Andrzej Tomaszewicz, wybitna postać w dziedzinie ekonomii, urodził się 17 kwietnia 1938 roku w Bydgoszczy, a jego życie zakończyło się 29 kwietnia 1991 roku w Łodzi. Był nie tylko polskim ekonomistą, ale także statystykiem oraz programistą, a jego kariera akademicka związana była z Uniwersytetem Łódzkim (UŁ), gdzie pełnił rolę profesora.
Andrzej pochodził z rodziny inteligenckiej. Jego ojciec, Mikołaj, pracował jako technik, natomiast matka, Waleria z domu Spłocharska, była nauczycielką. Życie rodziny Tomaszewiczów zmieniło się w dramatyczny sposób w 1941 roku, kiedy to, w wyniku wydarzeń wojennych, Andrzej stracił swojego ojca w bardzo młodym wieku. W takim trudnym czasie jego matka postanowiła przenieść się z synami do Generalnego Gubernatorstwa, początkowo osiedlając się w Warszawie, a po powstaniu warszawskim, w Radomiu. To doświadczenie z dzieciństwa niewątpliwie wpłynęło na późniejsze życie i działalność Andrzeja.
Nauka, studia
Andrzej Tomaszewicz urodził się w Radomiu, gdzie spędził swoje wczesne lata, uczęszczając do szkoły podstawowej oraz średniej. Świadectwo dojrzałości zdobył w Technikum Finansowym. W 1953 roku rozpoczął swoje studia na Wydziale Finansów i Statystyki Szkoły Głównej Planowania i Statystyki (SGPiS) w Warszawie, co stanowiło istotny krok w jego karierze akademickiej.
W 1960 roku, po przeniesieniu się do Łodzi, zapisał się na Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii na Uniwersytecie Łódzkim (UŁ), kończąc studia w 1965 roku. Jego kariera naukowa przyspieszyła w 1971, kiedy uzyskał stopień doktora na UŁ po złożeniu dysertacji zatytułowanej Stochastyczna struktura modeli popytu konsumpcyjnego, napisanej pod okiem profesora Władysława Welfe.
W latach 1974–1975 Tomaszewicz miał możliwość odbycia rocznego stażu naukowo-dydaktycznego w University of North Carolina w Chapel Hill w Stanach Zjednoczonych. W 1985 roku zaprezentował rozprawę habilitacyjną, która nosiła tytuł Jednorównaniowe modele ekonometryczne przy nieklasycznych założeniach. Jego osiągnięcia zostały docenione w 1986 roku, kiedy to otrzymał tytuł docenta, a w 1990 roku awansował na profesora nadzwyczajnego.
Praca
Po uzyskaniu dyplomu studiów wyższych w 1957 roku, Andrzej Tomaszewicz rozpoczął swoje zawodowe życie jako ekonomista w Zakładach Wytwórczych Lamp Elektronowych w Warszawie. Szybko jednak podjął kolejne kroki w swoim rozwoju naukowym.
W 1965 roku, po zakończeniu dalszych studiów na Uniwersytecie Łódzkim, związał się z uczelnią, przyjmując stanowisko asystenta w Katedrze Ekonometrii na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ. Jego drogi akademickie rozwijały się równolegle z nauczaniem; w latach 1967–1971, prowadząc zajęcia dydaktyczne, odbył również studia doktoranckie, które zaowocowały uzyskaniem tytułu doktora w 1971 roku.
Rok 1985 przyniósł Tomaszewiczowi habilitację, a w 1986 roku tytuł docenta. Jego kariera osiągnęła szczyt w 1990 roku, gdy został mianowany profesorem nadzwyczajnym na macierzystej uczelni.
W latach 1971–1986, pełniąc funkcję adiunkta w Instytucie Ekonometrii i Statystyki UŁ, Tomaszewicz znalazł czas na tworzenie Pracowni Obliczeń Numerycznych, którą prowadził aż do 1990 roku. Był także jednym z współorganizatorów Zakładu Badań Operacyjnych w tym instytucie, gdzie pełnił funkcję pierwszego kierownika. Dodatkowo, miał znaczący wpływ na rozwój kierunku dotyczącego cybernetyki ekonomicznej oraz informatyki, a także był inicjatorem komputeryzacji nauczania przedmiotów ilościowych na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym UŁ.
Dorobek naukowy
Andrzej Tomaszewicz, uznawany za wybitnego specjalistę z dziedziny ekonomii, przyczynił się do rozwoju naukowego w swoim obszarze poprzez różnorodne badania i aktywności edukacyjne. Jako promotor, miał na swoim koncie 3 prace doktorskie oraz 25 prac magisterskich, pod jego czujnym okiem kształciło się wielu adeptów tej dziedziny.
