Bydgoski Klub Wioślarek to znana instytucja sportowa, która powstała 25 stycznia 1926 roku w malowniczym mieście Bydgoszcz. W czasach, gdy został założony, klub wyróżniał się jako jeden z nielicznych w Polsce, który skupiał się głównie na działalności sportowej kobiet w dziedzinie wioślarstwa.
Obecnie jest to jedyny taki klub w naszym kraju, który zrzesza wyłącznie wioślarki, tą drogą kontynuując swoją bogatą historię oraz tradycje w sportach wodnych.
Charakterystyka
Bydgoski Klub Wioślarek to klub sportowy, który odznacza się wyjątkową historią oraz misją. Istnieje od 1926 roku, a jego siedziba znajduje się w uroczym miejscu przy ul. Babia Wieś, w zabytkowej przystani pod adresem Przystań Wioślarska 3 w Bydgoszczy.
W roku 2016 klub stał się jedynym wioślarskim stowarzyszeniem w Polsce, które skupia się wyłącznie na kobietach. Obecnie trenuje w nim około 40 zawodniczek, które obejmują różne kategorie wiekowe – od młodziczek po seniorki. Zawodniczki pochodzą z różnych środowisk, a wiele z nich rekrutuje się z klas sportowych w renomowanym XI Liceum Ogólnokształcącym, które znajduje się przy ul. Cichej w Bydgoszczy.
Warto również zaznaczyć, że klub współpracuje z UKS „Bekawianka”, z siedzibą w Szkole Podstawowej nr 63, która znajduje się przy ul. Goszczyńskiego 3. Ta współpraca wspiera młode talenty i przyczynia się do rozwoju wioślarstwa w regionie.
Historia
Okres przedwojenny
Klub został założony z inicjatywy bydgoszczanki Błoch-Szapańskiej, a datę tego wydarzenia wpisano na 19 września 1926 roku. Inicjatywa ta zyskała pewne wsparcie dzięki Bydgoskiemu Towarzystwu Wioślarskiemu. Ogromny wkład w powstanie klubu wniósł również Wojciech Albrycht, redaktor „Sportu Pomorskiego”. Początkowo planowano, aby klub stał się częścią Bydgoskiego Towarzystwa Wioślarskiego, jednak ze względu na duże zainteresowanie, które objawiło się na pierwszym spotkaniu, gdzie pojawiło się aż 82 kobiety, podjęto decyzję o jego samodzielnym funkcjonowaniu. Inicjatywa ta miała historyczne znaczenie, ponieważ klub ten był drugim w Polsce żeńskim klubem wioślarskim, po Warszawie.
Wspólnie z wioślarkami z Warszawskiego Klubu Wioślarek, Bydgoskie wioślarki wywalczyły w 1930 roku na sejmiku PZTW prawo do udziału w regatach związku, co otworzyło im drogę do walki o tytuły Mistrzyń Polski. W 1927 roku działalność klubu wzbogacono o sekcje: pływacką (której aktywność trwała do 1933 roku) oraz szermierczą, a w latach 30. zdołano również dodać sekcję sportów zimowych oraz tenisa stołowego. Na początku klub dysponował zaledwie trzema łodziami oraz 68 członkiniami.
W ciągu pierwszej dekady swojego istnienia, klub korzystał ze stanicy Państwowej Szkoły Rolniczej, usytuowanej obok mostu Bernardyńskiego. W 1934 roku, klub otrzymał plac nad Brdą w wieczystą dzierżawę od miasta, a dzięki wielkiej determinacji rozmaitych osób oraz instytucji, w 1936 roku zdołano wybudować przystań wioślarską, która służy klubowi do dzisiaj, zachowując przy tym swój zabytkowy charakter z zewnątrz.
W czasie trwania okresu międzywojennego wioślarki startowały głównie na czwórkach ze sternikiem oraz jedynkach w wyścigach na dystansie nieprzekraczającym 1200 m, co stanowiło wymóg PZTW dla zespołów żeńskich. W latach 30. XX wieku, klub stał się potęgą w kobiecym wioślarstwie w Polsce, regularnie zajmując pierwsze lub drugie miejsce w klasyfikacji klubów w kraju. Historia pierwszej medalowej medalu mistrzostw Polski, srebrnego, przypada na 1931 rok, gdy zdobyła go czwórka w półwyścigu, a pierwszy złoty medal przypadł na 1932 roku dla czwórki wyścigowej. W okresie między 1927 a 1939 rokiem, reprezentantki BKW zdobyły cztery tytuły mistrzyń Polski, siedem razy były wicemistrzyniami oraz jeden raz wywalczyły trzecie miejsce.
