Wojciech Gryniewicz

---

Rodzina, dzieciństwo

Wojciech Gryniewicz, syn inteligenckiej rodziny wysiedleńców z Lwowa, urodził się w środowisku pełnym wartości patriotycznych. Jego ojciec, Józef Gryniewicz, był wojskowym, który brał udział w kampanii Armii generała Władysława Andersa. Jako podoficer Wojska Polskiego, służył w Piątym Pułku Artylerii Polskiej i uczestniczył w kluczowych bitwach, takich jak Monte Cassino, Ancona oraz Bolonia, co czyni go jednym z pierwszych żołnierzy, którzy wkroczyli do Bolonii. Ukończył Szkołę Podoficerską Artylerii Nr 5 we Lwowie, gdzie zdobył niezbędne umiejętności wojskowe. W jagnej historii jego rodziny odznaczenia, które ojciec Wojciecha otrzymał, takie jak Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Medal Zwycięstwa i Wolności 1945, potwierdzają jego bojowe zasługi.

Po wojnie, w 1945 roku, rodzina Gryniewiczów musiała opuścić Lwów, co było dla nich ogromnym wyzwaniem. Część dzieciństwa Wojciech spędził na Osiedlu Leśnym w Bydgoszczy. Ukończenie Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy w 1965 roku otworzyło mu drzwi do dalszych edukacyjnych kierunków, a także do Studium Nauczycielskiego w Szczecinie, gdzie zdobył dyplom w 1968 roku. W latach 1965-1970 pełnił funkcję nauczyciela plastyki w Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Krzywoustego w Kamieniu Pomorskim, gdzie angażował się w rozwijanie zainteresowania sztuką wśród młodzieży.

Wojciech Gryniewicz ożenił się z Alicją Gryniewicz, której niemieckie pochodzenie dodaje kolejny wymiar ich kulturowemu dziedzictwu. Ukończyła studia na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska oraz na Uniwersytecie Łódzkim i Akademii Wychowania Fizycznego na AWF w Warszawie. Jako sędzia Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, a także dyrektor szkoły, Alicja ma bogate doświadczenie w edukacji. Od lat 80. XX wieku angażuje się także w sztukę współczesną, zbierając kolekcję rzeźb, instalacji oraz grafik.

Wojciech jest dumnym ojcem Małgorzaty Gryniewicz oraz Marty Gryniewicz, które również poszły w jego ślady, angażując się w różne formy twórczości artystycznej.

Studia, praca twórcza

W 1970 roku Wojciech dostał się na Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, gdzie pracował pod okiem wybitnych profesorów, takich jak Alfred Wiśniewski oraz Adam Smolana. Po uzyskaniu dyplomu w 1975 roku, jego projekt pomnika „Obrońcom Helu” został doceniony nagrodą Ministra Kultury i Sztuki oraz stypendium. W latach 70. XX wieku Wojciech planował emigrację do Francji, jednak trzykrotna odmowa paszportu przez władze PRL sprawiła, że pozostał w Polsce.

Jego twórczość jest znana dzięki wystawom zbiorowym zarówno w kraju, jak i za granicą, w tym we Francji, Niemczech oraz Czechach. W 1978 roku na stałe osiedlił się w Łodzi, gdzie rozpoczął realizację monumentalnych rzeźb. Inaugurował swoją pierwszą pracownię przy Piotrkowskiej 26, natomiast w 1997 roku przeniósł ją do Willi Gryniewiczów w Łagiewnikach. Należał do Związku Polskich Artystów Plastyków, co jest uznaniem dla jego wkładu w sztukę.

W 2013 roku został uhonorowany Medalem Honorowym Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Łódzkiego w kategorii „Kultura i Sztuka”, a także odznaczeniem „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”. Na przestrzeni lat zyskał renomę jednego z najlepszych rzeźbiarzy w kraju, co udokumentowano w publikacjach, w tym w tygodniku Wprost.

