Mariusz Kazana

---

Życiorys

Mariusz Kazana skończył XL Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefana Żeromskiego w Warszawie, gdzie aktywnie uczestniczył w życiu społecznym, pełniąc rolę Komendanta Szczepu 104 Warszawskich Drużyn Harcerskich. Był również instruktorem Związku Harcerstwa Polskiego oraz członkiem Komendy Hufca ZHP Warszawa Wola.

Ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz odbył kurs w Studium Podyplomowym Służby Zagranicznej w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych w Warszawie. Po ukończeniu studiów, zdobył cenne doświadczenie podczas staży w Międzynarodowym Instytucie Administracji Publicznej oraz w Instytucie Nauk Politycznych, oba w Paryżu.

Od 1988 roku, Mariusz Kazana pełnił szereg ważnych funkcji w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Od 1989 do 1992 roku pracował jako starszy radca w Departamencie Europy, a w latach 1992–1996 działał jako I sekretarz Ambasady RP w Paryżu. Jego kariera w Departamencie Europy Zachodniej trwała od 1996 do 1999 roku, a następnie ponownie wrócił do Paryża, gdzie pełnił rolę radcy w Ambasadzie RP.

W latach 2003–2005 kierował Wydziałem Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej w MSZ. Dalsze lata jego kariery obejmowały stanowisko zastępcy dyrektora w Departamencie Strategii i Planowania Polityki Zagranicznej w latach 2005–2006. W 2006 roku został dyrektorem Biura Dyrektora Generalnego Ministra SZ, a nieco później dyrektorem generalnym służby zagranicznej.

W dniu 11 lutego 2008 roku został mianowany dyrektorem protokołu dyplomatycznego MSZ. Jego wiedza oraz doświadczenie zaowocowały licznymi publikacjami dotyczącymi stosunków polsko-francuskich, a także współpracą z Akademią Dyplomatyczną Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Mariusz Kazana był również inicjatorem Dnia Służby Zagranicznej oraz odznaczenia „Bene Merito”, jak również założył Galerię u Dyplomatów, która znajduje się w siedzibie MSZ, przy alei Szucha 23 w Warszawie. Władał językiem francuskim oraz angielskim.

Mariusz Kazana zginął tragicznie 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie polskiego samolotu Tu-154 w Smoleńsku, zmierzając na uroczystości związane z 70. rocznicą zbrodni katyńskiej. 20 kwietnia 2010 roku został pochowany w Kwaterze Smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Służba wywiadowcza

Informacje na temat Mariusza Kazany są szczególnie interesujące w kontekście jego kariery wywiadowczej. Jak wynika z ustaleń Doroty Kani oraz Michała Rachonia, Kazana przeszedł szkolenie w Ośrodku Kształcenia Kadr Wywiadu Departamentu I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W czasach PRL pełnił rolę funkcjonariusza Wydziału XIV Departamentu I, gdzie prowadził działalność wywiadowczą z pozycji nielegalnej.

W nowej rzeczywistości politycznej, po 1989 roku, stał się funkcjonariuszem Zarządu Wywiadu Urzędu Ochrony Państwa, gdzie pracował od 1990 do 2002 roku. Następnie, aż do swojej śmierci, był zaangażowany w działalność Agencji Wywiadu. W trakcie kariery realizował liczne operacje wywiadowcze z pozycji dyplomatycznej.

Zgodnie z informacjami Piotra Woyciechowskiego, Mariusz Kazana był również zawodowym funkcjonariuszem wywiadu Służby Bezpieczeństwa, działającym pod nazwiskiem Mariusz Czarski. Po 1989 roku, kontynuował pracę pod przykryciem w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. W strukturze Agencji Wywiadu doszedł do stopnia podpułkownika, a po jego śmierci awansowano go pośmiertnie do stopnia pułkownika.

W 2017 roku, Instytut Pamięci Narodowej potwierdził, że Mariusz Kazana był polskim oficerem wywiadu, odtajnione zostały dokumenty zawierające materiały służb specjalnych PRL, które rzucają światło na jego działalność w tym obszarze.

