Zdzisława Wyżnikiewicz-Kopp

---

Życiorys

Wyżnikiewicz-Kopp rozpoczęła swoją edukację w liceum ogólnokształcącym w Bydgoszczy, równocześnie zdobywając doświadczenie jako kontystka w Domu Książki. W latach 1952–1955 kontynuowała swoje studia na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, gdzie w 1958 roku uzyskała tytuł magistra, co uprawniało ją do pełnienia obowiązków dyplomowanego nauczyciela oraz trenera koszykówki.

W okresie 1953–1955 była aktywną koszykarką, reprezentując AZS Warszawa. Po zakończeniu studiowania, od 1955 do 1956 roku, pracowała jako nauczycielka w Państwowym Liceum Technik Plastycznych w Gdyni-Orłowie, a jednocześnie grała w pierwszoligowej drużynie koszykarskiej Sparty Gdańsk.

W 1956 roku przeniosła się do Łodzi, gdzie kontynuowała grę w zespole ŁKS Łódź oraz trenowała młodzież szkolną. W latach 1959–1961 uczyła wychowania fizycznego w III Liceum Ogólnokształcącym w Łodzi, a także pracowała jako trenerka drużyny AZS Łódź.

W 1963 roku, na skutek połączenia łódzkich drużyn koszykarskich w ramach ŁKS Łódź, postanowiła zakończyć karierę trenerską i skupić się na pracy naukowej. Od 1962 do 1969 roku pracowała w Studium Nauczycielskim w Łodzi oraz Zgierzu. W 1965 roku uzyskała tytuł doktora nauk wychowania fizycznego, który był efektem jej pracy nad autorską metodą oceny sprawności specjalnej w koszykówce żeńskiej, stosowaną zarówno w Polsce, jak i za granicą. Odgrywała kluczową rolę w inicjowaniu pierwszego ogólnopolskiego turnieju minibasketu w 1968 roku i była członkinią ogólnopolskiego komitetu minibasketu, przewodnicząc w latach 1965–1969 Komisji Szkoleniowej Łódzkiego Związku Koszykówki.

W 1969 roku rozpoczęła pracę w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Gdańsku, gdzie założyła Zakład Morfofizjologii Człowieka, którym kierowała w latach 1969–1970. Następnie, od 1971 do 1974 roku, pełniła funkcję kierownika Zakładu Gier Sportowych i Judo oraz prodziekana Wydziału Wychowania Fizycznego. W kolejnych latach zarządzała Zakładem Metodyki Wychowania Fizycznego, przekształconym później na Zakład Teoretycznych Podstaw Kultury Fizycznej i Sportu.

W 1976 roku zdobyła stopień doktora habilitowanego w zakresie teorii sportu na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, a w latach 1977–1991 była docentem na Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku, uczestnicząc aktywnie w senacie uczelni. Przewodniczyła również Komisji Szkoleniowej Ogólnopolskiego Komitetu Małej Koszykówki oraz pełniła funkcje wiceprezesa GOZKosz i trenerki sekcji koszykówki AZS WSWF.

W 1980 roku rozpoczęła pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Szczecinie, gdzie pełniła funkcję prodziekana (1980–1981) i dziekana Wydziału Wychowania Fizycznego (1981–1985). W latach 1991–1993 była profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Szczecińskiego, a w 1994 roku uzyskała tytuł profesora nauk o kulturze fizycznej. Po latach spędzonych w Szczecinie, w 1993 roku powróciła do Gdańska, gdzie nauczała w AWF oraz wykładała w innych ośrodkach akademickich, takich jak Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego i Turystyki w Sopocie, Supraślu oraz Koszalinie. Ostatecznie w 2006 roku przeszła na emeryturę.

Wyżnikiewicz-Knopp zajmowała wysokie pozycje w Ministerstwie Edukacji Narodowej, gdzie była przewodniczącą Sekcji Uczelni Wychowania Fizycznego oraz członkinią Komisji Rozwoju i Dydaktyki w latach 1999–2002. Była również współzałożycielką oraz wiceprezesem szczecińskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Antropologicznego, a także aktywną członkinią wielu innych organizacji naukowych i sportowych. Należała do International Biographical Centre (Cambridge) jako honorowy członek.

Życie prywatne

W roku 1978 Zdzisława wstąpiła w związek małżeński z Gunterem Koppem, który był nauczycielem akademickim w Institut für Sportwissenschaft der Ernst-Moritz-Arndt Universität Greifswald. Para doczekała się córki, Anity Wyżnikiewicz-Naracały, urodzonej w 1957 roku, która zasłynęła jako trenerka jeździectwa. Po jej śmierci została pochowana na cmentarzu Oliwskim w Gdańsku.

Publikacje

Oto wybrane publikacje Zdzisławy Wyżnikiewicz-Kopp, które znacząco przyczyniły się do rozwoju wiedzy na temat sportu i jego wpływu na młodzież.

• „Aktywność sportowa kobiet – aspekty biologiczne” (1978),
• „Koszykówka dzieci i młodzieży” (1978),
• „Sport w rozwoju i wychowaniu dzieci i młodzieży” (1986),
• „Koordynacyjne zdolności ruchowe dzieci i młodzieży (podstawy teoretyczne i metodyczne)” (1992),
• „Menedżment sportowy” (1996),
• „Słownik angielsko-polski letnich sportów olimpijskich” (2012).

Odznaczenia

Wśród wielu wyróżnień i odznaczeń, jakie zdobyła Zdzisława Wyżnikiewicz-Kopp, można wymienić:

• złotą i srebrną honorową odznakę PZKosz z lat 1971 i 1981,
• medal Komisji Edukacji Narodowej przyznany w 1983 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski z 1986,
• medal International Order of Merit, który otrzymała w 1992 roku,
• złotą odznakę „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” z 2000 roku.

Nagrody

W 1985 roku Zdzisława Wyżnikiewicz-Kopp otrzymała Nagrodę Zachodniopomorskiej Federacji Sportu. Ten prestiżowy wyróżnienie przyznano jej za znaczącą działalność, która przyczyniła się do rozwoju sportu w województwie szczecińskim.

---

Oceń: Zdzisława Wyżnikiewicz-Kopp

---