Jego osobistą pasją były techniki komputerowe, które z powodzeniem wykorzystywał w badaniach statystyczno-ekonometrycznych. Tomaszewicz był nie tylko teoretykiem, ale również praktykiem — stworzony przez niego zbiór ponad 200 programów i procedur dla różnych typów komputerów jest świadectwem jego umiejętności programistycznych.
W swoich badaniach koncentrował się głównie na modelach popytu. Jednym z jego istotnych osiągnięć była praca pt. „Ekonometryczne metody szacowania elastyczności popytu względem dochodu na podstawie badań budżetów gospodarstw domowych”, która została opublikowana w 1972 roku.
Ponadto, zgromadził cenny dorobek w postaci cyklu artykułów dotyczących liniowych modeli trendu z autokorelacją oraz heteroskedastycznością składnika losowego. Wyniki jego badań znalazły swoje miejsce w poważnych publikacjach, w tym w monografii „Ekonometryczne modele rynku. Estymacja – Prognozy – Symulacje”, która ukazała się pod redakcją W. Welfe w latach 1977-1978. Tomaszewicz był także autorem takich prac jak: „Momenty odwrotności zmiennej losowej o uciętym rozkładzie normalnym” (1974), „Numerical Evaluation of the Efficiency of Estimation Methods for the Models with Autocorrelation” (1975) oraz „Po poprawce Yatesa dla małych prób” (1977).
Na przestrzeni swojego życia, wydał ponad 150 prac naukowych, koncentrując się na wnioskowaniu ekonometrycznym na podstawie modeli jednorównaniowych oraz na badaniach operacyjnych. W ostatnich latach życia zgłębiał temasykę teorii testów ekonometrycznych, które weryfikowały założenia modelu ekonometrycznego. Przykłady jego badań to prace takie jak: „Jednorównaniowe modele ekonometryczne przy nieklasycznych założeniach” (1985) oraz „Testy ekonometryczne” (1993).
Dodatkowo, Tomaszewicz pełnił rolę sekretarza naukowego w ramach resortowego programu badań podstawowych „Metody ilościowe i modele w naukach ekonomicznych i społecznych” w latach 1976–1985, a później w projekcie CPBP „Modelowanie ekonometryczne i prognozowanie procesów gospodarczych” w latach 1986–1990.
Uczestnictwo w pracach instytucji i towarzystw naukowych
Andrzej Tomaszewicz, jako wybitny ekonomista, swoją karierę naukową związał z licznymi instytucjami i organizacjami.
- W 1987 roku dołączył do Komitetu Statystyki i Ekonometrii Polskiej Akademii Nauk (PAN),
- w latach 1988–1990 pełnił funkcję prezesa Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Statystycznego,
- z kolei od 1980 roku był członkiem kolegium redakcyjnego oraz redaktorem działowym w „Przeglądzie Statystycznym”.
Odznaczenia i wyróżnienia
Andrzej Tomaszewicz, uznawany za wybitnego ekonomistę, zdobył wiele nagród oraz odznaczeń, które potwierdzają jego znaczącą rolę w dziedzinie ekonomii.
- złoty krzyż zasługi w roku 1990,
- medal „UŁ w służbie społeczeństwa i nauki” przyznany w 1987 roku,
- liczne wyróżnienia naukowe od prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ministra, a także rektora Uniwersytetu Łódzkiego.
Miejsce spoczynku
Andrzej Tomaszewicz, znany ekonomista, odszedł z tego świata w wieku 53 lat, w trakcie aktywności twórczej. W jego ostatniej drodze oddano mu hołd, a jego ciało spoczywa na cmentarzu w Rudzie Pabianickiej.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Agata Jarecka | Henryk Dziurla | Bogusława Pasieka-Butkiewicz | Zdzisława Wyżnikiewicz-Kopp | Janusz Sługocki | Katarzyna Polus-Rogalska | Piotr Jaśkowski | Marcin Barlik | Małgorzata Bieńkowska (socjolożka) | Marek Jerzy | Stefania Grudzińska | Andrzej Bogucki (ur. 1951) | Janusz Filipiak | Andrzej Radziewicz-Winnicki | Alfred Kaniecki | Zefiryn Adamski | Andrzej Szahaj | Marek Cygan | Bernard Krakowski | Jerzy ModrakowskiOceń: Andrzej Tomaszewicz (ekonomista)