Ryszard Czekała

---

Życiorys

Ryszard Czekała, uznany artysta i reżyser, ukończył studia na Wydziale Malarstwa i GrafikiASP w Krakowie w 1966 roku, gdzie pracował w Pracowni Rysunku Filmowego. Po ukończeniu studiów, miał zaszczyt być asystentem Kazimierza Urbańskiego, legendy krakowskiego Studia Filmów Animowanych, w którym zadebiutował w 1968 roku filmem zatytułowanym 'Ptak’.

Wśród jego najbardziej znanych animacji wyróżniają się Syn (1970) – nagradzany w Krakowie, Mannheim oraz Adelaide, zdobywca „Syrenki Warszawskiej” za najlepszy film krótkometrażowy roku oraz „Złotej Kaczki” tygodnika „Film”. Kolejne uznane dzieło, Apel (1971), zostało docenione w Krakowie, Annecy, Cork, Teheranie, Oberhausen oraz Nowym Jorku. Film Wypadek z 1972 roku również przyniósł mu nagrodę w Adelaide.

Na progu kariery reżyserskiej, w 1976 roku Ryszard ukończył studia w PWSFTviT w Łodzi, gdzie realizował filmy fabularne z udziałem aktorów. Jego debiut fabularny, film Zofia z Ryszardą Hanin w roli głównej, przyniósł mu liczne nagrody na krajowych i zagranicznych festiwalach. Wśród tych uhonorowań znalazły się Nagroda im. Andrzeja Munka oraz „Złota Kamera” przyznana przez pismo „Film” dla najlepszego debiutu w 1976 roku, a także nagrody w Łagowie, Gdańsku, Świebodzinie, San Remo, oraz Figueira da Foz.

Po ukończeniu czterech filmów fabularnych, Czekała postanowił wrócić do Krakowa w 1985 roku, gdzie skupił się na tworzeniu filmów animowanych. Niestety, problemy zdrowotne oraz osobiste znacznie ograniczyły jego możliwości twórcze w późniejszym okresie życia. W 2008 roku został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, co stanowiło formę uznania jego wkładu w kulturę.

Ryszard Czekała zmarł 30 października w Krakowie. Jego pogrzeb odbył się 8 listopada 2010 roku na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, co stanowiło ostatnie pożegnanie wielkiego artysty przez przyjaciół i bliskich.

Filmografia

Filmy animowane

Poniżej przedstawiamy szeroki wachlarz filmów animowanych, w których Ryszard Czekała miał kluczowe role jako realizator i reżyser. W jego dorobku filmowym znajdują się:

• 1966 – CZAR KÓŁEK, gdzie przyczynił się jako współpraca realizatorska,
• 1967 – TREN ZBÓJA, również w roli współpracy realizatorskiej,
• 1968 – PTAK, gdzie pełnił funkcję realizatora oraz twórcy scenariusza,
• 1970 – APEL, w którym jego wkład dotyczył samej realizacji,
• 1970 – SYN, w przypadku którego był zarówno realizatorem, jak i autorem scenariusza,
• 1971 – WYPADEK, gdzie działał jako reżyser i autor scenariusza,
• 1973 – DZIEŃ, przy którym był reżyserem, autorem scenariusza oraz scenografem,
• 1973 – SEKCJA ZWŁOK, gdzie zajmował się realizacją i scenariuszem,
• 1974 – ABECADŁO, w którym pełnił opiekę artystyczną,
• 1974 – HASŁO, dla którego napisał scenariusz,
• 1975 – WODA, w której był reżyserem, autorem scenariusza oraz zajmował się opracowaniem plastycznym,
• 1975 – AWARIA (Kiwerski K.), gdzie również pełnił opiekę artystyczną,
• 1987 – KREDĄ RYSOWANE, gdzie napisał scenariusz,
• 1985 – DO UTRATY GŁÓW, w przypadku którego pełnił rolę reżysera, twórcy scenariusza oraz odpowiadał za opracowanie plastyczne,
• 1986 – CLOWN, również z autorskim scenariuszem,
• 1997 – CZŁOWIEK I CHLEB, gdzie był reżyserem i autorem scenariusza,
• 2002 – NOWY DZWON, przy którym pełnił rolę reżysera oraz autora scenariusza.

Filmy Fabularne

Poniżej przedstawiamy kształt filmów fabularnych w reżyserii Ryszarda Czekały, jego wizja artystyczna zaowocowała:

• 1976 – Zofia; jako reżyser i scenarzysta,
• 1978 – Płomienie; ponownie w roli reżysera oraz scenarzysty,
• 1982 – Przeklęta ziemia; w tym przypadku również jako reżyser i scenarzysta,
• 1983 – Piętno; gdzie wykazał się w roli reżysera i scenarzysty.

Nagrody filmowe

Ryszard Czekała został doceniony w wielu prestiżowych konkursach, co ilustrują poniższe nagrody zdobyte zarówno za animacje, jak i filmy fabularne:

• 2002 – NOWY DZWON, zdobywając Srebrną Kreskę na Krakowskim Festiwalu Autorskich Filmów Animowanych,
• 1973 – WYPADEK, uhonorowany Złotym Krzyżem Południa na festiwalu w Adelaide – Auckland,
• 1972 – APEL, otrzymał Srebrny Praksinoskop na MFFA w Nowym Jorku w kategorii filmów społecznych,
• 1971 – SYN, za najlepszy polski krótkometrażowy film krótkometrażowy na festiwalu w Krakowie, otrzymał Złotą Kaczkę,
• 1971 – APEL, również z Nagrodą Krytyki Filmowej na festiwalu w Teheranie,
• 1971 – APEL, uhonorowany Nagrodą Towarzystwa Wyższych Szkół Ludowych na festiwalu w Oberhausen,
• 1971 – APEL, przyznano również Nagrodę Jury ASIFA na tym samym festiwalu w Oberhausen,
• 1971 – APEL, zdobywając „Brązowego Lajkonika” na Krakowskim Festiwalu Filmowym w Konkursie Krajowym do roku 2000,
• 1971 – APEL, I Nagroda w Cork, w kategorii filmów krótkometrażowych,
• 1971 – APEL, Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Animowanych w Annecy,
• 1971 – SYN, również zdobył Złoty Krzyż Południa na festiwalu w Adelaide – Auckland,
• 1970 – SYN, Syrenka Warszawska na Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie,
• 1970 – SYN, Złoty Dukat na festiwalu w Mannheim,
• 1970 – SYN, Srebrny Lajkonik w Krakowie,
• 1970 – SYN, Złoty Smok przyznany za nowatorstwo formy graficznej w Krakowie,
• 1977 – ZOFIA, Złota Kamera za debiut reżyserski,
• 1977 – ZOFIA, Grand Prix na MFF Autorskich w San Remo,
• 1977 – ZOFIA, Nagroda Entuzjastów Kina w Świebodzinie,
• 1977 – ZOFIA, Nagroda Koordynacyjnej Rady Artystycznej Kin Studyjnych w Łagowie.

---

Oceń: Ryszard Czekała

---