Opolu. W odpowiedzi na te obawy, w latach 2009–2010 władze Bydgoszczy zorganizowały Okrągły Stół Odpadowy, w którym uczestniczyły różne grupy społeczne oraz organizacje ekologiczne. Zorganizowano także dwa bezpłatne wyjazdy do spalarni w Berlinie oraz Villers-Saint-Paul we Francji, które miały na celu obserwację stanu środowiska w ich okolicy.

3 marca 2011 roku w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego podpisano pierwszą umowę w ramach budowy spalarni odpadów w Programie Infrastruktura i Środowisko. W dniu 3 sierpnia 2012 roku, po przeprowadzeniu przetargu, wybrano najkorzystniejszą ofertę złożoną przez włoskie konsorcjum Astaldi S.p.A. oraz TM.E. S.p.A. Termomeccanica Ecologia. Budowa ruszyła 30 września 2013 roku, a w 2015 roku oddano do użytku stację przeładunkową w Toruniu. 24 września 2015 roku Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego wpisał ZTPOK na listę regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) dla regionu bydgosko-toruńskiego, a uroczyste otwarcie spalarni miało miejsce 26 listopada 2015 roku.

Od 8 grudnia 2015 roku energia generowana w elektrociepłowni jest przekazywana do sieci KPEC. Z każdym tygodniem, moc cieplna rosła z 5 MW do 20 MW. W ciągu pierwszych 100 dni po uruchomieniu zakładu, przyjęto 48 tys. ton odpadów, z czego 44 tys. ton zostało skutecznie spalonych. W tym okresie elektrociepłownię odwiedziło ponad 300 osób, w tym dwie oficjalne delegacje z Ukrainy. 17 marca 2016 roku podpisano porozumienie partnerskie z włoską firmą Silea SpA, odpowiedzialną za zarządzanie podobnymi instalacjami w Lecco. Umowa obejmowała regularną wymianę doświadczeń oraz edukację ekologiczną dla mieszkańców regionu.

---

Oceń: Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Bydgoszczy

---