Leszek Ignacy Michalski

---

Życiorys

Leszek I. Michalski, syn Agnieszki z domu Kędziora oraz Wojciecha, przyszedł na świat 2 lutego 1920 roku w Bydgoszczy w rodzinie, której głowa pełniła funkcję urzędnika pocztowego. W 1934 roku zakończył naukę w miejscowej Szkole Powszechnej, a już w 1930 roku związał się z harcerstwem, dołączając do „Błękitnej Czwórki” imienia Jana Kilińskiego.

Kontynuował swoją edukację w II Państwowym Gimnazjum i Liceum Humanistycznym imienia Marszałka Rydza-Śmigłego w Bydgoszczy. Po II wojnie światowej, w roku 1945, podjął naukę w Państwowym Liceum i Gimnazjum dla Pracujących, gdzie 27 października uzyskał świadectwo dojrzałości, a następnie rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu w Toruniu.

Po zakończeniu studiów, Leszek I. Michalski związał swoje życie zawodowe z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie znalazł zatrudnienie oraz obronił swoją pracę doktorską. Jeszcze długo po uzyskaniu doktoratu, kontynuował pracę naukową aż do końca swojego życia.

Odszedł z tego świata 13 marca 1995 roku w Toruniu, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się w Bydgoszczy.

Harcerstwo

W polskim harcerstwie Leszek Ignacy Michalski przeszedł wszystkie stopnie wtajemniczenia, rozpoczynając od młodzika, aż do osiągnięcia tytułu Harcerza Orlego. W lipcu 1935 roku uczestniczył w Jubileuszowym Zlocie XXV-lecia Związku Harcerstwa Polskiego, który miał miejsce w Spale. Po tym wydarzeniu przystąpił do prób drużynowego, co pozwoliło mu zdobyć pierwszy stopień instruktorski przodownika.

W dalszej kolejności pełnił różne funkcje, takie jak zastępowy od września 1936, przyboczny wiosną 1937 oraz drużynowy, do którego został wybrany 9 września 1938. Jednakże z powodu konfliktu z poprzednikiem, odmówił przyjęcia funkcji i postanowił wziąć roczny urlop. W tym czasie, 21 czerwca 1939 roku, pomyślnie ukończył Gimnazjum, zdobywając tak zwana małą maturę. Mimo przyznanego urlopu, w lipcu 1939 roku prowadził ostatni obóz „Błękitnej Czwórki” w Koszarawie koło Żywca.

Leszek był również członkiem szkolnego hufca Przysposobienia Wojskowego. Po powrocie w sierpniu 1939 roku, został zmobilizowany do junackiej kompanii P.W. i włączony w obronę przeciwlotniczą. Do 3 września brał udział w obronie Zakładów Amunicyjnych w Osowej Górze, a następnie współdziałał z Wojskiem Polskim, biorąc udział w walkach z niemieckimi dywersantami. Niestety, został internowany przez Wehrmacht na terenie ujeżdżalni koszar 15 pułku artylerii lekkiej, gdzie przeżył dramatyczne wydarzenia, które określono mianem „krwawej niedzieli”. Zwolniony na koniec września, natychmiast skupił się na ochronie majątku drużyny.

Wraz z kolegami z drużyny odzyskał z zajętego przez żandarmerię gimnazjum cenne kroniki, albumy fotograficzne, dyplomy i resztki sztandaru. Następnie zajął się zbieraniem broni z wrześniowych pobojowisk, w tym karabinu maszynowego z zestrzelonego polskiego samolotu PZL-C. W grudniu 1939 roku rozpoczął organizację konspiracyjnych struktur drużyny, przyjmując pseudonim „Toczyski”. Od tego momentu kierował grupą byłych członków „Błękitnej Czwórki”, prowadząc szkolenie harcerskie oraz wojskowe, a także organizując wywiad, nie zapominając przy tym o edukacji, co zaowocowało podjęciem pracy od 19 września 1940 roku jako robotnik w sklepie firmy Grosse.

