Janusz Kryszak

---

Życiorys

Janusz Kryszak to wszechstronny i ceniony badacz literatury polskiej. Ukończył studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie miał zaszczyt pełnić funkcję kierownika Zakładu Literatury Młodej Polski i Dwudziestolecia Międzywojennego oraz Pracowni Badań Emigracji w Instytucie Literatury Polskiej UMK.

W swojej karierze naukowej poświęcił wiele uwagi literaturze polskiej na emigracji. Jako wieloletni redaktor naukowy rocznika „Archiwum Emigracji” przyczynił się do popularyzacji badań w tym zakresie. Kryszak jest autorem wielu artykułów naukowych dotyczących polskiej poezji współczesnej oraz szkiców literackich, a także redaktorem licznych prac naukowych.

Badania Kryszaka obejmują twórczość znanych autorów, takich jak Marian Czuchnowski, Wacław Iwaniuk oraz Tytus Czyżewski. Swój debiut poetycki miał miejsce w 1970 roku, a jego utwory doczekały się tłumaczeń na język rosyjski, angielski i niemiecki, co tylko podkreśla ich szersze uznanie i wpływ.

Janusz Kryszak został uhonorowany Nagrodą im. Stanisława Piętaka oraz Nagrodą Fundacji im. N. W. Turzańskich w Kanadzie. Jednak w 2007 roku, po ujawnieniu jego długotrwałej współpracy z Służbą Bezpieczeństwa, która miała miejsce już od 1967 roku, podjął decyzję o wycofaniu się z życia publicznego.

Ważniejsze prace naukowe (monografie)

Ważniejsze prace naukowe Janusza Kryszaka obejmują szereg istotnych książek, które przyczyniły się do rozwoju krytyki literackiej oraz analizy poezji polskiej. Oto niektóre z nich:

• 1978 – Katastrofizm ocalający. Z problematyki poezji tzw. Drugiej Awangardy (Warszawa, PWN), wydanie drugie w 1985 roku,
• 1981 – Urojona perspektywa (Łódź, WŁ),
• 1984 – Poezja ziemi. Międzywojenna twórczość Mariana Czuchnowskiego (Warszawa, LSW) – praca habilitacyjna, za którą autor otrzymał Nagrodę im. Stanisława Piętaka w 1984 roku,
• 1995 – Literatura złej chwili dziejowej. Szkice o drugiej emigracji (Warszawa, Spółka Wydawniczo-Księgarska),
• 1997 – Rzeczywistość trzecia (Bydgoszcz),
• 2007 – Na łasce słów (Toruń, Adam Marszałek),
• 2010 – A po ziemi wychodźcy idą w obce kraje. O poezji i poetach Drugiej Emigracji (Gdańsk, Słowo/Obraz Terytoria),
• 2011 – Poeta w poszukiwaniu rzeczywistości (Toruń, Adam Marszałek).

Twórczość poetycka

Janusz Kryszak, polski poeta, ma na swoim koncie szereg niezwykle ciekawych publikacji, które znacząco wpłynęły na współczesną literaturę. Poniżej przedstawiamy kolejność jego najważniejszych dzieł poetyckich:

• 1970 – Widziadła gorejące (Gdańsk, Wydawnictwo Morskie),
• 1974 – Poeta w niebieskim kombinezonie roboczym (Toruń, „Od Nowa”),
• 1977 – Inny głos (Olsztyn, Pojezierze),
• 1982 – Wersja próbna (Toruń, Toruńskie Towarzystwo Kultury),
• 1991 – Życie wewnętrzne i inne wiersze (Bydgoszcz, Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne),
• 1992 – Mały wybór (Olsztyn, Decora),
• 1996 – Odosobnienie,
• 2001 – Czwarta dekada (Toruń, Adam Marszałek),
• 2004 – Spacer zimowy (Berlin, Modellus Press),
• 2005 – Elegia na odejście szpaka (Toruń, Adam Marszałek),
• 2011 – Szczeliny świata (Toruń, Adam Marszałek).

Każda z tych publikacji odzwierciedla nie tylko ewolucję twórcy, ale również jego głębokie przemyślenia oraz wrażliwość na otaczający świat. Poeta wyróżnia się unikalnym stylem, który przyciąga uwagę i zmusza do refleksji.

---

Oceń: Janusz Kryszak

---