Jego wybitne zasługi w dziedzinie kultury i sztuki zostały docenione w 2015 roku, gdy odznaczenie Krzyżem wiedeńskiego Towarzystwa Who is Who Gesellschaft für biographische Forschung Wien ukazało jego wkład dla sztuki. W 2012 roku, w programie TVP Łódź „Kreatywna – Wojciech Gryniewicz” (realizacja Jacek Grudzień), przedstawiono jego życie i twórczość. W kwietniu 2017 roku Wojciech świętował swoje 70. urodziny w towarzystwie łódzkich mediów oraz wiceprezydenta Łodzi, Krzysztofa Piątkowskiego.

Pomniki (projekt i realizacja)

W polskich miastach można znaleźć wiele interesujących pomników, które upamiętniają ważne postacie i wydarzenia z historii. W Warszawie, przy pięknym Krakowskim Przedmieściu, znajduje się Pomnik ks. Jana Twardowskiego, który jest ukłonem w stronę tego wybitnego poety i duchownego. Kolejnym istotnym dziełem sztuki jest pomnik Ławki Szkolnej, zlokalizowany na Wybrzeżu Kościuszkowskim 35, który oddaje hołd edukacji i wspomnieniom szkolnym.

W Łodzi natomiast stoi Pomnik Ofiar Komunizmu, który jest pierwszym w kraju dziełem przypominającym ofiary reżimu komunistycznego z lat 1919–1989. Znajduje się on przy alei Karola Anstadta 7. W Płocku można zobaczyć Pomnik Wacława Milke, który jest kolejnym ważnym symbolem lokalnej kultury.

W Grodzisku Mazowieckim stoi Pomnik Kolejarza, który upamiętnia ważną rolę kolejnictwa w rozwoju regionu. Kolejnym ciekawym obiektem jest Ławeczka Jana Nowaka Jeziorańskiego, zlokalizowana na ul. Czerniakowskiej 178 A, w pobliżu Powiśla w Warszawie.

W Łodzi na ul. Włókienniczej (dawna Kamienna) znajduje się Kochankowie z ulicy Kamiennej, rzeźba, która przyciąga uwagę przechodniów. Warto również zwrócić uwagę na rzeźbę Matki Bożej Królowej Polski, znajdującą się w Rzymskokatolickiej Parafii NMP Królowej Polski w Tomaszowie Mazowieckim, która przyciąga wiernych i turystów.

W Łodzi można natrafić także na Ławeczkę Tuwima, umiejscowioną na ul. Piotrkowskiej 104, tuż przed Pałacem Juliusza Heinzla. Dodatkowo, na Cmentarzu w Łodzi-Łagiewnikach znajdują się pomniki bł. Rafała Chylińskiego oraz św. Franciszka, które mają swoje duchowe znaczenie.

Nie można zapomnieć o Pomniku prof. Tadeusza Kotarbińskiego, który znajduje się na ul. Narutowicza 68 w Łodzi. To zaledwie kilka z wielu pomników, które wzbogacają polskie miasta o ważne świadectwa historyczne i kulturowe, przypominając mieszkańcom i turystom o ich bogatej przeszłości.

Planowane realizacje

W planach na nadchodzące realizacje znajdują się interesujące projekty, które mają na celu upamiętnienie ważnych postaci i wydarzeń.

• Pomnik niedźwiedzia Wojtka, który zamierzono zlokalizować w Sopocie, przy ul. Bohaterów Monte Cassino,
• Tablica portretowa dedykowana ks. Mariuszowi Szkwarkowi, mająca powstać w Wyższym Seminarium Duchownym w Łodzi, przy ul. św. Stanisława Kostki 14.

Rzeźby sakralne (projekt i realizacja)

W okresie lat 1977–2013, Wojciech Gryniewicz zrealizował liczne projekty rzeźb sakralnych, które wzbogaciły wnętrza różnych miejsc kultu i czynią je wyjątkowymi.

W 1977 roku artysta zaangażował się w prace dotyczące wystroju wnętrz oraz płaskorzeźb w Kościele św. Stanisława Kostki w Płocku, gdzie zrealizował swój pierwszy duży projekt. Kolejnym znaczącym osiągnięciem były płaskorzeźby przedstawiające Drogę Krzyżową, wykonane w latach 1980–1981.

