Plątnowo


Plątnowo, znane wcześniej jako Fletnowo, to interesujący obszar, który stanowi integralną część Bydgoszczy, jednego z ważniejszych miast w Polsce.

Jego historia i rozwój są ściśle związane z regionem, w którym się znajduje, co czyni go unikalnym miejscem, które warto poznać.

Charakterystyka

Plątnowo znajduje się na wschodnich obrzeżach administracyjnych terenu Bydgoszczy, blisko granicy z gminą Solec Kujawski. Z perspektywy administracyjnej, obszar ten przynależy do bydgoskiego osiedla Łęgnowo. Jego lokalizacja to przestrzeń między Zboczem Łęgnowskim a ulicą Toruńską, co plasuje Plątnowo na granicy Łęgnowa i Otorowa.

W regionie tym występują charakterystyczne obiekty, które są z nim silnie związane. Na szczególną uwagę zasługuje kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski, wybudowany w 1911 roku, który do końca II wojny światowej pełnił funkcję zboru ewangelickiego. Dodatkowo, warto wspomnieć o tzw. stawie Plątnowo, który cieszy się dużym zainteresowaniem wśród wędkarzy.

Historia

Osada Plątnowo ma swoje korzenie w osadnictwie olęderskim, które rozwijało się w Dolinie Łęgnowskiej. Proces ten był intensywnie wspierany w XVII i XVIII wieku przez starostów bydgoskich oraz soleckich. To właśnie gminy olęderskie, takie jak Otorowo i Łęgnowo, były pierwszymi jednostkami tego rodzaju w obrębie powiatu bydgoskiego, zaraz po Przyłubiu. Ze względu na roczny czynsz płacony staroście, osadnicy otrzymali gwarancje wolności religijnej oraz osobistej, a także uprawnienia do prowadzenia dowolnej działalności gospodarczej. Olędrzy wnieśli na te tereny zaawansowane techniki w rolnictwie i hodowli, zwłaszcza w zakresie gospodarowania terenami zalewowymi.

W XVIII wieku Fletnowo, jako wieś olęderska, powstało w sąsiedztwie Łęgnowa. Starosta bydgoski Maciej Smogulecki w 1605 roku wystawił kontrakty dla osadników. Miejscowość została uwieczniona na mapie Schröttera z końca XVIII wieku. W XIX wieku rozwój Fletnowa zbiegł się z niemiecką kolonizacją, która była powszechna w tym regionie. Spis miejscowości rejencji bydgoskiej z 1833 roku wskazuje, że Fletnowo (niem. Fletnau) zamieszkiwało 339 osób (w tym 323 ewangelików i 16 katolików) w 49 domach. Według opisu Jana Nepomucena Bobrowicza z 1846 roku, Fletnowo należało do majątku Czersk Polski, którego właścicielką była majorowa von Lippe.

Kolejny spis z 1860 roku wskazywał, że Fletnowo Stare (niem. Alt Fletnau) miało 62 mieszkańców (wszyscy ewangelicy) w 7 domach. Natomiast w Fletnowie Nowym (niem. Neu Fletnau) mieszkało 322 osoby (319 ewangelików i 3 katolików) w 46 domach. Te miejscowości usytuowane były wzdłuż skarpy Doliny Łęgnowskiej, przy dzisiejszej ulicy Łęgnowskiej. Najbliższa szkoła elementarna znajdowała się w Łęgnowie, a miejscowości te przynależały do parafii katolickiej i ewangelickiej w Bydgoszczy.

Zgodnie z informacjami zawartymi w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego z 1884 roku, Fletnowo (niem. Flötenau) dzieliło się na dwie wsie: Fletnowo Stare i Fletnowo Nowe. Fletnowo Stare, położone w części wschodniej, liczyło 48 mieszkańców w 7 domach, z czego tylko 1 była katolikiem. Z kolei Fletnowo Nowe, jako kolonia wiejska, posiadało 41 domów z 286 mieszkańcami, w tym 268 ewangelików, 2 katolików oraz 16 osób innego wyznania. W 1911 roku na granicy Fletnowa Starego, Łęgnowa i Otorowa, gmina ewangelicka zbudowała okazałą świątynię.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1920 roku, Fletnowo Stare, usytuowane bliżej Otorowa, zostało przemianowane na Plątnowo, a kolonię Fletnowo Nowe nazwano Plątnowicami. W trakcie II wojny światowej niemieckie władze zbudowały w Puszczy Bydgoskiej, w pobliżu wsi, zamaskowany zakład do produkcji materiałów wybuchowych, znany jako DAG Fabrik Bromberg. W ramach inwestycji budowlanych zmodernizowano także drogi w sąsiedztwie Plątnowa, w tym nową ulicę Nowotoruńską, Łęgnowską oraz wybrukowano uroczystość w pobliżu kościoła. Na terenie Plątnowa wybudowano również stację pomp, osadniki, a w Łęgnowie – ujęcie wody przemysłowej na Wiśle. Po zakończeniu wojny infrastrukturę tę przekształcono w Zakłady Chemiczne Zachem. W 1941 roku miejscowość liczyła 154 mieszkańców, a po wojnie osiedlili się tutaj polscy mieszkańcy, którzy zastąpili wysiedloną ludność niemiecką, w tym osadników z Wołynia.

1 sierpnia 1977 roku, wsie Łęgnowo, Plątnowo, Żółwin oraz część Wypalenisk zostały włączone w obszar administracyjny Bydgoszczy. W wyniku dalszej reorganizacji administracyjnej Plątnowo weszło w skład jednostki pomocniczej samorządu miasta Bydgoszczy Łęgnowo-Wieś. Aby upamiętnić dawne nazwy wsi, drogę łączącą ulicę Toruńską i Nowotoruńską nazwano ulicą Plątnowską.

Przypisy

  1. Wdowicki Maciej: Osadnicy z Wołynia w Łęgowie: [w:] Kalendarz Bydgoski 2015
  2. http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_X/516 dostęp 26.01.2015 r.
  3. a b c BarbaraB. Janiszewska-Mincer BarbaraB., Solec Kujawski – dzieje miasta i okolic do 1806 roku, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001
  4. Deutsches Reichs-Adressbuch. Die Ostgebiete: Reichsgau Danzig-Westpreussen, Reichsgau Wartheland, Provinz Oberschlesien, Reg.-Bezirk Ziegenau und Land-Kreis Suwalki. Ausgabe 1941
  5. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg. Bromberg 1860
  6. Jan Nepomucen Bobrowicz: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna, 1846
  7. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks mit einer geographisch-statistischen Uebersicht. Bromberg 1833
  8. Żmidziński Franciszek: Przemiany w gospodarce wiejskiej starostwa bydgoskiego w latach 1661-1772. [w:] Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Wydziału Nauk Humanistycznych. Seria C. Nr 13. Prace Komisji Historii IX. Warszawa-Poznań 1973

Oceń: Plątnowo

Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:23