Zdzisław Giżejewski

Kultura i sztuka

Zdzisław Giżejewski to postać, która wpisała się w historię polskiej kultury jako utalentowany aktor oraz d działacz społeczny. Urodził się 24 października 1926 roku, a swoją działalność artystyczną rozpoczął w trudnych czasach po II wojnie światowej.

Jego kariera miała znaczący wpływ na środowisko teatralne, gdzie zyskał uznanie za swoje role. Niestety, zmarł 6 września 1980 roku, pozostawiając po sobie trwały ślad w pamięci widzów i współczesnych mu twórców.

Życiorys

Zdzisław Giżejewski przyszedł na świat w Bydgoszczy, gdzie jego ojcem był Edmund Giżejewski, profesor w konserwatorium muzycznym. Ukończył szkołę podstawową w swoim rodzinnym mieście, a w 1939 roku rozpoczął dalszą edukację w gimnazjum w Skarżysku-Kamiennej, dokąd przeniósł się wraz z rodziną. Niestety, z uwagi na wybuch II wojny światowej musiał przerwać naukę i uczęszczał na tajne komplety, równocześnie pracując w miejskiej elektrowni z powodu trudnej sytuacji materialnej. W 1943 roku został zabrany do obozu pracy, jednak udało mu się uciec i wstąpić do oddziału Armii Krajowej. Po tym jak doznał ran, musiał przez pewien czas być w domu na rehabilitacji, jednak na początku 1945 roku został wywieziony przez okupanta do III Rzeszy na roboty.

W Dolnym Śląsku, gdzie pracował, udało mu się uciec z rąk okupanta. Przemierzając Czechy, Austrię i południowe Niemcy, w kwietniu 1945 roku dotarł do Włoch, gdzie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych. Po zakończeniu wojny, Giżejewski przybył do Wielkiej Brytanii z 2 Korpusem, gdzie podjął naukę w szkole o profilu administracyjno–handlowym. W kraju osiedlił się na koniec 1947 roku, zamieszkując w Grudziądzu. W 1948 roku podjął pracę jako nauczyciel w Tczewie, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości.

Po przyjeździe do Szczecina we wrześniu 1948 roku rozpoczął studia w Akademii Handlowej, a także związał się z Zespołem Żywego Słowa „Czytelnik”, w którym pełnił rolę recytatora. W 1950 roku zrezygnował ze studiów, zdobywając wstępne kwalifikacje aktorskie. W Szczecinie związany był z Państwowym Teatrem Dramatycznym, gdzie występował jako aktor. Pełnił również rolę felietonisty teatralnego w „Głosie Szczecińskim” oraz w lokalnej rozgłośni Polskiego Radia. W 1952 roku przeniósł się do Gniezna, gdzie został kierownikiem literackim w Teatrze im. Aleksandra Fredry.

W 1953 roku złożył egzamin eksternistyczny przed Państwową Komisją Egzaminacyjną przy Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie z zakresu aktorstwa. W styczniu 1955 roku wyjechał do Zielonej Góry, gdzie objął stanowisko kierownika literackiego w Lubuskim Teatrze. W Lubuskim Teatrze występował w takich sztukach jak „Niemcy” Leona Kruczkowskiego, „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego, „Policja” Sławomira Mrożka, oraz „Ożenek” Nikołaja Gogola.

Oprócz zaangażowania w teatr był również aktywnym uczestnikiem zielonogórskiego środowiska muzycznego i literackiego. Pełnił funkcję prezesa Lubuskiego Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w latach 1961-1965. Wykładał przedmioty kulturalno-oświatowe w Studium Nauczycielskim oraz Wyższej Szkole Pedagogicznej, wykonując tę pracę od 1957 do 1980 roku. Był również wykładowcą w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej i Towarzystwie Rozwoju Ziem Zachodnich.

W 1963 roku został kierownikiem Wydziału Kultury Miejskiej Rady Narodowej, a w kolejnym roku dołączył etatowo do Estrady Ziemi Lubuskiej, gdzie pełnił rolę kierownika artystycznego i dyrektora od 1968 do 1970 roku. Po rezygnacji z Estrady Lubuskiej, w latach 1973-1975 pracował we Wrocławiu jako kierownik artystyczny w Państwowym Przedsiębiorstwie Imprez Artystycznych „Impart”. W sezonie teatralnym 1976/77 był konsultantem w Teatrze im. Kleista we Frankfurcie nad Odrą. W 1977 roku objął stanowisko zastępcy dyrektora w Filharmonii Zielonogórskiej, a na początku 1979 roku podjął pracę jako aktor w Teatrze Muzycznym w Poznaniu.

Niektóre z jego publikacji miały istotny wpływ na popularyzację teatru, muzyki i sztuki, publikowane w czasopismach takich jak „Nadodrze”, „Odra”, „Nowe Sygnały” oraz aż na falach Rozgłośni Zielonogórskiej Polskiego Radia. W 1967 roku otrzymał Lubuską Nagrodę Kulturalną. Zmarł 6 września 1980 roku w Zielonej Górze.

Ordery i odznaczenia

W dorobku Zdzisława Giżejewskiego znajdują się liczne odznaczenia oraz wyróżnienia, które potwierdzają jego zasługi i wkład w rozwój kultury oraz społeczności lokalnej.

  • Złoty Krzyż Zasługi, przyznany w 1969 roku,
  • Odznaka Honorowa „Za zasługi w rozwoju województwa zielonogórskiego”, otrzymana w 1977 roku,
  • Odznaka Zasłużonego Działacza Kultury, nadana w 1968 roku,
  • Złota Odznaka im. Janka Krasickiego, przyznana w 1973 roku.

Przypisy

  1. a b c d Szczegóła 1984 ↓, s. 68.
  2. a b Szczegóła 1984 ↓, s. 69.
  3. a b Szczegóła 1984 ↓, s. 67.

Oceń: Zdzisław Giżejewski

★★★★★
Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:21