W latach 1994–2013 Gryniewicz stworzył szereg dzieł, w tym rzeźbę św. Franciszka, która zdobiła Kościół św. Antoniego w Łodzi. Ponadto, wykonał nagrobki Ojców Franciszkanów znajdujące się na cmentarzu w Łodzi-Łagiewnikach, gdzie stworzył dwa kwatery zbiorowe oraz trzydzieści grobów.

W 1996 roku zrealizował liczne ołtarze główne i boczne w Kościele pw. Miłosierdzia Bożego w Woli Rakowej, jak również w Parafii Św. Rafała Kalinowskiego w Wiskitnie. Jego rzeźby w Kaliszu wzbogaciły również Drogę Krzyżową w brązie. Artysta stworzył także drewnianą, polichromowaną rzeźbę Chrystusa oraz liczne płaskorzeźby w ceramicznych ołtarzach tej samej parafii.

W latach 1998–2000 Gryniewicz skupił się na wielu płaskorzeźbach i rzeźbach w Kościele Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi. Zrealizował szereg dzieł, w tym „Zwiastowanie”, „Boże Narodzenie”, oraz „Chrzest Chrystusa”, które znalazły swoje miejsce w Kaplicy Matki Bożej. Prace te ukazują głębokie zrozumienie i zaangażowanie Gryniewicza w sztukę sakralną.

W nowym milenium w 2000 roku, artysta zrealizował ołtarze główne w Kościele Najświętszego Imienia Maryi w Laskowej oraz w Kościele Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Iwkowej, gdzie wykonał drewniane rzeźby aniołów adoracyjnych, które do dzisiaj zachwycają wiernych.

W latach 2001–2003 Gryniewicz kontynuował swoją twórczość, projektując płaskorzeźby, które pojawiły się w kościele św. Mateusza Ewangelisty w Łodzi, wzbogacając go o rzeźby z wizerunkami postaci jak Jan Paweł II czy Stefan Wyszyński. Dzieła te znacznie podniosły walory artystyczne wnętrza tego sakralnego miejsca.

W 2007 roku, Gryniewicz zrealizował rzeźbę Chrystusa Zmartwychwstałego, która upiększa Matkę Boską Różańcową w Łodzi, a piękne płaskorzeźby aniołów adorujących dodają wnętrzu niezwykłego klimatu.

Warto również podkreślić, że w 2011 roku artysta zaprojektował ołtarz główny z rzeźbą Miłosierdzia Bożego w Rzymskokatolickiej Parafii pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych, gdzie jego prace są niezwykle cenione przez lokalne wspólnoty.

Na koniec, warto również zauważyć, że Gryniewicz pracował nad licznymi tablicami pamiątkowymi, w tym poświęconymi Marianowi Batko, a także tablicami upamiętniającymi papieża Jana Pawła II. Jego osiągnięcia i zaangażowanie w sztukę sakralną na terenie całej Polski oraz za granicą są ewidentnym dowodem na to, jak wielki wpływ miała jego praca na kształt współczesnej architektury sakralnej.

Rzeźby Gryniewicza nie tylko zdobią kościoły i kaplice, ale również niosą ze sobą głęboką myśl i duchowość, która z pewnością wpłynęła na wiele osób odwiedzających te miejsca.

Inne realizacje

Wśród różnorodnych dzieł Wojciecha Gryniewicza znajdują się:

• 1974: tablica umieszczona na ul. Grząskiej w Gdańsku,
• 1977: rzeźba przedstawiająca sowę oraz secesyjne zdobienia na nieistniejącym już Kinie Gdynia w Łodzi. Warto zaznaczyć, że w 2007 roku sowa została uwzględniona w europejskiej Księdze nocy o stworach i potworach (Monster Book),
• 1979: mogiła żołnierzy II wojny światowej na Cmentarzu Łagiewnickim w Łodzi,
• 2006: tablica pamiątkowa upamiętniająca strajk studentów uczelni łódzkich w 1981 roku, zlokalizowana na budynku Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, przy ul. Składowej 43 w Łodzi,
• 2021: tablica pamiątkowa z popiersiem Andrzeja Szymczaka w Hali Sportowej KS Anilana im. Andrzeja Szymczaka w Łodzi.