Upamiętnienie

Grób Mariusza Kazany znajduje się na Powązkach, znanym warszawskim cmentarzu, który jest miejscem pamięci wielu wybitnych Polaków. W 2010 roku z inicjatywy jego bliskich powstała Fundacja Imienia Mariusza Kazany, która ma za zadanie budować pozytywny wizerunek Polski poprzez aktywną promocję kultury i sztuki zarówno w kraju, jak i za granicą.

Fundacja dąży do popularyzowania dorobku polskich artystów w środowisku dyplomatów, a także do utrwalania wiedzy o osobie Mariusza Kazany, który pełnił funkcję Dyrektora Protokołu Dyplomatycznego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Siedziba fundacji jest zlokalizowana w Warszawie, a jej inicjatorkami są żona Mariusza Kazany, Barbara Kazana, oraz córka, Justyna Kazana.

16 listopada 2010 roku Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski nadał Mariuszowi Kazanie pośmiertnie stopień dyplomatyczny ambasadora tytularnego, co było wyrazem uznania dla jego wkładu w polską dyplomację.

24 listopada 2010 roku w „Galerii u Dyplomatów”, mieszczącej się w Protokole Dyplomatycznym MSZ, miała miejsce ceremonia odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej Mariuszowi Kazanie. To wydarzenie miało na celu upamiętnienie jego osiągnięć oraz szacunku, jakim był darzony przez współpracowników i społeczność dyplomatyczną.

8 marca 2011 roku Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski ustanowił nagrodę im. Mariusza Kazany. Jest ona przyznawana kierownikom placówek zagranicznych za szczególny wkład w promowanie wizerunku Rzeczypospolitej Polskiej poprzez dbałość o wysoki standard estetyczny kierowanej placówki. Nagroda ta jest wyrazem uznania dla działań, które przyczyniają się do pozytywnego postrzegania Polski w świecie.

Odznaczenia i wyróżnienia

W życiu Mariusza Kazany odznaczenia i wyróżnienia odgrywały niezwykle istotną rolę, świadcząc o jego znaczeniu oraz zasługach w różnych dziedzinach.

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2010, przyznany pośmiertnie,
• Odznaka Honorowa „Bene Merito” – 2010, przyznana pośmiertnie,
• Medal za Zasługi dla Policji – 2010, pośmiertnie,
• Narodowy Order Zasługi (honorowy) – 2009, Malta,
• Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Zakonu Maltańskiego – 2009, SMOM,
• Wielki Oficer Orderu Zasługi – 2008, Portugalia,
• Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi (cywilny) – 2009, Węgry.

Publikacje

Oto wybór publikacji Mariusza Kazany, które dotyczą zagadnień związanych z bezpieczeństwem oraz współpracą międzynarodową, szczególnie w kontekście relacji Polski z Francją oraz Trójkąta Weimarskiego:

• Stanowisko Francji wobec problemów bezpieczeństwa państw Europy Środkowej i Wschodniej, Warszawa 1996,
• Współpraca polityczna i wojskowa w ramach Trójkąta Weimarskiego, Warszawa 1996,
• Stosunki z Francją. Trójkąt Weimarski. Frankofonia, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 1999”, Warszawa 1999,
• Relations with France. Weimar Triangle. La francophonie, „Yearbook of Polish Foreign Policy 1999”, Warsaw 1999,
• Stosunki z Francją, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 2000”, Warszawa 2000,
• Relations with France, „Yearbook of Polish Foreign Policy 2000”, Warsaw 2000,
• L’integration de la Pologne dans l’union europeenne. Actes du colloque. L’elargissement de l’Union europeenne: Quels enjeux? Quelles perspectives?, Nantes 2001,
• L’Union europeenne a la veille de son elargissement. Regards croises de Pologne et de France. Actes du colloque. Mouvement Europeen – France, Paris 2001,
• Stosunki dwustronne Polska – Francja. Trójkąt Weimarski, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 2002”, Warszawa 2002,
• Stosunki dwustronne Polski – Francja, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 2003”, Warszawa 2003,
• Stosunki Polski z Francją, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej 2006”, Warszawa 2006.

---

Oceń: Mariusz Kazana

---