Najlepsze lata dla BKW przypadły na 1936 oraz 1938 rok, kiedy klub znalazł się na pierwszym miejscu w punktacji klubowej w Polsce, wyprzedzając Warszawski Klub Wioślarek oraz inne żeńskie kluby. Latem 1939 roku, na Wioślarskich Mistrzostwach Polski, czwórka ze sternikiem w składzie: Klara Bukowska-Musiał, Irena Gordon, Zofia Zaremba-Kocon, Krystyna Treuchel wraz z sternikiem Irminą Molską-Schillakową zdobyła kolejny tytuł Mistrzyń Polski.
W okresie międzywojennym bydgoskie wioślarki uczestniczyły we wszystkich zawodach mistrzowskich w Polsce, zdobywając w każdym z konkursów medale, a także brały udział w regatach międzyklubowych, międzynarodowych oraz propagandowych (łączna liczba startów wyniosła 57). Na torze regatowym w Bydgoszczy miało miejsce 29 z tych startów, który w ówczesnym czasie był jednym z wiodących obiektów wioślarskich w kraju. Organizowano również regaty w takich miejscowościach jak: Gdańsk, Grudziądz, Kruszwica, Poznań, Toruń, Warszawa oraz Włocławek.
Na sukcesy bydgoskich zawodniczek wpływały również wysiłki ich trenerów: Stefana Siemiątkowskiego – członka BTW oraz późniejszego prezesa Bydgoskiego Komitetu Towarzystw Wioślarskich, a także Hieronima Cybulskiego i Franciszka Brzezińskiego. Najbardziej znane wioślarki BKW w tamtym okresie to: Irena Molska, F. Leśniewska oraz M. Świetlik.
W trakcie okupacji hitlerowskiej, wioślarki zaangażowały się w działalność konspiracyjną. Dwie z nich zginęły w niemieckich obozach zagłady, a kolejne dwie straciły życie z rąk gestapo. Irma Molska, czołowa zawodniczka klubu, była łączniczką Armii Krajowej i brała udział w powstaniu warszawskim.
Okres powojenny
Po wyzwoleniu Bydgoszczy w styczniu 1945 roku, wioślarstwo kobiece zaczęto odbudowywać w ramach Bydgoskiego Towarzystwa Wioślarskiego. Kobiety będące w BTW przeszły wiele reorganizacji, w tym okres tzw. sportu zrzeszeniowego w latach 1949-1956. Po przełomie październikowym w 1956 roku, zawodniczki zadecydowały o utworzeniu samodzielnego Bydgoskiego Klubu Wioślarek, na czoło którego stanęła Jadwiga Maciejewska – pierwszy prezes klubu, który działał już od 1927 roku. Klub odzyskał również własną przystań, która w latach 1945-1948 była zajęta przez BKS Wodnik.
Po zakończeniu II wojny światowej, zmieniały się również warunki startowe dla kobiet. Oprócz czwórek ze sternikiem, mogły one startować na jedynkach, a od 1949 roku w dwójkach podwójnych ze sternikiem oraz ósemkach (uznawanych za najbardziej prestiżową konkurencję wioślarską). Typowe dystanse zawodów oscylowały wokół 1000, 1500 i 2000 metrów. Mimo to, klub w dalszym ciągu koncentrował się na szkoleniu zespołów czwórki ze sternikiem, które zdobyły tytuły mistrzyń Polski w latach 1945, 1946, 1948 oraz 1972.
W latach 1946–1996, zawodniczki BKW uczestniczyły w zawodach organizowanych przez Okręgowy Związek Towarzystw Wioślarskich (łącznie 72 regaty), a także odbywających się z rangą mistrzostw Polski, ogólnopolskich spartakiad młodzieży oraz olimpiad młodzieży (57 regat) i z udziałem osad zagranicznych (51 regat). Najczęściej brano udział w zawodach w 1975 roku, gdzie wystąpiono aż 16 razy. Ponad 40% regat na polskich torach w latach 1946-1996 miało miejsce na torze regatowym w Bydgoszczy, a dodatkowo 17% na torze Malta w Poznaniu. W tym czasie, zawodniczki BKW startowały w 28 zawodach zagranicznych, a połowa z tych startów odbyła się na terenie Niemiec. W latach 1946–1996, wioślarki BKW zdobyły 92 medale w krajowych oraz międzynarodowych zawodach rangi mistrzostw, w tym zarówno mistrzostw świata, jak i mistrzostw Polski. Największe sukcesy klub odnosił w latach 60. XX wieku, kiedy tak zwane medale złote stanowiły aż 70% wszystkich zdobytych przez BKW.
