Grażyna Szapołowska, która przyszła na świat 19 września 1953 roku w Bydgoszczy, jest znaną i cenioną polską aktorką, której kariera obejmuje różnorodne przedsięwzięcia filmowe, teatralne oraz telewizyjne. W szczególności, między 1977 a 1984 rokiem oraz w latach 2004–2011, związana była z Teatrem Narodowym w Warszawie, gdzie zagrała wiele niezapomnianych ról.
Jej talent został doceniony poprzez zdobycie Orła za główną rolę kobiecą w filmie „Pan Tadeusz”, co stanowi istotny punkt w jej bogatej karierze artystycznej.
Życiorys
Grażyna Szapołowska, słynna aktorka o polsko-łotewsko-litewskich korzeniach, urodziła się w Bydgoszczy. Już na początku swojego życia musiała zmierzyć się z trudnymi doświadczeniami – opuszczenie rodziny przez ojca, gdy miała zaledwie jedenaście lat. Wraz z rodziną opuściła rodzinne miasto, aby zamieszkać w Toruniu.
Po zakończeniu szkoły średniej, jej losy potoczyły się na południu Polski, w Jeleniej Górze. Tam po raz pierwszy wystąpiła na scenie w roli Rusałki w legendzie „Legenda” w Teatrze Dolnośląskim. Kolejne lata przyniosły intensywną działalność we Wrocławskim Teatrze Pantomimy. W 1977 roku ukończyła prestiżowe studia na PWST w Warszawie, rozwijając swoją przyszłą karierę aktorską.
Talent Szapołowskiej rozkwitał nie tylko na scenie, ale również na ekranie telewizyjnym. Zadebiutowała w małych rólkach w serialach takich jak „Czterdziestolatek” czy „Lalka”. Jednakże jej największa fascynacja to Teatr Narodowy w Warszawie, gdzie grała lata 1977-1984, od zatrważającej księżniczki po subtelne postacie dramatyczne.
W świecie filmowym Grażyna Szapołowska zaczęła być bardziej rozpoznawana dzięki roli w Zapachu ziemi. Kolejne filmowe sukcesy to występ w produkcji Inne spojrzenie, gdzie wcieliła się w postać Livii. Co więcej, jej kariera nabrała tempa dzięki występom w filmach Wielki Szu i musicalu Lata dwudzieste… lata trzydzieste…. W kolejnych latach postanowiła skupić się na karierze filmowej, podejmując współpracę z wybitnym reżyserem, Krzysztofem Kieślowskim, który umożliwił jej wykazanie się w filmach „Bez końca” oraz „Krótki film o miłości”. Jej wysiłki zostały nagrodzone, zdobyła Srebrnego Hugo na festiwalu w Chicago oraz prestiżową nagrodę w Gdyni.
Sukcesy nie omijały jej także w życiu prywatnym. Zagrała mamę w „Kronikach domowych” i znalazła się w Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach. W filmie Andrzeja Wajdy pod tytułem Pan Tadeusz stworzyła pamiętną kreację Telimeny, co przyniosło jej nagrodę Orła w 2000 roku.
Przez swoją karierę Grażyna była czynną uczestniczką także w międzynarodowej kinematografii, występując w produkcjach węgierskich, włoskich i rosyjskich. W 2003 roku uhonorowano ją tablicą pamiątkową w Piernikowej Alei Gwiazd w Toruniu. Urozmaicając swoje artystyczne poszukiwania, napisała zbiór opowiadań zatytułowany Pocałunki i zaskarbiła sobie sympatię występując w programie „Jak oni śpiewają”.
Jednak w 2011 roku jej aktorski dorobek został na chwilę zahamowany z powodu dyscyplinarnego zwolnienia z Teatru Narodowego przez Jana Englerta. Przyczyną było nieobecność na spektaklu z powodu zaangażowania w popularnym programie „Bitwa na głosy”. Mimo przeciwności losu, dzieje Grażyny Szapołowskiej pozostają świadectwem niezastąpionej twórczości oraz niezwykłej determinacji w świecie sztuki.
