Adam Marcinkowski to postać, która znacząco wpisała się w historię polskiej nauki. Urodził się 24 grudnia 1942 roku w Bydgoszczy, gdzie spędził swoje dzieciństwo i młodość. Zmarł 6 grudnia 2020 roku w Grudziądzu, pozostawiając po sobie trwały ślad w świecie akademickim.
Był nie tylko uznawanym historykiem, ale również cenionym nauczycielem akademickim. Jego praca i poświęcenie doprowadziły go do wysokiego tytułu akademickiego – profesora nauk humanistycznych. W 2005 roku objął stanowisko pierwszego rektoraUniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, instytucji, która stała się kluczowym ośrodkiem naukowym w regionie.
Życiorys
W młodzieńczych latach życia Adam Marcinkowski mieszkał w Bydgoszczy, przy ul. Dworcowej 46. Jego pasją sportową było trenowanie floretu w klubie „Związkowiec”, zarejestrowanym przy ul. Jagiellońskiej. W 1974 roku zakończył swoje studia na Wydziale Historycznym Wojskowej Akademii Politycznej w Warszawie. W 1980 r. uzyskał stopień doktora w Wojskowym Instytucie Historycznym, a pięć lat później doszedł do doktoratu habilitowanego w Akademii Sztabu Generalnego. Natomiast tytuł profesora nauk humanistycznych otrzymał 21 listopada 1996 roku.
W latach 1974–1995 pełnił funkcję asystenta, adiunkta oraz docenta w Wojskowym Instytucie Historycznym w Warszawie. W okresie od 1992 do 1995 roku prowadził badania w archiwach na terenie Federacji Rosyjskiej, koncentrując się głównie na dokumentach związanych z Zarządem NKWD do spraw Jeńców Wojennych oraz na dokumentacji obozów dla jeńców, a także dotyczącej Polaków będących jeńcami wojennymi od 1939 roku i żołnierzy Armii Krajowej, którzy zostali deportowani do ZSRR w latach 1944-1947. Jego prace przyczyniły się do sprowadzenia do ojczyzny wielu tysięcy akt zgromadzonych w Centralnym Archiwum Wojskowym.
W latach 1995-1996 Adam Marcinkowski był profesorem nadzwyczajnym oraz kierownikiem Katedry Nauk Humanistycznych w Wyższej Szkole Oficerskiej im. Józefa Bema, mieszczącej się w Toruniu. Od roku 1996 rozpoczął pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Bydgoszczy, w Katedrze Edukacji Obronnej, gdzie awansował na profesora zwyczajnego. Pełnił tam wiele znaczących funkcji, takich jak kierownik katedry, prodziekan oraz dyrektor instytutu. W 2002 roku objął stanowisko rektora tej uczelni, która dwa lata wcześniej została przekształcona w Akademię Bydgoską im. Kazimierza Wielkiego. W trakcie swojej kadencji podejmował działania na rzecz reform organizacyjnych, które umożliwiły zmianę akademii w uniwersytet.
13 maja 2005 roku Adam Marcinkowski został pierwszym rektorem Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, sprawując tę funkcję do roku 2006. Po zakończeniu kadencji kontynuował pracę jako kierownik Katedry Edukacji dla Bezpieczeństwa w Instytucie Pedagogiki na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UKW. W latach 2009-2013 zasiadał na stanowisku rektora w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. Stanisława Staszica w Pile.
Jego dorobek naukowy to około 170 publikacji, które dotyczyły między innymi konfrontacji zimnowojennej, problematyki rozbrojeniowej, stalinizmu w Wojsku Polskim oraz kwestii związanych z losami polskich jeńców wojennych w obozach na terytorium ZSRR w czasie II wojny światowej. Wyniki badań prezentował także podczas krajowych oraz międzynarodowych konferencji naukowych. Wypromował kilku doktorów oraz kilkuset magistrów.
Adam Marcinkowski zmarł 6 grudnia 2020 roku w Grudziądzu. Pochowany został 10 grudnia 2020 nacmentarzu Nowofarnym w Bydgoszczy.
Odznaczenia
Adam Marcinkowski uzyskał wiele zaszczytnych odznaczeń, które świadczą o jego wkładzie w różne dziedziny życia społecznego i kulturalnego. Wśród najważniejszych wyróżnień znajdują się:
- Krzyż Oficerski i Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Medal Komisji Edukacji Narodowej,
- Złoty Medal Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa,
- Odznaka Honorowa za Zasługi dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Przypisy
- Adam Marcinkowski. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 22.08.2022 r.]
- Agata Szczygielska-Jakubowska: Społeczność akademicka pożegnała pierwszego rektora UKW w Bydgoszczy. wyborcza.pl, 10.12.2020 r. [dostęp 11.12.2020 r.]
- Zmarł prof. dr hab. Adam Marcinkowski, pierwszy Rektor UKW. ukw.edu.pl, 07.12.2020 r. [dostęp 07.12.2020 r.]
- Zmarł pierwszy rektor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. wyborcza.pl, 07.12.2020 r. [dostęp 08.12.2020 r.]
- Lista podmiotów odznaczonych odznaką honorową za zasługi dla województwa kujawsko-pomorskiego 2005. kujawsko-pomorskie.pl. [dostęp 15.08.2016 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Halina Stasiak | Krzysztof Halicki | Szymon Olszaniec | Marek Andrzejewski (historyk) | Zbigniew Gackowski | Halina Promieńska | Michał Paweł Markowski | Stanisław Chwirot | Grzegorz Jarzembski | Elżbieta Laskowska (filolog) | Dariusz Nowacki | Albert Stefan Kotowski | Henryk Szelęgiewicz | Karl August Boethke | Grażyna Małgorzata Vetulani | Helena Seidel | Barbara Chwirot | Włodzimierz Brzeziński | Agata Różańska | Krzysztof Makowski (historyk)Oceń: Adam Marcinkowski