Izba Tradycji Kolejnictwa w Bydgoszczy stanowi ważny element kulturowego dziedzictwa miasta. Muzeum to, które zyskało uznanie wśród miłośników kolei, było prowadzona przez Bydgoskie Towarzystwo Przyjaciół Kolei oraz Stowarzyszenie Miłośników Kolei w Bydgoszczy.
Obiekt zlokalizowany jest w kompleksie dworca kolejowego Bydgoszcz Główna, co czyni go dostępnym dla ogółu mieszkańców oraz turystów. Muzeum mieści się na końcach peronów 3 i 4, kiedy spojrzymy w stronę nastawni.
Warto odwiedzić to miejsce, aby lepiej poznać historię transportu kolejowego, który odegrał kluczową rolę w rozwoju regionu.
Historia
Izba Tradycji Kolejnictwa w Bydgoszczy ma swoje korzenie w Izbie Tradycji Bydgoskich Dróg Żelaznych oraz Ośrodku Muzealnym Bydgoskiego Węzła Kolejowego, który został otwarty w 1979 roku. Wydarzenie to miało na celu uczczenie 130. rocznicy powstania Królewskiej Dyrekcji Kolei Wschodniej w Bydgoszczy. Muzeum zostało zorganizowane w zrekonstruowanym budynku bydgoskiego dworca, który datuje się na 1851 rok. Od początku swojej działalności, kolejarze mieli możliwość prezentowania swoich zbiorów oraz pamiątek dla przybywających grup odwiedzających.
W ciągu lat pozyskano do Izby wiele interesujących eksponatów, co znacząco wzbogaciło jej ofertę. Do 2019 roku placówka była prowadzona przez Bydgoskie Towarzystwo Przyjaciół Kolei, a następnie zarządzanie przejęło Stowarzyszenie Miłośników Kolei w Bydgoszczy. Izba była wyjątkowo popularna w takich dniach jak Dzień Kolejarza, czy Europejski Dzień Bez Samochodu, co pozwalało jej nawiązywać szersze relacje z lokalną społecznością.
W marcu 2004 roku izba niestety przestała funkcjonować, a zgromadzone eksponaty zostały przeniesione do sali zlokalizowanej przy III peronie. Po czterech miesiącach muzeum znów otworzyło swoje drzwi dla zwiedzających. Z kolei 22 września 2012 roku muzeum zakończyło działalność na terenie dworca Bydgoszcz Główna. Już 24 listopada tego samego roku miało miejsce otwarcie nowej siedziby na dworcu Bydgoszcz Wschód.
Prowadzenie Izby Tradycji miało wciąż swoje miejsce w planach Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei, które próbowało wskrzeszenia muzeum na stacji Bydgoszcz Wschód do 2015 roku. W 2019 roku, za sprawą porozumienia pomiędzy Bydgoskim Towarzystwem Przyjaciół Kolei a Stowarzyszeniem Miłośników Kolei, działalność muzeum została wznowiona w pierwotnym miejscu, co pozwoliło na kontynuację tradycji sięgającej lat 70. XX wieku.
Niestety, w 2022 roku Stowarzyszenie Miłośników Kolei w Bydgoszczy opuściło budynek, zabierając ze sobą zbiory, które były stałą ekspozycją przez wiele lat. Jednocześnie, w tej samej lokalizacji zagościł nowy instytut pod nazwą „Kolej na Ciebie”, który jednak nie ma dostępu do historycznych eksponatów Ośrodka Muzealnego Bydgoskiego Węzła Kolejowego. Te ostatnie pozostają w posiadaniu Stowarzyszenia Miłośników Kolei w Bydgoszczy, które planuje reaktywację muzeum w nowej lokalizacji.
Ekspozycja
Muzeum stanowi ważny punkt na mapie regionalnej, gromadząc bezcenne pamiątki związane z historią kolei. Jego oferta koncentruje się szczególnie na okresie dynamicznego rozwoju tego transportu, który przypada na lata 1945-1989.
W stałej ekspozycji można znaleźć różnorodne elementy uzbrojenia technicznego kolei, co czyni ją miejscem niezwykle interesującym dla zarówno pasjonatów, jak i ogółu społeczeństwa. Wśród eksponatów znajdują się:
- szczypce konduktorskie,
- elementy semaforów kształtowych,
- telefony oraz centralki telefoniczne,
- lampy naftowe oraz elektryczne,
- mundury – zarówno historyczne, jak i współczesne, krajowe i zagraniczne,
- akcesoria torowe,
- czapki pracowników kolei z różnych państw Europy, w tym Polski oraz sąsiednich krajów,
- tablice kierunkowe pociągów,
- prędkościomierz rejestrujący z lokomotywy,
- tablice dworcowe,
- zegary kolejowe,
- modele kolejowe,
- zdjęcia, zarówno archiwalne, jak i współczesne,
- bogate zbiory literatury archiwalnej, fachowej oraz hobbystycznej.