Życie prywatne
Grażyna Szapołowska znana jest nie tylko ze swojej kariery aktorskiej, ale również z życia osobistego, które było pełne zawirowań. Jej pierwszym mężem był aktor Marek Lewandowski, jednak ten związek okazał się krótkotrwały, ponieważ para rozwiodła się zaledwie kilka miesięcy po ceremonii ślubnej.
W późniejszym czasie, aktorka związała się z Andrzejem Jungowskim, z którym doczekała się córki Katarzyny, urodzonej w 1978 roku. Kolejnym mężem Grażyny był dziennikarz Paweł Potoroczyn, z którym również dzieliła kawałek życia.
Obecnie, od 2002 roku, jej partnerem jest przedsiębiorca Eryk Stępniewski. Grażyna mieszka w Warszawie w malowniczej dzielnicy Aninie, gdzie prowadzi spokojne życie z dala od zgiełku medialnego.
Filmografia
Grażyna Szapołowska, znana polska aktorka, ma bogaty dorobek filmowy, który obejmuje różnorodne role na przestrzeni lat. Poniżej przedstawiamy ważniejsze osiągnięcia w jej karierze filmowej.
- 1974: Telefon (film z cyklu Najważniejszy dzień życia) jako studentka Wrońska,
- 1975–1976: Czterdziestolatek (serial tv) w odcinku 12 jako inżynier Nowowiejska i w odcinku 15,
- 1977: Lalka (serial telewizyjny) w odcinku „Damy i kobiety” jako kobieta na koncercie Molinariego (gościnnie),
- 1977–1978: Parada oszustów (cykl filmowy) jako Gizena Vickenholle, jako narzeczona i wspólniczka Trzpila, jako Doris Whitestone,
- 1977: Zapach ziemi („Miris zemlje”, prod. Polska-Jugosławia) jako Jagoda,
- 1978: Osiemdziesięciu huzarów („80 huszar”, prod. Węgry) jako Pola,
- 1978: Wielki podryw (w noweli tytułowej) jako Mariola, znajoma Mundiego,
- 1979–1981: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (serial tv) jako Katarzyna Rymkiewicz potem Frankowska, żona Józefa,
- 1979: Hotel klasy lux jako znajoma Wojtana,
- 1980: Grzeszny żywot Franciszka Buły dwie role: jako matka Kariny i dorosła Karina,
- 1980: Przed odlotem jako inżynier Ewa Wojtowicz,
- 1981: 07 zgłoś się jako prostytutka Lidia Dorecka w odc. 14 („Hieny”),
- 1981: Wielka majówka jako panienka w „Victorii”,
- 1982: Inne spojrzenie („Egymasra nezve”, prod. Węgry) jako Lívia Horváth,
- 1982: Wielki Szu jako żona Wielkiego Szu,
- 1982: Bluszcz jako Ewa, przyjaciółka Kingi,
- 1983: Fort 13 jako żona,
- 1983: Lata dwudzieste… lata trzydzieste… jako Liza,
- 1984: Płatki, kwiaty, wieńce („Szirmok, virágok, koszoruk”, prod. Węgry) jako żona Ferenca,
- 1984: Bez końca jako Urszula Zyro,
- 1984: Przyspieszenie jako aktorka Grażyna/Script girl,
- 1984: W starym dworku, czyli niepodległość trójkątów jako Aneta Wasiewicz-Nevermore,
- 1985: Z wizytą u Van Gogha („Besuch bei Van Gogh”, prod. NRD) jako Marie Grafenstein,
- 1985: Medium jako nauczycielka Luiza Skubiejska,
- 1985: Nadzór jako wychowawczyni Kinga Peltz,
