Bogdan „Anastazy” Wiśniewski, urodzony 21 maja 1943 roku w Bydgoszczy, to wyjątkowa postać w dziedzinie sztuk wizualnych w Polsce. Jego talent i pasja znalazły swoje ujście w różnorodnych formach artystycznych, które obejmowały nie tylko malarstwo, ale także obszary teoretyczne oraz krytykę sztuki. Niestety, artysta zmarł w 2011 roku w Złotowie.
Wiśniewski był aktywnym animatorem życia artystycznego i pedagogiem, a jego działalność artystyczna była ściśle związana z ruchem konceptualnym. W ramach swojej twórczości eksplorował również poezję wizualną, a także koncepcję książki artystycznej, co czyni go multidyscyplinarnym twórcą. Współtworzył także unikalne zjawisko, jakim była sztuka poczty.
Jako jeden z pionierów nowoczesnej teorii sztuki powspółczesnej, Wiśniewski wniósł istotny wkład w zrozumienie i interpretację sztuki współczesnej. Jego oryginalne przemyślenia często wykraczały poza tradycyjne ramy, co przyczyniło się do rozwoju tego obszaru sztuki.
Artysta brał udział w wielu wystawach, pokazach, sympozjach i spotkaniach artystycznych, zarówno w Polsce, jak i za granicą, promując w ten sposób lokalną scenę artystyczną oraz popularyzując swoje idee w międzynarodowych kręgach. Jego wpływ na życie artystyczne jest niezaprzeczalny, a jego osiągnięcia będą rezonować w historii sztuki przez wiele lat.
Życiorys
W okresie swojej edukacji
Wiśniewski zdobył wykształcenie na Wydziale Malarstwa, gdzie specjalizował się w ceramicznym malarstwie architektonicznym. Ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, zdobywając dyplom w 1968 roku. W tym samym czasie artysta przyjął pseudonim „Anastazy”, który odtąd towarzyszył mu na wszystkich jego dziełach. Z biegiem lat jednak, to właśnie jego prawdziwe imię stało się głównym znakiem rozpoznawczym jego twórczości.
Wielką część swojej kariery artystycznej Wiśniewski spędził działalności poza formalnym systemem wystawienniczym. W latach 70. był współzałożycielem Nieistniejącej Przytakującej Galerii „Tak” oraz Galerii Kontestującej „Nie”, gdzie wspólnie z Leszkiem Przyjemskim tworzyli unikalną przestrzeń dla sztuki alternatywnej.
Przez wiele lat artysta osiedlił się i tworzył w okolicach Piły, gdzie jego prace zyskiwały na głębi i oryginalności, będąc odbiciem jego wyjątkowego podejścia do sztuki.
Twórczość
Anastazy Wiśniewski był osobowością, która wyrażała swoje kontestacyjne podejście do różnorodnych aspektów rzeczywistości poprzez sztukę. Jego działalność obejmowała zarówno sztukę plastyczną, jak i społeczno-polityczny komentarz. Artysta korzystał z różnych środków wyrazu, w tym afiszy, obiektów przestrzennych oraz obrazów.
Wiśniewski aktywnie uczestniczył w happeningach. Jako przykład można przytoczyć jego oryginalne podejście do pochodu pierwszomajowego, gdzie z przewrotnym zacięciem niósł transparent „Galeria Tak”, idąc w przeciwnym kierunku do reszty uczestników manifestacji.
W ramach swojej opozycji do zorganizowania wystawy XXV-lecia Plastyki Polskiej, która miała miejsce w warszawskiej galerii sztuki Zachęta, rozesłał tekst z informacją o liczbie prac oraz ich przydziale. Fragment tego tekstu zawierał uwagę: „(…) Informuje się jednocześnie, że jest 496 wieszako-dób, z czego 360 przeznacza się dla ZPAP, 5 dla Galerií «Foksal», a 90 dla zagranicy. Skargi i zażalenia przyjmuje Anastazy Wiśniewski, Poland.”
