Muzeum Farmacji w Bydgoszczy, a dokładniej jego oddział, znany jako Apteka "Pod Łabędziem", został otwarty w 2022 roku. Mieści się w historycznych murach, które wcześniej pełniły funkcję zarówno Muzeum Farmacji, jak i Apteki „Pod Łabędziem”.
Obiekt ten jest częścią Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, które wzbogaca lokalną ofertę kulturalną i edukacyjną.
Apteka znajduje się w kamienicy przy ul. Gdańskiej 5, co dodaje jej unikalnego charakteru oraz historycznego kontekstu.
Historia muzeum
„W 2003 roku, w Bydgoszczy, powstało Muzeum Farmacji „Pod Łabędziem”, co miało miejsce w związku z obchodami 150. rocznicy założenia apteki, której właścicielem był aptekarz z Ostrowa Wielkopolskiego, Constantin August Mentzel (27 grudnia 1853 r.). Zostało ono urządzone na aptekarskim zapleczu, które składa się z pięciu pomieszczeń, w tym dawnej zielarni, laboratorium galenowego, biblioteki muzealnej, receptury oraz korytarza zaaranżowanego na salę wystawową.
W minimalnym stopniu muzeum obrazuje historię farmacji oraz medycyny. Większość eksponatów została pozyskana w 2017 roku, w wyniku zakupu od Państwa Wodyńskich, którzy wcześniej prowadzili tam prywatne Muzeum Farmacji. Na zbiory Muzeum składają się głównie artefakty związane z apteką „Pod Łabędziem” oraz kolekcja twórcy placówki, Bartłomieja Wodyńskiego. Większość zbiorów ma swoje korzenie w zachodnich regionach Polski, a także na przestrzeni obecnych Niemiec, pozostała część pochodzi z dziedzictwa byłego Królestwa Kongresowego, wschodnich guberni zaboru rosyjskiego oraz Galicji.
W wyniku zamknięcia apteki w 2017 roku, zbiory muzeum zostały przekazane Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Kolekcją zarządza Dział Historii Medycyny i Farmacji. Na stałą wystawę składa się ekspozycja poświęcona historii bydgoskiego aptekarstwa, dawna izba ekspedycyjna oraz izba recepturowa datująca się na lata 70. ubiegłego wieku. Muzeum szczyci się także posiadaniem jedynego w Polsce laboratorium galenowego z przełomu XIX i XX wieku.
W 2021 roku zorganizowano konkurs na nową aranżację wnętrza, w którym wybrano projekt, którego autorką jest Marta Simon – studentka wzornictwa z Pracowni Projektowania Mebla na Wydziale Inżynierii Mechanicznej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Po oficjalnym otwarciu wystawy, które miało miejsce 15 grudnia 2022 roku, obiekt zachował tradycyjną nazwę i obecnie działa jako Muzeum Apteki „Pod Łabędziem” – Oddział Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.
Ekspozycja
W Muzeum Farmacji w Bydgoszczy znajduje się niezwykle interesująca ekspozycja stała „Aptekarstwo bydgoskie”, która zajmuje cztery odrębne pomieszczenia wystawowe. Dodatkowo, obiekt ten dysponuje również salą przeznaczoną na wystawy czasowe.
- Sala pierwsza – ta sekcja skupia się na bogatej historii farmacji w Bydgoszczy, sięgającej XVI wieku aż do czasów PRL. Można tutaj zobaczyć zabytkowe moździerze, butelki, naczynia apteczne, a także preparaty farmakognostyczne. Część wystawy dedykowana jest również dziejom zakładów kosmetycznych, które działalność w Bydgoszczy prowadziły w dwudziestoleciu międzywojennym,
- Izba ekspedycyjna – prezentuje wygląd apteki z połowy XIX wieku. W tej sali znajdują się historyczne meble apteczne pochodzące z Apteki „Pod Łabędziem” w Toruniu, jak również różnorodne naczynia służące do przechowywania ziół i lekarstw. Na ekspozycji można również dostrzec farmaceutyczne szkło uranowe,
- Laboratorium galenowe – jedyne tego typu w Polsce, które służyło do produkcji leków i preparatów z surowców roślinnych, zwierzęcych i mineralnych, zgodnie z ściśle określonymi przepisami dawnych receptariuszy. To laboratorium zachowało się praktycznie w niezmienionym stanie od czasu swego powstania, wraz z narzędziami potrzebnymi do wytwarzania maści, tabletek, czopków, nalewek i syropów, które w większości są sprawne do dziś. Ciekawym eksponatem jest tabletkarka firmy Fritz Kilian z 1905 roku,
- Izba recepturowa – zawiera meble oraz wyposażenie, które były używane do wytwarzania leków recepturowych w drugiej połowie XX wieku.
Przypisy
- Apteka "Pod Łabędziem". [dostęp 31.07.2023 r.]
- Muzeum Apteki pod Łabędziem gotowe. Wkrótce otwarcie. 13.12.2022 r. [dostęp 17.12.2022 r.]
- O muzeum - Apteka pod Łabędziem : Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy [online], muzeum.bydgoszcz.pl [dostęp 19.03.2020 r.]
- Muzeum Apteki pod Łabędziem otwarte.
- Najstarsza bydgoska apteka zlikwidowana po 164 latach działalności.
- Aleksandra Lewińska Muzeum Okręgowe przejmie zbiory z Muzeum Farmacji.
- MKDNiS – Muzea utworzone przez osoby fizyczne s. 2, poz. 15. bip.mkdnis.gov.pl, 19.03.2014 r. [dostęp 06.10.2021 r.]
- Tak studenci wzornictwa UTP widzą wnętrza Muzeum Farmacji. Jeden projekt do realizacji.
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Muzeum Wojsk Lądowych | Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego | Muzeum Mydła i Historii Brudu w Bydgoszczy | Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy | Muzeum Oświaty w Bydgoszczy | Muzeum Wolności i Solidarności w Bydgoszczy | Galeria Autorska | Budynek Muzeum Gdańska 4 w Bydgoszczy | Izba Tradycji Bydgoskich Dróg Żelaznych | Muzeum Wodociągów w Bydgoszczy | Exploseum w Bydgoszczy | Barka Lemara | Galeria Sportu Bydgoskiego | Muzeum Kanału Bydgoskiego | Muzeum Fotografii w Bydgoszczy | Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego w BydgoszczyOceń: Muzeum Farmacji w Bydgoszczy