Stanisław Renz

---

Życiorys

Stanisław Renz urodził się jako syn Stanisława, kapelmistrza orkiestry 7 pułku strzelców konnych, w Poznaniu. W roku 1939 był już na ostatnim roku nauki w klasie fortepianu u profesora Zygmunta Lisieckiego w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu. W trakcie II wojny światowej przeszedł przez wiele trudnych doświadczeń jako cywilny jeńców Wermachtu, przebywając w obozach w Prusach Wschodnich. Później znalazł się w hitlerowskim obozie koncentracyjnym w Działdowie, a następnie został wysłany do Karlsruhe na przymusowe roboty.

Po zakończeniu wojny powrócił do Poznania, gdzie z pasją podjął studia muzyczne. Ukończył dyrygenturę pod okiem Waleriana Bierdiajewa, kompozycję u Stefana Poradowskiego oraz fortepian w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu. Dodatkowo, zdobył wiedzę z zakresu muzykologii pod kierunkiem Adolfa Chybińskiego. Poznań to miasto, z którym był związany aż do 1972 roku.

W swojej karierze Renz podjął pracę w Państwowej Szkole Muzycznej, a także sprawował kierownictwo muzyczne w Teatrze Dramatycznym. Związany był także z Rozgłośnią Poznańską Polskiego Radia jako redaktor i dyrygent, współpracując z Artosem oraz z Teatrem Komedii Muzycznej (w latach 1952-1955) oraz z Operą im. S. Moniuszki (1953-1957), pełniąc funkcję dyrygenta i asystenta Bierdiajewa. W czasie, gdy Walerian Bierdiajew był dyrektorem, Renz dyrygował wieloma znakomitymi operami, w tym „Faust” Ch. Gounoda, „Straszny Dwór”, „Hrabina” S. Moniuszki, czy „Carmen” G. Bizeta.

Kiedy powstała Operetka Poznańska, Renz został jej pierwszym dyrygentem, a potem kierownikiem artystycznym oraz dyrektorem. Współpracował w tym czasie z wieloma scenami muzycznymi w Szczecinie, Gdyni i Lublinie, wzbogacając własny dorobek twórczy. Poza szeregiem suit baletowych oraz utworów na trąbkę i pieśni, napisał trzy musicale, które były grane na wielu krajowych scenach, zdobywając uznanie jako czołowy twórca tego gatunku.

W roku 1973, jako uznany dyrygent operowy, został zatrudniony w Operze i Operetce w Bydgoszczy, swoim rodzinnym mieście. Jego zadaniem było zorganizowanie odpowiedniej obsady oraz repertuaru na inaugurację nowo budowanej opery. Niestety, budowa opóźniała się, a w październiku 1977 roku objął stanowisko dyrektora naczelnego tej instytucji. Z jego inicjatywy w repertuarze znalazły się przystępniejsze opery, takie jak „Sprzedana narzeczona” B. Smetany oraz „Pajace” R. Leoncavallo.

Za czasów jego dyrekcji wystawiono wiele premier, obejmujących szerokie spektrum gatunkowe — od „Kniazia Igora”, przez „Holendra tułacza”, po „Najpiękniejszą” oraz „Dziękuję ci, Ewo!”. Renz wprowadzał do repertuaru uznane opery, takie jak „Straszny Dwór” i „Halka” S. Moniuszki, „Trubadur” G. Verdiego, „Holender Tułacz” R. Wagnera i wiele innych. Mimo rosnącej frekwencji, niektórzy krytycy wyrażali zaniepokojenie, że opera klasyczna była wypierana przez preferencje Renza do komedii muzycznej.

Jego życie i karierę przerwał wylew krwi do mózgu, co spowodowało odejście z funkcji dyrektora Opery i Operetki w Bydgoszczy 12 maja 1979 roku. W 1981 roku, podczas obchodów 35-lecia swojej kariery artystycznej, został uhonorowany przez prezydenta Bydgoszczy za jego wkład w rozwój kultury. Niestety, po długiej i ciężkiej chorobie, zmarł 9 lutego 1993 roku w Bydgoszczy.