Każdy z tych elementów opowiada historię i pozwala gościom lepiej zrozumieć znaczenie kolei w historii transportu oraz codziennego życia ludzi w tamtej epoce. Muzeum, przez swój unikalny zbiór, zaprasza do odkrywania przeszłości i docenienia jej dziedzictwa.
Najważniejsze imprezy
W Bydgoszczy odbywa się wiele szczególnych wydarzeń związanych z tradycjami kolejowymi, które przyciągają miłośników kolei oraz turystów z całego regionu. Te imprezy celebrują historię i znaczenie kolejnictwa w tym mieście, a także integrują społeczność lokalną.
- Dzień Kolejarza – to wydarzenie organizowane corocznie, które gromadzi pracowników i sympatyków kolejnictwa,
- Zlot Turystyczny – miał miejsce w 2006 roku,
- 155-lecie kolei w Bydgoszczy – również w 2006 roku,
- Dzień Dziecka – rodzinna impreza pełna atrakcji,
- Pociąg specjalny Bydgoszcz – Toruń przez Unisław Pomorski – odbył się 26 maja 2007 roku,
- Europejska Noc Muzeów – to wydarzenie, które zachęca do nocnych odwiedzin instytucji kulturalnych, organizowane corocznie,
- Dni Techniki Kolejowej – poświęcone nowinkom i interesującym rozwiązaniom technicznym w kolejnictwie,
- 160-lecie kolei w Bydgoszczy – obchodzone w 2011 roku,
- Pożegnanie Lata – impreza, która miała miejsce w 2011 roku,
- 10-lecie Bydgoskiego Towarzystwa Przyjaciół Kolei – świętowane w 2011 roku,
- Pociąg Specjalny – wydarzenie organizowane 14 kwietnia 2012 roku,
- Europejski Dzień Bez Samochodu oraz 140. rocznica drogi żelaznej z Bydgoszczy do Inowrocławia – 2012,
- KO-PIERNIK 2013 – Pociąg Specjalny, który odbył się 13 kwietnia 2013 roku,
- Ogórkiem na dworzec – projekt trwający od 3 sierpnia do 15 września 2013 roku,
- KO-PIERNIK 2014 – Pociąg Specjalny zorganizowany 12 kwietnia 2014 roku,
- Ogórkiem na dworzec II – kontynuacja wcześniejszej inicjatywy w 2014 roku,
- KO-PIERNIK 2015 – Pociąg Specjalny, który odbył się 18 kwietnia 2015 roku,
- Bydgoski Festiwal Nauki – wydarzenie organizowane przy ul. Unii Lubelskiej 4c w 2016 roku,
Te wydarzenia są doskonałą okazją do poznania historii kolei w Bydgoszczy oraz wspólnej zabawy w gronie rodziny i przyjaciół.
Przypisy
- Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 15.01.2024 r.]
- Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 15.01.2024 r.]
- Bydgoscy miłośnicy kolei nadal proszą o pomoc. Izbie Tradycji Kolejnictwa grozi likwidacja
- Dużo atrakcji w Dzień Kolejarza na dworcu Bydgoszcz Główna
- http://btpk.weebly.com [dostęp 19.04.2013 r.]
- Zakrzewski Bogdan: 130 lat bydgoskiej kolei. [w.] Kalendarz Bydgoski 1980.
- http://209.85.129.132/search?q=cache:8ym6YRMEzYIJ:visitbydgoszcz.pl/index.php/Izba-Tradycji-Bydgoskich-Drog-Zelaznych.html+Izba+Tradycji+Bydgoskich+Dr%C3%B3g+%C5%BDelaznych&cd=4&hl=pl&ct=clnk&gl=pl [dostęp 09.03.2010 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Muzeum Wodociągów w Bydgoszczy | Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego w Bydgoszczy | Muzeum Fotografii w Bydgoszczy | Muzeum Kanału Bydgoskiego | Galeria Sportu Bydgoskiego | Barka Lemara | Exploseum w Bydgoszczy | Muzeum Farmacji w Bydgoszczy | Muzeum Wojsk Lądowych | Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego | Budynek Muzeum Gdańska 4 w Bydgoszczy | Galeria Autorska | Muzeum Wolności i Solidarności w Bydgoszczy | Muzeum Oświaty w Bydgoszczy | Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy | Muzeum Mydła i Historii Brudu w BydgoszczyOceń: Izba Tradycji Bydgoskich Dróg Żelaznych