Florian Adrian

Wojsko i służby mundurowe

Florian Edmund Adrian, znane również jako Franciszek Akrunowicz, Edmund Neuman, czy Czesław Wawerski, to postać, która pozostawiła wyraźny ślad w historii Polski. Urodził się 8 listopada 1913 roku w Bydgoszczy, a życie zakończył 23 czerwca 1944 roku w Suchedniowie. Był nie tylko polskim oficerem lotnictwa w Wojsku Polskim w okresie międzywojennym, ale także pilotażowym członkiem dywizjonu 300 Polskich Sił Powietrznych, który zdobył reputację za swoje osiągnięcia w walce.

Florian Adrian, znany też pod pseudonimami „Florek”, „Liberator” oraz „Libra”, zalicza się do grona cichociemnych, elitarnych żołnierzy, którzy zostali przeszkoleni w Wielkiej Brytanii do prowadzenia działań wywiadowczych oraz sabotażowych w kraju okupowanym przez niemieckie wojska.

W ramach swoich obowiązków, Adrian pełnił również funkcję kierownika referatu informacyjno-wywiadowczego Wydziału Lotniczego Oddziału III Sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej. Jego wiedza oraz umiejętności w dziedzinie lotnictwa były nieocenione dla polskiego ruchu oporu, a dodatkowo nadzorował referat lotniczy Sztabu Okręgu Armii Krajowej Kielce.

Życiorys

Florian Adrian to postać, która swoją historią zapisała się w kartach polskiej historii. Był on synem Alfonsa oraz Józefy z Kolitowskich. Po zakończeniu nauki w Państwowym Gimnazjum Klasycznym w Bydgoszczy, które ukończył z maturą 30 sierpnia 1933 roku, wstąpił do Batalionu Unitarnego Szkoły Podchorążych Piechoty w Różanie nad Narwią. 15 sierpnia 1934 roku przeszedł do Szkoły Technicznej Podchorążych Lotnictwa, gdzie kontynuował swoją edukację w Bydgoszczy.

Po ukończeniu szkoły w 1937 roku, Florian otrzymał przydział służbowy do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Krośnie. Już 1 sierpnia 1938 roku obejmował dowództwo plutonu obsługi na lotnisku pomocniczym w Sobiejuchach. Kiedy zbliżał się rok 1939, piastował funkcję dowódcy plutonu na lotnisku w Moderówce, a w marcu pełnił rolę dowódcy plutonu w ćwiczebnej eskadrze pilotażu.

W tragicznych dniach września 1939 roku, po inwazji niemieckiej, Florian przejął dowództwo nad ewakuacyjnymi transportami kolejowymi nr 1224 i 1225, z którymi dotarł do Równego. Po 18 września bronił się w Gródku Jagiellońskim, a 23 września dołączył do oddziału zapasowego 82 pułku piechoty, działającego w ramach Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”. Niestety, jego pułk szybko napotkał na ciężkie straty w osobach i sprzęcie. W dniach 24-27 września, dowodził oddziałem karabinów maszynowych, a 1 października został przydzielony do 60 dywizji piechoty „Kobryń”, walcząc m.in. pod Horodenką i Wolą Okrzejską.

6 października 1939 roku, Florian Adrian dostał się do niewoli niemieckiej, jednak po upływie tygodnia zdołał uciec z obozu przejściowego w Radomiu, a następnie dotarł do Skarżyska-Kamiennej. Od listopada tego samego roku do kwietnia 1940 roku brał czynny udział w działalności Związku Walki Zbrojnej, gdzie pełnił m.in. rolę oficera łącznikowego ZWZ w Kielcach. W kwietniu 1940 roku przemieszczając się, dotarł aż do Budapesztu, a później do Marsylii. Od czerwca tego roku przebywał w Ośrodku Polskich Sił Powietrznych w Lyonn-Bron.