Pełnione funkcje społeczne

Stanisław Renz pełnił szereg istotnych funkcji społecznych, świadcząc w ten sposób swoją pasję i zaangażowanie w dziedzinie kultury. Do jego znaczących ról należy:

• wiceprzewodniczący oraz przewodniczący Komisji Stypendialnej w Ministerstwie Kultury i Sztuki,
• członek Komisji Ocen Librett i Przekładów w Ministerstwie Kultury i Sztuki,
• członek Komisji Stypendialnej w Ministerstwie Kultury i Sztuki,
• przewodniczący Komisji Kwalifikacyjnej dla muzyków orkiestr rozrywkowych przy Zarządzie Okręgowego Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki w Poznaniu,
• działacz ZAiKS, ZAKR i ZASP, uznawany za zasłużonego dla Kultury Polskiej.

Twórczość

Stanisław Renz był wybitnym dyrygentem o wszechstronnych umiejętnościach. Jego talent do odczuwania różnych rodzajów muzyki, w tym poważnej, operowej, operetkowej, musicalowej oraz jazzowej, był niezaprzeczalny. Jako kompozytor, zawsze stawiał duży nacisk na formę i kształt każdego utworu scenicznego. Proporcjonalne rozłożenie partii wokalnych – solowych, ansambli, chóru, a także partii instrumentalnych oraz wokalno-instrumentalnych, które zawierały akompaniament do scen baletowych i rewiowych, charakteryzowało się idealnym wyważeniem.

Dodatkowo, piękne i melodyjne partie solowe, opracowane z dużym kunsztem zarówno w zakresie kompozycji, jak i literatury, były w kontrastowych zestawieniach z różnorodnymi rytmami tanecznymi i jazzowymi, które odznaczały się skomplikowanymi podziałami metrycznymi. Dzięki temu, musicale były chętnie interpretowane przez wykonawców, którzy z zapałem angażowali się w swoje role.

Przed artystami stawiane były wysokie wymagania, ponieważ muzyka, choć interesująca, była również trudna stylistycznie i ambitna. Musicale, które wychodziły z rąk Renz’a, obejmowały niemal wszystkie style muzyczne, takie jak: begiune, swing, blues, blues boogie, rock, twist, cha-cha, be-bob, boston, heavy blues, tango, polka, la conga, walc angielski, wiedeński, samba, salsa, bossa-nova oraz marsz. Wiele z nich to także rodzime tańce, w tym oberek, kujawiak, mazur i krakowiak.

Każdy z tych rytmów i gatunków, mimo że został doskonale zaaranżowany przez Renz’a, wymagał od wykonawców osiągnięcia stylowego wykonania, zwanego feelingiem. To stawiało przed nimi nie lada wyzwanie dydaktyczne, które Renz z powodzeniem potrafił wykorzystać w swojej twórczości.

Kompozycje

Stanisław Renz jest wybitnym kompozytorem, którego twórczość obejmuje różnorodne gatunki muzyczne. Wśród jego licznych dzieł znajdują się:

• musical „Dziękuję ci Ewo”,
• musical „Eksportowa Żona”,
• musical „Skrzydlaty kochanek”,
• Baletowa Suita Jazzowa nr 1,
• Baletowa Suita Jazzowa nr 2,
• Baletowa Suita Jazzowa nr 3,
• Suita Baletowa „Rokoko”,
• Suita Baletowa „Cyrk”,
• Suita Baletowa „In an Indian Camp”,
• Suita Baletowa „Luksemburg”,

Oprócz dzieł baletowych i musicalowych, Stanisław Renz stworzył także piękne pieśni, w tym:

• „Snow Falkes”,
• „O poranku”,
• Piosenka „Murarska Piosenka Poznania” z tekstem St. Kubiaka,
• „Najmilsza” z tekstem J. Chodackiego,
• „Gołębie z Marcinkowskiego” z tekstem J. Mikołajczaka,
• „W moim mieście” z tekstem Józefa Ratajczaka,
• i wiele innych.

Dodatkowo, Renz pozostawił niedokończoną operę zatytułowaną „Łuk Triumfalny”, której libretto oparte jest na powieści F. M. Remarque’a.

---

Oceń: Stanisław Renz

---