- 1985: Przez dotyk w Kronika wypadków,
- 1986: Magnat jako Marisca,
- 1986: Komediantka jako Nicoletta,
- 1986: Biała wizytówka jako Marisca,
- 1986: Cudowne dziecko jako matka Michała,
- 1987: Komediantka jako aktorka „Nicoleta” Śmiłowska,
- 1987: Zagon (prod. ZSRR, Syria) jako Clare Ridgeway,
- 1987: Pierwsze spotkanie – ostatnie spotkanie („Pierwaja wstriecza, posliednaja wstriecza”, prod. ZSRR) jako piosenkarka kabaretowa,
- 1987: Tabu jako matka,
- 1988: Krótki film o miłości jako Magda,
- 1988: Pomiędzy wilki jako Denis, partnerka Leguta,
- 1988: Hanussen jako Valery de la Meer,
- 1989: Opowieść o „Dziadach” Adama Mickiewicza. Lawa jako Anioł,
- 1990: Seszele jako pani Grażyna,
- 1990: La Condanna jako Monica,
- 1991: Żegnaj, cudzoziemko (Lebewohl, Fremde) jako Karin,
- 1992: Piękna nieznajoma (Prekrasnaya neznakomka) jako nieznajoma,
- 1993: Plac Hiszpański (Piazza di Spagna) jako Armida De Tolle,
- 1993: Abissinia jako Francesca,
- 1997: Kroniki domowe jako matka,
- 1997: Brat naszego Boga jako Helena Modrzejewska,
- 1999: Pan Tadeusz jako Telimena,
- 1999–2005: Lokatorzy jako Marta Wójcicka (2003),
- 1999: Siedlisko jako aktorka,
- 2000: Ostatnie kwadry jako matka,
- 2005: Ewa paliła Camele jako Ewa Braun,
- 2005: Karol. Człowiek, który został papieżem jako Brigitte Frank,
- 2006: Kochaj mnie, kochaj! jako Danuta,
- 2006: Tylko mnie kochaj jako matka Julii,
- 2007: Ryś jako sprzątaczka,
- 2008: Nie kłam, kochanie jako matka Marcina,
- 2009: Zamiana jako mama Luśki,
- 2010: Różyczka jako Roma,
- 2010: Trick jako Markiewiczowa,
- 2011: Polnische Ostern jako Irena Blaszczykowski,
- 2011: 1920 Bitwa warszawska jako Korwin-Piotrowska,
- 2011: Pokaż kotku, co masz w środku jako Zofia,
- 2011: Układ warszawski jako Róża Jackowska, narzeczona Antoniego Rylskiego „Łapy” (odc. 1–5),
- 2011–2012: Rezydencja jako Urszula Podhorecka,
- 2013: Biegnij, chłopcze, biegnij (Lauf Junge, lauf) jako pani Staniak,
- 2017: Botoks jako Walentyna, dyrektor firmy farmaceutycznej,
- 2017: Listy do M. 3 jako Krystyna,
- 2018: Botoks (serial telewizyjny) jako Walentyna, szefowa koncernu farmaceutycznego,
- 2019: Korona królów jako Księżna Eufemia Mazowiecka,
- 2020: 365 dni jako Klara Biel, matka Laury,
- 2022: Mój agent w roli samej siebie,
- 2024: Gang Zielonej Rękawiczki jako Gabriela Soplica.
Spektakle Teatru Telewizji (wybrane)
- 2008: Pozory mylą (reż. Janusz Majewski) jako Arabella Lazenby,
- 2004: Hamlet (reż. Łukasz Barczyk) jako Gertruda,
- 2002: Noc czerwcowa (reż. Andrzej Wajda) jako Ewelina,
- 2000: Ostatnie kwadry (reż. Jan Englert) jako matka,
- 1999: Spór (reż. Marcin Ziębiński) jako Erminia,
- 1998: Edith i Marlene (reż. Márta Mészáros) jako Marlene Dietrich,
- 1998: Disneyland (reż. Filip Zylber) jako Helena.
