Zbigniew Jankowski (poeta)

---

Życiorys

Zbigniew Jankowski przyszedł na świat jako syn Franciszka, który był pracownikiem PKP oraz uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej, oraz Stanisławy z d. Stachowiak. Po zakończeniu II wojny światowej rodzina Jankowskich osiedliła się w Sypniewie, a dwa lata później przeniosła się do Piły. W 1951 roku Zbigniew z powodzeniem zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Rogoźnie. Po ukończeniu matury został nauczycielem języka polskiego oraz wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 2 w Pile. W 1957 roku zrealizował swoje akademickie ambicje, kończąc studia polonistyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach.

9 września 1956 roku zawarł związek małżeński z poetką Teresą Ferenc, z którą doczekał się dwóch córek: Anety, znanej również jako poetka Anna Janko, oraz Mileny, która również postawiła na karierę literacką, przyjmując nazwisko Wieczorek.

Debiut literacki Jankowskiego miał miejsce w 1956 roku. W latach 1956–1965 mieszkał w Rybniku, gdzie zainicjował działalność Klubu Literackiego „Kontakty”, pełniąc rolę jego pierwszego prezesa. Był także współzałożycielem oraz twórcą grupy poetycko-plastycznej „Reda” w Kołobrzegu. W latach 1971-1975 organizował i kierował Dolnośląskim Oddziałem Stowarzyszenia Marynistów Polskich, a także angażował się jako animator Akademickiego Kręgu Literackiego, który powstał przy bazylice św. Mikołaja w Gdańsku. Jankowski był również członkiem PEN Clubu oraz jednym z założycieli Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od 1975 osiedlił się w Sopocie, gdzie kontynuował swoją karierę literacką.

Twórczość Zbigniewa Jankowskiego była wielokrotnie dostrzegana i doceniana. Był trzykrotnie nominowany do prestiżowej Nagrody Poetyckiej Orfeusz. Jego utwory zostały przetłumaczone na wiele języków, w tym niemiecki, rosyjski, szwedzki, grecki, francuski, angielski, czeski oraz serbski.

W 2016 roku Jankowski został uhonorowany srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a tego samego wyróżnienia doczekała się także jego żona, poetka Teresa Ferenc.

Poezja

Poezja Zbigniewa Jankowskiego to bogaty zbiór dzieł, które odzwierciedlają jego unikalne spojrzenie na świat oraz otaczającą rzeczywistość. Wśród licznych tytułów odnajdziemy:

• Dotyk popiołu. Miniatury liryczne (1959),
• Wejście w las (1964),
• Rozmowa z ogniem (1965),
• Żar. Poemat (1966),
• Ciążenie morza (1970),
• Wysokie łowisko (1972),
• I gdyby wszystkie żagle (1973),
• Psałterz bałtycki. Wiersze wybrane i nowe (1974),
• Wiązanie trawy (1976),
• Ostrzeżenie przed lądem (1977),
• Żywioł wszelki. Wiersze wybrane i nowe (1978),
• Kto żyje (1980),
• Zanurzenie. Modlitwy poetyckie (1980, 1981),
• Żegluga. Poemat (1983),
• Według Jonasza (1983),
• Poezje wybrane (1985),
• Falochrony (1987),
• Pełne morze. Wybór wierszy (1987),
• Spokojnie, wodo (1991),
• Cztery twarze domu. Antologia rodzinna (1991) – wspólnie z Teresą Ferenc, Anną Janko i Mileną Wieczorek,
• Port macierzysty (1995),
• Morze przybywa z daleka. Modlitwy i inne wiersze (1997),
• Powiedz, Rabbi (1999),
• Słowo ostatnie i wciąż pierwsze. Wiersze wybrane i nowe (2000),
• Wielkie tło. Wiersze nowe 1999-2001 (2001),
• Ciernie wody (2003),
• Odpływ. Sztuka ubywania (2005),
• Przypływ. Jednanie (2009),
• Biały delfin. Nowy wybór wierszy (2009),
• Zaraz przyjdzie (2011),
• Biała przędza (2014),
• Wolne miejsce (2016).

Jego poezja, łącząca emocje z refleksją, pozostaje inspiracją dla wielu czytelników i miłośników literatury. Zbigniew Jankowski w swoich utworach nie boi się podejmować trudnych tematów, a jego wiersze często mają charakter uniwersalny, dotykający doświadczeń wspólnych wielu pokoleniom.

Wybrane nagrody i nominacje

Poeta Zbigniew Jankowski zdobył szereg prestiżowych wyróżnień i nominacji, które potwierdzają jego miejsce w polskiej literaturze. Oto kilka kluczowych osiągnięć:

• 1979 – Gdańska Książka Roku 1978 za tom Żywioł wszelki. Wiersze wybrane i nowe,
• 2012 – nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz za tom Zaraz przyjdzie,
• 2015 – finał Nagrody Poetyckiej Orfeusz za tom Biała przędza,
• 2016 – Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
• 2017 – nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz za tom Wolne miejsce.

---

Oceń: Zbigniew Jankowski (poeta)

---