W latach 90. XX wieku najbardziej wyróżniały się zawodniczki takie jak: Katarzyna Weinrauder oraz Agnieszka Tomczak, która od 1992 roku reprezentowała Bydgostię Bydgoszcz. W powojennym okresie sukcesy klubu były wspierane przez osiem różnych trenerów, wśród których najdłużej pracował Eugeniusz Nowicki, prowadzący klub w latach 1975-1995. W 2016 roku Joanna Kocikowska i Paulina Grzella zdobyły tytuł wicemistrzyń Europy juniorek.
Nazwy
- 1926-1939 – Bydgoski Klub Wioślarek,
- 1945 – Bydgoski Klub Sportowy-sekcja wioślarstwa kobiecego,
- 1945-1949 – Bydgoskie Towarzystwo Wioślarskie-sekcja wioślarstwa kobiecego,
- 1949-1951 – ZS Związkowiec-sekcja wioślarstwa kobiecego,
- 1951-1957 – ZS Stal-sekcja wioślarstwa kobiecego,
- od 1957 – Bydgoski Klub Wioślarek.
Prezeski
W okresie międzywojennym prowadzeniem klubu zajmowały się takie osoby jak: Jadwiga Maciejewska, Jadwiga Czajowska, Alicja Klikowicz. Po drugiej wojnie światowej w czołówce prezesek znalazły się takie postacie jak: Jadwiga Maciejewska (od 1957 roku), Irma Molska-Schillak (od 1966 roku), Gertruda Zylińska (od 1976 roku) oraz Alina Chojnacka. Większość działaczek łączyła jednocześnie aktywność w roli zawodniczek.
Baza sportowa
W okresie od 1927 do 1934 roku, Bydgoski Klub Wioślarek poszukiwał szałasu wioślarskiego, korzystając z obiektu udostępnionego przez Państwową Szkołę Rolniczą, który znajdował się w sąsiedztwie mostu Bernardyńskiego. 12 czerwca 1927 roku z radością zainaugurowano otwarcie przystani, a flagę klubową dumnie podniósł prezydent miasta, Bernard Śliwiński. W 1934 roku, Zarząd Miasta przekazał klubowi działkę o powierzchni 0,22 ha do zagospodarowania w tzw. „dzielnicy wioślarzy”, położonej obok przystani Pocztowego Przysposobienia Wojskowego.
Budowa nowej przystani miała miejsce w latach 1935-1936 i została sfinansowana dzięki funduszom zdobytym z organizowanych balów dobroczynnych oraz sprzedaży cegiełek, które przyniosły łączną kwotę 11 tys. zł. Wsparcie finansowe z tej inicjatywy przekazali również m.in. gen. Wiktor Thommée (500 zł), Fundusz Pracy w Poznaniu (2000 zł), instytucje bankowe, Komisariat RP w Wolnym Mieście Gdańsku, Konsulat Polski w Pile, a także zaprzyjaźnione kluby sportowe, takie jak Warszawski Klub Wioślarek (500 zł), KKW Wisła Grudziądz oraz Ognisko w Skarżysku. Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie także wspierało tę inicjatywę.
Uroczystość poświęcenia ukończonej budowy przystani BKW miała miejsce 20 czerwca 1937 roku. Wzięli w niej udział liczni goście, w tym przedstawiciele bydgoskich klubów wioślarskich, BKTW, a także osoby związane z magistratem oraz wojskiem, wśród których byli gen. Wiktor Thommée i gen. Stanisław Grzmot-Skotnicki. Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku, przystań została przejęta przez BKS Wodnik, który prowadził sekcję kajakową.
W wyniku decyzji Sądu Grodzkiego w Bydgoszczy datowanej na 19 sierpnia 1948 roku, klub BKW odzyskał swoją siedzibę, która była wykorzystywana po usamodzielnieniu się klubu w 1957 roku, aż do chwili obecnej. 19 listopada 1993 roku przystań została wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków pod numerem A/1103.
Sukcesy
Bydgoski Klub Wioślarek, jako jedyny w Polsce żeński klub sportowy, ma na swoim koncie liczne osiągnięcia sportowe na przestrzeni lat. Historyczne sukcesy klubu sięgają zarówno czasów przedwojennych, jak i powojennych, co potwierdza jego silną obecność w świecie sportu.