Odznaczenia
Grażyna Szapołowska, znana polska aktorka, odebrała wiele znaczących odznaczeń za swoje osiągnięcia artystyczne. Wśród nich wyróżnia się:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 2003 roku,
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, otrzymany w 2005 roku.
Nagrody filmowe
Grażyna Szapołowska, wybitna polska aktorka, odzyskała sławę dzięki swoim talentom i niezaprzeczalnym osiągnięciom w dziedzinie sztuki filmowej. Jej kariera została doceniona przez różne organizacje i krytyków, co zaowocowało licznymi nagrodami i nominacjami. Oto niektóre z wyróżnień, które zdobyła w trakcie swojej kariery:
- W 2018 roku otrzymała nagrodę „Wąż” za występ w filmie Botoks w kategorii: występ poniżej talentu,
- W 2011 roku zdobyła nagrodę „Złota Kaczka” za rolę w filmie Magnat, gdzie została uhonorowana tytułem najlepszej amantki w historii polskiego kina,
- W 2000 roku została uhonorowana „Złotą Kaczką” w kategorii najlepszej polskiej aktorki za osiągnięcia w 1999 roku,
- Również w 2000 roku zdobyła Polskie Nagrody Filmowe „Orły” za najlepszą główną rolę kobiecą, również za rok 1999,
- Tego samego roku 2000, otrzymała tytuł „Najsławniejszego Polaka 1999” w plebiscycie Polskiego Radia,
- W 1999 roku była nominowana do Polskich Nagród Filmowych „Orły” w kategorii najlepsza rola kobieca za rok 1998,
- W 1997 roku miała zaszczyt złożyć odcisk dłoni na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach,
- W 1992 roku zdobyła nagrodę im. Ennio Flaiano,
- W 1989 roku otrzymała nagrodę „Srebrny Hugo” przyznaną w Chicago,
- W tym samym roku zdobyła „Złotą Kaczkę” w kategorii najlepsza polska aktorka za rok 1988,
- W 1988 roku została nagrodzona za najlepszą główną rolę kobiecą na FPFF Gdynia,
- W 1987 roku uzyskała „Złoty Ekran” za rolę w filmie Przez dotyk,
- W 1986 roku przyznano jej nagrodę „Gwiazda Filmowego Sezonu” na XVI LLF w Łagowie,
- Tego samego roku zdobyła również nagrodę dla najlepszej aktorki na KSF „Młodzi i Film” w Koszalinie,
- W 1986 roku przyznano jej „Złotą Kaczkę” w kategorii najlepsza polska aktorka za rok 1985,
- W 1985 roku zdobyła po raz kolejny nagrodę „Gwiazdy Filmowego Sezonu” na XV LLF w Łagowie,
- Także w 1985 roku uhonorowano ją „Złotą Kaczką” w kategorii najlepsza polska aktorka za rok 1984.
Dyskografia
W dyskografii Grażyny Szapołowskiej znajduje się wiele interesujących pozycji, w tym:
- 2016: Kochaj mnie – wspólnie z Włodzimierzem Kiniorskim (Agencja Muzyczna Polskiego Radia),
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Krzysztof Soliński | Tomasz Szafrański | Elżbieta Wenda | Roma Buharowska | Piotr Górny (fotograf) | Danuta Mancewicz | Jerzy Sulima-Kamiński (pisarz) | Danuta Michałowska (plastyk) | Jan Tomaszewski (muzyk) | Zdzisław Giżejewski | Yach Paszkiewicz | Wiktor Żwikiewicz | Andrzej Maziec | Piotr Moss | Liliana Urbańska | Paulina Schulz | Marek Żelkowski | Bogdan Ciesielski | Henryk Majcherek | Jan ŚwidzińskiOceń: Grażyna Szapołowska