W 1971 roku Wiśniewski wydał pamiętnik zatytułowany „Zeznania kontestatora”, który przyjął formę quasi-dokumentalną. W tej pracy artysta zaprezentował swoje działania poprzez wypełnione rubryki oraz notatki, wzorując się na protokołach przesłuchań. Ciekawym aspektem tej formy jest jej opresyjny charakter, nawiązujący do politycznej rzeczywistości PRL. Wiśniewski wskazywał, że prób manipulacji umysłami społeczeństwa przez władzę zakończyły się niepowodzeniem, podkreślając, że wolny intelekt jest niewrażliwy na takie działania. Jego słowa: „Jest myśl, co myśli, że już nikt nie myśli…” są tego doskonałym przykładem.
Dodatkowo, artysta był również uznawany za twórcę obrazów, zazwyczaj monochromatycznych. Przypisując swoje prace do sztuki, używał pieczątki z napisem Objet d’art, co występowało także w kontekście jego grafik.
W ciągu swojej kariery, Wiśniewski wystawiał swoje dzieła na blisko 50 wystawach indywidualnych oraz w ponad 90 zbiorowych, zarówno w Polsce, jak i za granicą, w takich krajach jak Stany Zjednoczone, Francja, Niemcy, Portugalia, Włochy, Hiszpania, Rosja oraz Białoruś.
W opiniach innych
W 2013 roku, w czasopiśmie „Format”, znana polska krytyczka sztuki Bożena Kowalska podzieliła się swoimi przemyśleniami na temat Anastazego Wiśniewskiego. W swoich rozważaniach stwierdziła, że:
[Wiśniewski] [d]rwił z głupoty, z bezmyślnego naśladownictwa cudzych wzorców. Kpił z bufonady, nadużyć artystycznych i politycznych. Szydził z obłudy, fałszu i zakłamania. Ośmieszał nowe idee i teorie sztuki sprowadzone z Zachodu, bezkrytycznie przyjmowane i propagowane, choć niekoniecznie godne uwagi. Przez swoje niezwykle konsekwentne, wypełniające całe jego życie akty «negacji pozytywnej» (…), stworzył Anastazy swój własny, osobny rodzaj twórczości.
Warto zauważyć, jak głębokie były spostrzeżenia Kowalskiej, które ukazują całą złożoność i oryginalność twórczości Wiśniewskiego, a także jego unikalne podejście do sztuki.
Przypisy
- a b Wojciech Beszterda: Artysta kontestujący. Twórczość Anastazego B. Wiśniewskiego w latach 70.. postmedium.art. [dostęp 21.11.2020 r.]
- a b c Anastazy Wiśniewski – Archiwum Polskiego Performansu – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. artmuseum.pl. [dostęp 20.11.2020 r.]
- a b c Marek Mostowski (redaktor naczelny): Rozmowy o sztuce z Wojciechem Beszterdą | Tętno Regionu. Wiadomości pilskie, tetnoregionu.pl, 2015. [dostęp 20.11.2020 r.]
- a b Ryszard Ługowski: Wiśniewski Ługowski. janpiekarczyk.art.pl, 2007. [dostęp 20.11.2020 r.]
- a b c d Bogdan Anastazy Wiśniewski – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki. zacheta.art.pl. [dostęp 20.11.2020 r.]
- a b Nina Dunin. Od antytezy do antycypacji: Anastazego B. Wiśniewskiego droga do świadomości powspółczesnej. „Kwartalnik Artystyczny”. 20 (4), s. 172, 1998.
- Bożena Kowalska: Spotkanie z Wojciechem Beszterdą. lm.pl, 10.02.2016 r. [dostęp 20.11.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Ryszard Fischbach | Stanisław Renz | Andrzej Rausz | Robert Pożarski | Aleksandra Mańczak | Eugeniusz Kamiński (aktor) | Sławomir Sobczak | Roma Gąsiorowska | Andrzej Przybielski | Romana Hałat | Janusz Kryszak | Janusz Wojciech Rosiński | Ryszard Częstochowski | Krzysztof Jakubowski (fotograf) | Jacek Bednarek (muzyk) | Anna Szpakowska-Kujawska | Bedoes | Vivian Schmitt | Grzegorz Kaźmierczak | Michał ŚledzińskiOceń: Anastazy Wiśniewski