Wacław Kazimierz Gieburowski, urodzony 6 lutego 1878 roku w Bydgoszczy, to postać, która pozostawiła trwały ślad w polskiej kulturze i muzyce. Zmarł 27 września 1943 roku w Warszawie, jednak jego osiągnięcia wciąż są wspominane i doceniane.
Był on polskim duchownym katolickim, który poświęcił swoje życie nie tylko działalności religijnej, ale także akademickiej. Jako wykładowca dzielił się swoją wiedzą z młodszymi pokoleniami, inspirując je do poszukiwania nowych dróg w muzyce i sztuce.
Wacław Gieburowski to także wybitny dyrygent chóralny, który prowadził wiele znakomitych zespołów, a jego twórczość kompozytorska wzbogaciła polski repertuar muzyczny.
Jako muzykolog, jego badania i opracowania miały znaczący wpływ na rozwój nauki o muzyce w Polsce, czyniąc go znaczącą postacią w tej dziedzinie.
Życiorys
Wacław Gieburowski, syn Marcelego, który wykładał język polski w gimnazjum realnym w Bydgoszczy, oraz Honoraty z Różanowskich, rozpoczął swoją edukację teologiczną w Poznaniu i Gnieźnie. W 1902 roku otrzymał święcenia kapłańskie w katedrze gnieźnieńskiej. Po tym wydarzeniu pełnił posługę jako wikariusz w różnych miejscowościach, takich jak Wągrowiec, Witkowo oraz Wylatowo. Zajmował się również administracją parafii w Dusznie i Kruchowie.
W 1908 roku Gieburowski podjął decyzję o dalszym kształceniu się i rozpoczął studia dotyczące muzyki kościelnej w Ratyzbonie. Tam zapoznał się z ideą cecylianizmu, która miała na celu odnowę muzyki religijnej opartej na renesansowych wzorach. 1 lipca 1909 roku objął funkcję wikariusza katedralnym w Poznaniu, gdzie zaangażował się w życie muzyczne. Jego inicjatywy obejmowały organizowanie koncertów symfonicznych oraz dyrygowanie oratoriami.
Oprócz tego, przez wiele lat wykładał w Arcybiskupim Seminarium Duchownym, na Państwowym Konserwatorium Muzycznym oraz na Uniwersytecie Poznańskim. Od 1914 roku pełnił rolę dyrygenta Poznańskiego Chóru Katedralnego, któremu wprowadził do repertuaru muzykę polską sprzed wieków i popularyzował ją podczas licznych koncertów.
W gronie jego wychowanków znajdowały się istotne postaci dla muzyki w Poznaniu, w tym Stefan Stuligrosz oraz Jerzy Kurczewski. Gieburowski zyskał również uznanie poza granicami kraju dzięki transmisjom radiowym z koncertów odbywających się w poznańskiej katedrze.
W październiku 1939 roku, w trudnym okresie II wojny światowej, został aresztowany przez Niemców i spędził osiem miesięcy w niewoli. Przetrzymywany był w obozie przejściowym dla polskich duchownych w Kazimierzu Biskupim, a następnie wysiedlony do Warszawy w 1941 roku. Po wojnie, w 1946 roku, znalazł miejsce wiecznego spoczynku na Poznańskiej Skałce.
Twórczość
Wacław Gieburowski to postać, która znacząco wpisała się w historię muzyki sakralnej w Polsce. Jego prace, dotykające zagadnień chorału gregoriańskiego i jego ewolucji, stanowią istotny wkład w choralną teorię oraz praktykę.
- Die „Musica Magistri Szydlovite”: Wacław Gieburowski stworzył pracę, która odzwierciedla wpływ XIV wieku na chorał w Polsce, z odniesieniem do reform po Soborze Trydenckim. Posiada datę publikacji w 1915 roku, a wydano ją w Poznaniu przez St. Adalbert-Druckerei.
- Chorał gregorjański w Polsce od XV do XVII wieku: Opublikowana w 1922 roku, ta analiza uwzględnia tradycje i reformy, w tym chorał piotrkowski. To istotny materiał źródłowy, będący częścią serii Prace Komisji Historycznej – Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
- Cantionale Ecclestiasticum: Edycja z 1933 roku, przygotowana zgodnie z normami watykańskimi, dostosowana do potrzeb Polskiego Kościoła. Wydana nakładem Księgarni i Drukarni Katolickiej w Katowicach.
- Funebrale: W 1937 roku opublikował obrządki pogrzebowe oraz mszę żałobną, które zawierały niezbędne elementy liturgiczne, takie jak Officium Defunctorum. Obejmuje również procesję na Dzień Zaduszny, a jego wydanie przyczyniło się do popularyzacji tych ceremonii liturgicznych.
- Missa pulcherrima: Współpraca z Bartłomiejem Pękilem zaowocowała wydaniem mszy, opartej na rękopisie z 1669 roku. Publikacja miała miejsce w Warszawie w 1938 roku, w ramach serii Wydawnictwa Dawnej Muzyki Polskiej.
- Śpiewnik kościelny: W 1947 roku, Gieburowski wydał istotny zbiór pieśni kościelnych, który stał się cennym wsparciem dla liturgii w Polsce.
W jego twórczości można znaleźć wiele kompozycji, w tym znane dzieło Tu es Petrus, które jest dowodem na jego innowacyjne podejście do muzyki sakralnej.
Przypisy
- Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 172-173, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
- a b c StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 201
- M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi na polu muzyki kościelnej”.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Bartłomiej z Bydgoszczy | Edmund Piszcz | Wojciech Zink | Bogusław Jerzycki | Hieronim Gołębiewski | Maciej Bielawski (ur. 1963) | Grzegorz Barth | Józef Dydyński | Waldemar Preiss (1936–2024) | Franciszek Drączkowski | Bernardyn z Bydgoszczy | Franciszek Mientki | Ryszard Otello | Wojciech z Bydgoszczy | Stanisław Streich | Jan Kątny | Alfred Cholewiński | Marcin Piwko | Dominik Chmielewski | Jan Michalski (duchowny)Oceń: Wacław Gieburowski