Jego działalność w konspiracji doprowadziła do aresztowania w 1941 roku przez Gestapo, gdzie przebywał dwa miesiące w areszcie śledczym. Po zwolnieniu, aby uniknąć dalszych represji, zdecydował się na wyjazd do Rzeszy, gdzie rozpoczął pracę jako malarz przemysłowy w firmie Herman Kaatsch w Bawarii. Tam oprócz malowania słupów wysokiego napięcia, angażował się również w zbieranie informacji wywiadowczych. Do Bydgoszczy powrócił 24 marca 1943 roku i dwa dni później podjął pracę jako robotnik, a następnie ślusarz w firmie Gebrüder Ramme Landmaschinen, specjalizującej się w maszynach rolniczych.

W tym czasie harcerstwo, a dokładniej Szare Szeregi, funkcjonowały w ramach Armii Krajowej. Leszek Michalski stał się członkiem grupy „Jasie”, znanej jako Bojowe Szkoły SzSz, a w maju, używając pseudonimu „Kwiatek”, został zaprzysiężony do służby łączności wewnętrznej Garnizonu Armii Krajowej w Bydgoszczy. Jako łącznik komendanta „Ula Lina” z konspiracyjnej Chorągwi Pomorskiej ZHP, pełnił tę funkcję aż do stycznia 1945 roku, co zbiegło się z procesami wyzwolenia. Po zakończeniu działań wojennych, aktywnie włączył się w prace Komendy Hufca i Chorągwi ZHP w Bydgoszczy.

5 marca 1946 roku powstał Akademicki Krąg Instruktorski „Gryfici”, do którego Leszek Michalski dołączył. Jednak z powodu swojej przeszłości w Armii Krajowej, został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, gdzie spędził dwa miesiące w areszcie śledczym. Po uwolnieniu kontynuował swoje studia. Już w trakcie nauki, w 1947 roku, jako student III roku, podjął pracę nauczyciela akademickiego, najpierw na stanowisku zastępcy asystenta od 1 października 1947 do 30 września 1948 roku, a następnie asystenta do 31 marca 1951 roku w Katedrze Biologii z Hydrografią. Z powodu sytuacji procedurialnych, pełnił ponownie rolę zastępcy asystenta do 31 grudnia 1951 roku.

W czerwcu 1947 roku, jako członek i przedstawiciel Pomorskiej Komendy Chorągwi Harcerzy w Bydgoszczy, współpracował z Komendą Zlotu Jubileuszowego 30-lecia Harcerstwa Pomorskiego, który odbył się w Toruniu.

Praca naukowa

Leszek Ignacy Michalski uzyskał tytuł magistra 14 stycznia 1952 roku, jednak już dwa tygodnie wcześniej rozpoczął pracę jako asystent. 1 września 1953 awansował na stanowisko starszego asystenta. Jego droga naukowa nabrała tempa w 1961 roku, kiedy to obronił pracę doktorską na temat: „Badania nad wpływem długości okresu świetlnego na poziom regulatorów wzrostu roślin dnia krótkiego i długiego”. W konsekwencji, 1 lipca tego samego roku został adiunktem.

W dniu 29 czerwca 1968 roku, Michalski otrzymał tytuł docenta etatowego w Katedrze Fizjologii Roślin na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. W latach 1969-1972 pełnił funkcję prodziekana tego wydziału. W dniu 19 maja 1970 roku objął stanowisko kierownika Pracowni Izotopowej w Instytucie Biologii, a w kolejnych latach kierował także Pracownią Izotopową Analizy Instrumentalnej w Instytucie BiNoZ, gdzie pracował do 30 września 1990 roku. Ponadto, w okresie od 17 września 1975 do 28 lutego 1977 roku prowadził Zaoczne Studium Biologii.

Michalski był aktywnym członkiem społeczności akademickiej. Przez wiele lat, w latach 1961-1968, reprezentował młodszych pracowników naukowych w Radzie Wydziału oraz Senacie uczelni. Ponadto, w latach 1980-1981 pełnił rolę przewodniczącego podkomisji naboru. Jego wkład w rozwój nauki obejmował udział w licznych sympozjach i kursach, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych, w tym:

• Międzynarodowy Zjazd Sekcji Fizjologii i Biochemii Roślin Niemieckiego Towarzystwa Botanicznego, który odbył się w Rostoku (NRD) w dniach 10–15 października 1966 roku,
• Seminarium Metodyczne dotyczące zastosowania klimatyzacji w botanice eksperymentalnej 23–27 listopada tego samego roku,
• II Międzynarodowe Sympozjum o Regulacjach Wzrostu Roślin, które miało miejsce w Sofii od 20 do 29 października 1975 roku,
• Międzynarodowe Kursy Metodyczne Regulatorów Wzrostu Roślin 24–29 marca w Halle (NRD) oraz w Liblicach (CSRS) w latach 1983 i 1984.

