Tomasz Wesołowski

---

Życiorys

Studia biologiczne Tomasz Wesołowski ukończył na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w latach 1968–1973. Po zakończeniu nauki, rozpoczął pracę jako asystent w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Siedlcach. W 1977 roku nawiązał współpracę z Uniwersytetem Wrocławskim, gdzie zatrudnił się w Zakładzie Ekologii Ptaków Instytutu Zoologicznego. W 1980 roku obronił pracę doktorską, uzyskując stopień naukowy doktora nauk przyrodniczych, na Uniwersytecie Wrocławskim na temat zachowania terytorialnego i ekologii populacji świstunki leśnej (Phylloscopus sibilatrix) w obszarze Białowieskiego Parku Narodowego.

W roku 1981 objął stanowisko adiunkta w Zakładzie Ekologii Ptaków, a kilka lat później, w 2011, przeniósł się do nowo utworzonej przez siebie Pracowni Biologii Lasu. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1988, przedstawiając rozprawę na temat poligynii w trzech gatunkach ptaków leśnych, z kluczową reevaluacją hipotez dotyczących ewolucji poligynii. W 1991 roku został jednym z założycieli Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, któremu przewodził jako prezes. Od 1991 był członkiem Rady Naukowej Białowieskiego Parku Narodowego przez ponad dwie dekady.

W latach 1993–1995 Wesołowski pełnił także rolę członka Rady Ekologicznej przy Prezydencie RP. 16 sierpnia 1999 roku został uhonorowany tytułem profesora nauk biologicznych i objął funkcję profesora zwyczajnego w Instytucie Zoologicznym oraz Pracowni Biologii Lasu Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego. Był kierownikiem Zakładu Ekologii Ptaków na Uniwersytecie Wrocławskim w latach 2004–2010 oraz, od 2011 roku, kierownikiem Pracowni Biologii Lasu, której powstanie zainicjował. W latach 2009–2013 miał zaszczyt pełnić funkcję prezydenta European Ornithologists’ Union.

Specjalizując się jako biolog środowiskowy, Wesołowski poświęcał się badaniu różnych aspektów ekologii, zachowań oraz ochrony ptaków, a także badał inne organizmy leśne. Przez większość swojej kariery naukowej pracował w Puszczy Białowieskiej, gdzie rozpoczął swoje badania w 1974 roku. Od 1975 roku aktywnie uczestniczył w monitoringu ptaków lęgowych, który był przez lata koordynowany przez profesora Ludwika Tomiałojcia, reprezentując jedno z najdłużej trwających badań środowiskowych na świecie.

Wesołowski intensywnie zaangażował się w działania na rzecz ochrony polskiej części Puszczy Białowieskiej, najbardziej wartościowego lasu w Europie, walcząc o jego objęcie parkową formą ochrony. W 2017 roku protestował przeciwko kontrowersyjnej wycince drzew, w temacie której podjął współpracę jako ekspert w procesie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu, co przyniosło pozytywne rezultaty m.in. dzięki jego wysiłkom. Jego wkład w ochronę przyrody został uhonorowany przez Archiwum Osiatyńskiego, które przedstawia sylwetki osób zasłużonych dla ochrony środowiska.

W ciągu swojej kariery był również członkiem licznych organizacji, takich jak Polskie Towarzystwo Zoologiczne, Polskie Towarzystwo Ekologiczne, Association for the Study of Animal Behaviour, British Ecological Society, Cooper Ornithological Society oraz Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny. W 2014 roku został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w rozwój biologii i ochronę przyrody.

Publikacje

Dorobek naukowy Tomasza Wesołowskiego obejmuje około 300 publikacji, z których wiele oryginalnych znalazło się w prestiżowych i wybitnie wpływowych czasopismach międzynarodowych. Do najważniejszych z nich można zaliczyć: „The American Naturalist”, „Ardea” (w innych językach), „Biological Conservation” (w innych językach), „Condor”, „Ibis”, „Journal of Animal Ecology” (w innych językach), „Journal of Avian Biology” (w innych językach) oraz „Oecologia” (w innych językach).

Warto także wspomnieć o jego znaczącym wkładzie w powstanie Polskiej czerwonej księgi zwierząt w 1992 roku. Od 1997 roku Wesołowski aktywnie uczestniczył w Radzie Redakcyjnej czasopisma „Birds of Western Palaearctic Update”, a od 1998 roku pełnił funkcję w Radzie Redakcyjnej „Acta Ornithologica”.

Lista niektórych z jego prac naukowych obejmuje:

• 1997: The EBCC Atlas of European Breeding Birds (w innych językach) (pol. Europejski Atlas Ptaków Lęgowych; wybrane rozdziały),
• 2005: The avifauna of Białowieża Forest: a window into the past,
• 2005: Effects of forest management on Three-toed Woodpecker Picoides tridactylus distribution in the Białowieża Forest (NE Poland): conservation implications,
• 2008: Late leaf development in pendunculate oak (Quercus robur): An antiherbivore defence?,
• 2009: Changes in breeding phenology and performance of Wood Warblers Phylloscopus sibilatrix in a primeval forest: a thirty-year perspective,
• 2012: Dark Tree Cavities – a Challenge for Hole Nesting Birds.

---

Oceń: Tomasz Wesołowski

---