Jerzy Modrakowski

---

Życiorys

Jerzy Modrakowski przyszedł na świat w zniemczonej, polskiej rodzinie kupieckiej, syn Władysława i Serafny z Ciastowskich. Młodzieńcze lata spędził uczęszczając do gimnazjum we Wrocławiu. W 1893 roku podjął studia medyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, które zakończył w 1898 roku, po rocznych studiach w Monachium. Jego edukacja obejmowała także renomowane uczelnie w Strasburgu, Grazu oraz Berlinie, gdzie uzyskał stopień doktora w 1898 roku.

Po powrocie do ojczyzny, Modrakowski został asystentem w katedrze farmakologii na Uniwersytecie Lwowskim. W Lwowie awansował na docenta farmakologii 1 listopada 1905 roku, a w 1912 roku zyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. To właśnie tam zaczął publikować prace naukowe w języku polskim, co miało duże znaczenie dla polskiej nauki.

W 1914 roku, tuż przed wybuchem I wojny światowej, wydał znaczącą książkę pt. „Doświadczalne badania rentgenologiczne wpływu morfiny na kanał pokarmowy”. Na początku wojny wyjechał do Bazylei, gdzie objął katedrę i klinikę chorób wewnętrznych, pracując na tym stanowisku do 1915 roku.

Od 1 grudnia 1917 roku wykładał farmakologię na odrodzonym Uniwersytecie Warszawskim, tworząc jednocześnie Zakład Farmakologii Eksperymentalnej, otwarty w 1918 roku. Zakład ten, jak informował dokument epokowy, składał się z „16 pracowni, 1 strych, 26 ubikacyj i 1 żabiarni”. Modrakowski, pełniąc rolę kierownika Katedry Farmakologii, został profesorem zwyczajnym 1 kwietnia 1919 roku.

W 1920 roku zaangażował się w służbę wojskową, najprawdopodobniej w jednostkach wojskowych. Jego stopień wojskowy to podpułkownik, z datą starszeństwa z 1 czerwca 1919 roku, w korpusie oficerów sanitarnych. W 1934 roku był ewidencjonowany w Powiatowej Komendzie Uzupełnień Warszawa-Miasto III jako oficer pospolitego ruszenia z przydziałem mobilizacyjnym do Kadry Zapasowej 1 Szpitala Okręgowego w Warszawie.

W roku akademickim 1926/27 poświęcił swój czas na pełnienie funkcji dziekana Wydziału Lekarskiego UW. Wkrótce potem został członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a w 1930 roku do Polskiej Akademii Umiejętności (gdzie początkowo był członkiem korespondentem, a od 1934 roku rzeczywistym). W 1937 roku reprezentował Polskę jako ekspert w Międzynarodowej Komisji ds. Narkotyków przy Lidze Narodów.

W 1936 roku objął stanowisko rektora Akademii Stomatologicznej, a w 1939 roku został wybrany rektorem Uniwersytetu Warszawskiego, z planowanym rozpoczęciem kadencji 1 października 1939 roku. W obliczu września 1939 roku w pomieszczeniach Wydziału Lekarskiego UW funkcjonował szpital polowy. Po kapitulacji stolicy Modrakowski organizował w prywatnych mieszkaniach zebrania władz uczelni.

Wraz z innymi rektorami warszawskich uczelni wystąpił do władz okupacyjnych o pozwolenie na przeprowadzenie egzaminów końcowych dla studentów, którzy ukończyli studia zaledwie o jeden egzamin. Ostatecznie Niemcy zgodzili się na to, ale tylko na niektórych wydziałach i z wykluczeniem Żydów, co skutkowało wydaniem 529 dyplomów magisterskich.

Decyzję o zamknięciu wszystkich wyższych uczelni wydano 14 września 1940 roku, a w ślad za tym zabroniono używania tytułu rektora. Modrakowski, jako profesor, odrzucił propozycje współpracy, ale brał udział w tajnym nauczaniu. Był wykładowcą Prywatnej Szkoły Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego, prowadzonej przez doc. Jana Zaorskiego, wspierając w ten sposób działalność Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego w formie konspiracyjnej.

W czasie dwudziestolecia międzywojennego, Modrakowski był członkiem Stowarzyszenia Mieszkaniowego Spółdzielczego Profesorów Uniwersytetu Warszawskiego oraz mieszkał w profesorskim domu spółdzielni przy ul. Sewerynów 6 w Warszawie. Dom ten spłonął w trakcie II wojny światowej. Powstanie warszawskie zastało go w stolicy, gdzie został aresztowany i zmuszony do pracy w niemieckim szpitalu. Po powstaniu przeszedł do obozu w Wrocławiu, gdzie po chorobie i operacji zmarł. Ostatnie miejsce spoczynku profesora znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 32 wprost-3-25.

Ordery i odznaczenia

Jerzy Modrakowski zdobył wiele odznaczeń za swoje zasługi. Wśród nich wyróżnia się:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, który został przyznany 11 listopada 1937 roku,
• Krzyż Walecznych.

Życie prywatne

Jerzy Modrakowski miał bogate życie osobiste, które obejmowało trzy małżeństwa.

Jego pierwszą żoną była Eleonora z Martinów, z którą wspólnie wychowywał syna George’a. Następnie wziął ślub z Marią Ludmiłą z Kuczkiewiczów (1896–1965), osobą znaną z działalności artystycznej jako utalentowana śpiewaczka oraz pedagog. Z tego związku na świat przyszedł Andrzej Stanisław Modrakowski (1924–2007). Po zakończeniu tego małżeństwa, Maria poślubiła Tadeusza Gustawa Jackowskiego (1889–1972), który był dyplomatą oraz ambasadorem Polski w Belgii i Luksemburgu.

Ostatnią żoną Jerzego Modrakowskiego była Romana z Lentzów (1904–1971). Ich związek zaowocował dwójką dzieci: córką Jadwigą Serafiną, która wyszła za mąż za Skibę (ur. 1931) oraz synem Stanisławem Jerzym (1938–1945). Romana Lentz była córką znanego malarza Stanisława Lentza.

---

Oceń: Jerzy Modrakowski

---