Jako autor kilkunastu prac naukowych, przyczynił się do rozwoju badań w dziedzinie fizjologii roślin, w tym tematów związanych z badaniami radiologicznymi oraz regulatorami wzrostu. Po przejściu na emeryturę 30 września 1990 roku, pozostał aktywny w kręgach naukowych. Pełne teksty niektórych jego prac dostępne są w specjalistycznych czasopismach.

Praca społeczna

Leszek Ignacy Michalski odegrał znaczącą rolę w licznych stowarzyszeniach oraz organizacjach, zarówno naukowych, jak i społecznych, krajowych oraz międzynarodowych. W czasie nauki w szkole był aktywnym ratownikiem Polskiego Czerwonego Krzyża, co świadczy o jego zaangażowaniu w działalność altruistyczną.

W 1945 roku dołączył do Związku Młodzieży Polskiej, sprawując tam funkcję przewodniczącego aż do roku 1949, a także pełnił obowiązki w Zarządzie Wojewódzkim Związku Walki Młodych w Bydgoszczy. Po podjęciu studiów, w 1946 roku, zyskał członkostwo w Zarządzie Terenowym Akademickiego ZWM „Życie” oraz w Bratniej Pomocy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Już dwa lata później przystąpił do Związku Akademickiego Młodzieży Polskiej. W styczniu 1946 roku był współzałożycielem Akademickiego Związku Sportowego, szczególnie w sekcji narciarskiej, a po dwóch latach objął stanowisko przewodniczącego w Zarządzie Środowiskowym AZS w Toruniu, które piastował aż do wczesnych lat 50.

W 1972 roku, wytypowany przez AZS, otrzymał zaszczytne miano pełnomocnika rektora ds. opieki nad studentami-sportowcami, co potwierdzał jego wkład w rozwój sportu akademickiego.

Od 1947 roku był częścią Polskiego Związku Narciarskiego, w 1948 roku przejął rolę instruktora turystyki narciarskiej w Zarządzie Okręgowym Torunia. Tego samego roku przystąpił do Polskiego Towarzystwa Taternickiego w Bydgoszczy, gdzie najpierw został członkiem Zarządu, a następnie zorganizował jego Oddział w Toruniu, powołany do życia 18 marca 1948 roku. Równocześnie, w 1948 roku działał w Komisji Turystycznej Powiatowego Komitetu Związków Zawodowych.

Dwuletnie okresy 8-14 sierpnia 1951 i 11-19 grudnia 1955 roku były czasem, kiedy pełnił rolę instruktora taternictwa na Ogólnopolskich Kursach Taternickich. W 1949 roku dołączył do Klubu Wysokogórskiego, uzyskując uprawnienia do kierowania wycieczkami po Tatrach. W 1950 roku zaangażował się w działalność w Kole K.W. w Toruniu, obejmując funkcję sekretarza oraz później prezesa.

Michalski był niezłomnym miłośnikiem fotografii, będąc członkiem Polskiego Towarzystwa Fotograficznego, gdzie w 1950 roku zdobył II nagrodę na I Ogólnopolskiej Wystawie Fotografii Górskiej. 8 stycznia 1951 roku związał się z Zarządem Okręgu PTTK w Bydgoszczy, a także z bydgoskim Oddziałem, gdzie pełnił różne ważne funkcje, w tym przodownika Górskiej Odznaki Turystycznej.

Był również członkiem szeregu stowarzyszeń, w tym Związku Nauczycielstwa Polskiego od 1947 roku, Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, Polskiego Towarzystwa Botanicznego oraz Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Jego zaangażowanie obejmowało także działania w międzynarodowych organizacjach takich jak International Union of Forest Research Organization oraz Federation of European Society of Plant Physiology.