Statuetki

Wojciech Gryniewicz to utalentowany artysta, który zrealizował wiele wyjątkowych statuetek, które zostają w pamięci na długi czas. Poniżej przedstawiamy jego najbardziej znaczące dzieła:

• W roku 2006 otrzymał nagrodę „Łódzki Filantrop Roku”, do której był zarówno autorem, jak i wykonawcą projektu w brązie,
• W 2004 roku zrealizował projekt „Sprężyna”, wyróżniony przez miesięcznik Tygiel Kultury, również w brązie,
• W 2002 roku stworzył projekt „Ławeczka Tuwima” na zlecenie Prezydenta Miasta Łodzi, który zyskał uznanie i został także wykonany w brązie.

Konserwator zabytków (wybrane)

W latach 1974–1994 Wojciech Gryniewicz realizował szereg projektów konserwatorskich w obszarze rzeźby w architekturze, dysponując stosownymi uprawnieniami wydanymi przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Wśród jego kluczowych zadań znalazły się:

• Zamek w Pszczynie – prace konserwatorskie we wnętrzach,
• Zamek Książ – prace konserwatorskie we wnętrzach,
• Sąd Okręgowy przy ul. Słowackiego 5 w Piotrkowie Trybunalskim – konserwacja zabytkowej sztukaterii we wnętrzach,
• Budynek znajdujący się przy ul. Farnej 3 w Piotrkowie Trybunalskim – konserwacja zabytkowej sztukaterii na elewacji,
• Budynek przy ul. Szewskiej 3 w Piotrkowie Trybunalskim – prace rekonstrukcyjno-konserwatorskie,
• Pałac Rudowskich, usytuowany przy ul. Pasaż Rudowskiego 4 w Piotrkowie Trybunalskim – prace konserwatorskie dotyczące zabytkowej elewacji,
• Bank Gospodarczy w Tomaszowie Mazowieckim – prace konserwatorskie obejmujące zabytkową sztukaterię oraz projekty i realizacje żyrandoli, wnętrz sejfu, a także rekonstrukcję elementów rzeźbiarskich na bębnie kopuły tej instytucji.

Odznaczenia i nagrody

Nagrody

W ciągu swojej kariery artystycznej Wojciech Gryniewicz zdobył wiele prestiżowych nagród, które są świadectwem jego talentu oraz zaangażowania w rozwój kultury. Poniżej przedstawiamy kluczowe osiągnięcia:

• 1973–1974: stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki,
• 1975: projekt pomnika Obrońcom Helu – I Nagroda Ministra Kultury i Sztuki,
• 1985: Ogólnopolski konkurs na projekt plakiety „Ochrona zabytków Krakowa” – I Nagroda,
• 2003: Plebiscyt na „Rzeźbę Roku” za pomnik „Ławeczka Tuwima” w Łodzi – I Nagroda,
• 2005: Konkurs „Produkt Regionalny Roku” Polskiej Organizacji Turystycznej za pomnik „Ławeczka Tuwima” – Wyróżnienie Ministra Kultury i Sztuki,
• 2009: Konkurs 7 cudów Łodzi – Nominacja za pomnik „Ławeczka Tuwima”,
• 2015: Honorowy Członek wiedeńskiego Towarzystwa Who is Who Gesellschaft für biographische Forschung Wien.

Odznaczenia

Obok nagród, Gryniewicz został także uhonorowany licznymi odznaczeniami, które podkreślają jego wkład w kulturę oraz sztukę. Oto niektóre z tych wyróżnień:

• 2013: Odznaka „Za Zasługi dla Miasta Łodzi” przyznawana przez Radę Miejską w Łodzi,
• 2013: Medal Honorowy Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Łódzkiego w kategorii „Kultura i Sztuka”,
• 2015: Krzyż elitarnego wiedeńskiego Towarzystwa Who is Who Gesellschaft fur biographische Forschung za wybitne zasługi w dziedzinie kultury i sztuki,
• 2018: Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości nadany przez premiera RP Mateusza Morawieckiego za wybitne zasługi w dziedzinie kultury i sztuki,
• 2023: Honorowy Medal 600-lecia Miasta Łodzi „za działania na rzecz rozwoju Łodzi przyznawane z okazji 600-lecia Miasta”.

---

Oceń: Wojciech Gryniewicz

---