Osiągnięcia przedwojenne (1927-1939)
W okresie do II wojny światowej zawodniczki tego klubu zdobyły łącznie 12 medali, w tym 4 złote, 7 srebrnych oraz 1 brązowy. Warto wymienić kilka kluczowych sukcesów:
- drużynowe mistrzostwo Polski w punktacji PZTW zdobyte w latach 1936 oraz 1938, a także wicemistrzostwa w 1934, 1935 oraz 1937,
- mistrzostwo Polski w czwórce ze sternikiem, które miało miejsce w latach 1932, 1936, 1938 oraz 1939.
Osiągnięcia powojenne (1946-1996)
Od 1946 roku do 1996 roku wioślarki BKW mogą pochwalić się imponującą liczbą 92 medali zdobytych w regatach krajowych oraz międzynarodowych, w tym mistrzostwach świata oraz mistrzostwach Polski dla seniorów i juniorów. W tej liczbie znajduje się:
- 47 medali złotych,
- 24 srebrne,
- 33 brązowe.
Szczególnie wyróżnia się drużynowe mistrzostwo Polski w czwórce ze sternikiem, które zawodniczki zdobyły w latach 1945, 1946, 1948 oraz 1972.
Wydarzenie | Złoto | Srebro | Brąz |
Mistrzostwa Świata dla juniorów | 1 | – | 2 |
Mistrzostwa Polski dla seniorów | 12 | 5 | 12 |
Mistrzostwa Polski dla juniorów | 30 | 12 | 18 |
Osiągnięcia indywidualne
W klubie występowała wiele wybitnych zawodniczek, które osiągnęły znaczące sukcesy, takie jak:
- Katarzyna Weinrauder – zdobywczyni złotego oraz brązowego medalu na mistrzostwach świata dla juniorek w latach 1995 i 1996, a także 10 medali mistrzostw Polski, z czego 9 złotych,
- Agnieszka Tomczak – brązowa medalistka mistrzostw świata juniorek z 1992 roku, która od 1992 roku jest zawodniczką Bydgostii Bydgoszcz, a także uczestniczką Igrzysk Olimpijskich w Sydney 2000 oraz multimedalistką Mistrzostw Świata i Europy,
- Joanna Kocikowska i Paulina Grzella – wicemistrzynie Europy juniorek w 2016 oraz mistrzynie Polski juniorek w tym samym roku,
- Joanna Kocikowska, Anna Dojczman, Wiktoria Nowak i Karolina Wieczorkowska – mistrzynie Polski juniorek w czwórce bez sternika z 2016 roku,
- Monika Kowalska – dwukrotna zwyciężczyni rankingu „Srebrnych wioseł.”
Przypisy
- Sport Wodny 1937 Nr 15 s. 234 Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [dostęp 02.03.2019 r.]
- http://www.pomorska.pl/sport/inne-dyscypliny/a/wioslarstwo-mistrzostwa-polski-juniorow-26-medali-dla-regionu,10419356/ [dostęp 14.04.2017 r.]
- a b c d ttp://www.expressbydgoski.pl/sport/a/bydgoszcz-ma-wyjatkowy-klub-jedyny-taki-w-polsce-zdjecia-aktualizacja,10799460/ [dostęp 14.04.2017 r.]
- Encyklopedia Bydgoszczy. t.1. praca zbiorowa pod red. Włodzimierza Jastrzębskiego. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2011.
- Maciej Bieńkowski: Bydgoskie kluby wioślarskie w latach 1920-1939 [w:] Kronika Bydgoska XX
- Nowicka Joanna, Nowicki Tomasz: Bydgoski Klub Wioślarek (1926-1996). Analiza startów i osiągnięć. [w:] Kronika Bydgoska XIX 1998
- Konrad Mrozik: Bydgoskie wioślarstwo lat międzywojennych [w:] Kalendarz Bydgoski 1987
- Barwy wioseł PZTW zestawienie
Pozostałe obiekty w kategorii "Kluby sportowe":
Klub Wioślarski Frithjof Bydgoszcz | Zawisza Bydgoszcz (wioślarstwo) | Chemik Bydgoszcz (piłka nożna) | BKS Bydgoszcz (hokej na lodzie) | AZS UKW Bydgoszcz | BKS Bydgoszcz | Automobilklub Bydgoski | Astoria Bydgoszcz (koszykówka) | BKS Visła Bydgoszcz | Chemik Bydgoszcz | Bydgoskie Towarzystwo Wioślarskie | AZS UTP Bydgoszcz | Basket 25 Bydgoszcz | Bydgostia Bydgoszcz | Pałac Bydgoszcz | Gwiazda Bydgoszcz | UKS Kopernik Bydgoszcz | Polonia Bydgoszcz (piłka nożna) | Alfa Bydgoszcz | KKP BydgoszczOceń: Bydgoski Klub Wioślarek