Działalność Michalskiego nie ograniczała się jedynie do sportu i nauki. Od 1948 roku był członkiem PZPR i brał udział w pracach Komitetu Uczelnianego. W 1986 roku przyznano mu status zasłużonego działacza ruchu robotniczego, jednak w 1989 roku odmówił przyjęcia Medalu Waryńskiego, co świadczy o jego silnych przekonaniach.

Był także wiceprezesem Zarządu Klubu Historycznego przy Toruńskim Oddziale Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego oraz przewodniczącym Zarządu Związku Żołnierzy AK. W latach 90. XX wieku powrócił do działalności harcerskiej, angażując się w Komisję Historyczną Komendy Chorągwi. Jego pasja do historii zaowocowała pracą „Błękitna Czwórka Bydgoska”, co przyniosło mu stopień harcmistrza.

Odznaczenia

Leszek Ignacy Michalski to postać niezwykle zasłużona zarówno w sferze wojskowej, jak i społecznej. Jego działalność została doceniona licznymi odznaczeniami, które ukazują jego zaangażowanie i wkład w różnorodne dziedziny.

Wśród przyznanych mu wyróżnień na szczególną uwagę zasługuje:

• Order Odrodzenia Polski V kl. (4 VII 1979),
• Złoty Krzyż Zasługi (9 X 1973),
• Srebrny Krzyż Zasługi (20 IX 1954),
• Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (3 V 1994),
• Krzyż Kampanii Wrześniowej (15 VIII 1985),
• Krzyż Armii Krajowej (3 XII 1985),
• dwukrotnie Medal Wojska (1 VII 1948),
• Medal Zwycięstwa i Wolności (17 IX 1947),
• Medal X PL (17 I 1955),
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”,
• Srebrny Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” z „Rozetą-Mieczami” (13 I 1987),
• Srebrny Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” (23 III 1992),
• Złota Odznaka im. Janka Krasickiego (31 I 1973),
• Srebrna Odznaka im. Janka Krasickiego (28 II 1953),
• Medal Waryńskiego (25 IV 1989 — odmówił jego przyjęcia, jako „niezgodny z moimi przekonaniami”),
• Złota Odznaka ZNP (4 XI 1968),
• Odznaka Honorowa ZSP (24 XI 1971),
• Złota Odznaka AZS (20 X 1972),
• Górska Odznaka Turystyczna P.T.T. (30 IX 1949),
• Górska Odznaka Narciarska PTTK (10 II 1952 i 15 II 1953),
• Nizinna Odznaka Narciarska PTTK (6 III 1953),
• Odznaka Turystyki Narciarskiej – GON mała złota (27 IV 1965),
• Odznaka „25 lat w PTTK” (3 XII 1980),
• Honorowa Jubileuszowa Odznaka GOT (16 XI 1985),
• Medal Pamiątkowy w 50-lecie działalności Oddziału PTTK w Toruniu (12 IX 1972),
• Medal „W uznaniu za dobrą pracę” (28 X 1977),
• Medal 40-lecia AZS w Toruniu (1986),
• Medal Pamiątkowy WSOWRiArt. (3 V 1991),
• Odznaka „Senior ZHP” (10 IX 1992 Bydgoszcz i 1 XII 1992 Toruń),
• Odznaka Honorowa WRN w Bydgoszczy (4 XII 1965),
• Medal Honorowy Za Zasługi dla Hufca Bydgoszcz-Miasto (95 III 1988),
• Medal Honorowy z okazji 80-lecia Harcerstwa w Bydgoszczy (8 VIII 1997),
• Złota Odznaka UMK z okazji 25-lecia Uczelni (16 XII 1970),
• Medal okolicznościowy „UMK 1945-1985” (1987),
• Medal „Za Zasługi Położone dla Rozwoju Uczelni” (19 II 1989).

W 1967 roku Leszek Ignacy Michalski zdobył Nagrodę IIº MOSW w kategorii zespołowej, a w 1990 roku indywidualną Nagrodę IIº MEN. To tylko część licznych nagród uczelnianych, które potwierdzają jego ogromne osiągnięcia oraz wkład w rozwój uczelni.

---

Oceń: Leszek Ignacy Michalski

---