Po upadku Francji, został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do Polskich Sił Powietrznych, otrzymując numer służbowy RAF P-0957. Już w lipcu 1940 roku rozpoczął służbę w 300 dywizjonie bombowym, prowadząc misje bombarderskie na Niemcy. Podczas jednej z akcji, 22 stycznia 1942 roku, doznał rany w rękę, uczestnicząc w nalocie na Münster.

Cichociemny

Florian Adrian zgłosił się do służby w kraju. W trakcie swojej kariery uczestniczył w szkoleniach cichociemnych, gdzie uzyskał specjalność w zakresie lotnictwa. Po pomyślnym zaprzysiężeniu na rotę ZWZ-AK, co miało miejsce 5 października 1942 roku, został zrzucony do okupowanej Polski w ramach operacji lotniczej „Gauge” w nocy z 26 na 27 stycznia 1943 roku, w sezonie operacyjnym „Intonacja”. Zrzucony z samolotu Halifax DT-727 „K” (138 dywizjon RAF), jego start odbył się z lotniska RAF Tempsford, a zrzut miał miejsce w pobliżu placówki odbiorczej „Żubr”, 14 km od Kielc.

Wraz z nim w operacji brało udział kilka innych osób, w tym kpt. Wacław Pijanowski ps. Dym, ppor. Stanisław Sołtys ps. Sowa oraz kpt. Michał Tajchman ps. Mikita. Po aklimatyzacji do trudnych warunków okupacyjnych, w marcu 1943 roku, Florian Adrian został przydzielony jako kierownik referatu informacyjno-wywiadowczego Wydziału Lotniczego III Oddziału Komendy Głównej Armii Krajowej.

W czerwcu 1944 roku objął stanowisko kierownika referatu lotniczego Sztabu Okręgu Armii Krajowej w Kielcach. Niestety, jego działalność zakończyła się tragicznie – został aresztowany przez Gestapo 23 czerwca 1944 roku w Kielcach, a tego samego dnia brutalnie zamordowany w Suchedniowie.

Awanse

Florian Adrian miał niezwykle ciekawą karierę wojskową, która zaczęła się w 1934 roku, kiedy to uzyskał stopień kaprala podchorążego.

Następnie, w wyniku swoich osiągnięć, awansował na podporucznika, co miało miejsce 1 października 1937 roku. W tym czasie zajmował 30. lokatę w korpusie oficerów lotnictwa w grupie technicznej.

Dalsze kroki w jego wojskowej ścieżce kariery to znaczny awans na porucznika, który otrzymał 20 marca 1941 roku, a następnie na kapitana 26 stycznia 1943 roku.

Ordery i odznaczenia

Florian Adrian posiada liczne odznaczenia i medale, które świadczą o jego odwadze oraz oddaniu.

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 9466,
  • Krzyż Walecznych – trzykrotne wyróżnienie,
  • Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.

Upamiętnienie

Na drugim piętrze I Liceum Ogólnokształcącego im. Cypriana Kamila Norwida w Bydgoszczy umieszczona jest tablica z inskrypcją Mortui sunt ut vivamus liberii (Nie żyją, byśmy my mogli żyć wolni), datowana na lata 1939–1945, na której widnieje nazwisko Floriana Adriana.

W lewej nawie kościoła św. Jacka, znajdującego się przy ulicy Freta w Warszawie, odsłonięto w 1980 roku tablicę ku czci żołnierzy Armii Krajowej, w tym cichociemnych spadochroniarzy z Anglii i Włoch, którzy polegli w walce o niepodległość Polski. Wśród nich wymieniono 110 poległych, a Florian Adrian jest jednym z nich.

Przypisy

  1. Jaśkiewicz 2018 ↓, s. 94.
  2. Krzystek 2012 ↓, s. 67.
  3. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 479.
  4. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 229.
  5. Kajetan K. Bieniecki, Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Kraków: ARCANA, 1994, s. 57-58, 358, ISBN 83-86225-10-6.

Oceń: Florian Adrian

★★★★★
Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:13