Franciszek Gajewski to aż po dziś dzień ceniony polski artysta malarz, którego życie przypadło na lata 1897-1969. Jego twórczość zyskała dużą renomę, a związki z Bydgoszczą nadały mu szczególnego znaczenia w kontekście polskiej sztuki.
Urodził się w 1897 roku, a swoje umiejętności artystyczne rozwijał w czasach, kiedy Polska przechodziła istotne zmiany społeczne i kulturowe. Gajewski był świadkiem wielu przemian, które wywarły wpływ na jego dzieła.
W Bydgoszczy artysta zyskał szerokie uznanie, a jego prace przyczyniły się do wzbogacenia lokalnej sceny artystycznej. Jego dorobek artystyczny pozostaje do dziś inspiracją dla kolejnych pokoleń twórców.
Życiorys
Franciszek Gajewski, malarz pochodzący z Bydgoszczy, przyszedł na świat 30 stycznia 1897 roku w tej samej miejscowości. Był potomkiem Teofila, szewca, i Antoniny z Relków. Nauki w szkole powszechnej pobierał w rodzinnym mieście, a następnie, w czasie I wojny światowej, służył w armii niemieckiej. Od roku 1916 uczestniczył w walkach na froncie zachodnim, gdzie został wzięty do niewoli przez Belgów.
Po zwolnieniu w 1918 roku, z zapałem zgłosił się jako ochotnik do Armii Polskiej we Francji. Po zakończeniu służby, powrócił do kraju w 1919 roku. W kolejnych latach, w 1920 roku, uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Po powrocie do Bydgoszczy kształcił się w Państwowej Szkole Przemysłu Artystycznego, gdzie zdobywał wiedzę i umiejętności pod okiem uznanych profesorów, w tym Bronisława Bartla, Leona Dołżyckiego, Karola Mondrala oraz Antoniego Procajłowicza.
Artysta charakteryzował się wyjątkowym zaangażowaniem w twórczość, a jego ulubionymi tematami były kwiaty, akty kobiece, martwe natury oraz architektoniczne pejzaże miast pomorskich, w tym „Zamek w Gniewie”, „Ratusz w Chełmnie” oraz „Spichrze w Grudziądzu”. Z szczególnym upodobaniem portretował Bydgoszcz, pozostawiając po sobie szereg interesujących obrazów i rysunków przedstawiających to miasto. Jego szczególną pasją była bydgoska Wenecja, której urok malował w odmiennych porach dnia i roku.
Od 1926 roku prezentował swoje prace w Muzeum Miejskim w Bydgoszczy. W latach 1937 i 1938 roku uhonorowano go nagrodą miasta Bydgoszczy, a wiele jego dzieł zostało zakupionych przez ratusz bydgoski. Działał aktywnie w Związku Artystów Plastyków Pomorskich oraz Radzie Artystyczno-Kulturalnej. W trakcie okupacji niemieckiej pozostał w Bydgoszczy, a po jej wyzwoleniu ponownie zaangażował się w życie artystyczne. Był członkiem Bydgoskiego Oddziału Związku Polskich Artystów Plastyków, biorąc udział w licznych wystawach regionalnych i ogólnopolskich.
W 1950 roku zdobył pierwszą nagrodę miasta Bydgoszczy w kategorii malarstwo w konkursie „Piękno Bydgoszczy w obrazie i grafice”, a w 1958 roku został laureatem nagrody plastycznej Bydgoszczy za całokształt swojej twórczości. Dwukrotnie, w 1958 i 1969 roku (po jego śmierci), bydgoskie Muzeum zorganizowało wystawy jego prac. Wśród jego dzieł szczególnie wyróżniają się „Targ na Starym Rynku” oraz „Wenecja Bydgoska” (zarówno w formie akwareli, jak i obrazu olejnego). Obfita kolekcja jego prac, obejmująca rysunki, akwarele i obrazy olejne, znajduje się w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.
Artysta zmarł 17 kwietnia 1969 roku w Bydgoszczy, a jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu katolickim Matki Bożej Nieustającej Pomocy przy ulicy Kossaka.
Odznaczenia
Artysta otrzymał szereg wyróżnień, świadczących o jego znaczeniu w świecie sztuki oraz zaangażowaniu w życie społeczne. Wśród zdobytych odznaczeń można wyróżnić:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari, przyznany w 1921 roku,
- odznakę honorową „Bydgoszcz Zasłużonemu Obywatelowi”.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jerzy Grundkowski | Irena Cieślikówna | Wojciech Woźniak (artysta) | Grzegorz Musiał (poeta) | Marcin Sauter | Robert Proch | Tomasz Pauszek | Jacek Soliński | Ewa Biała | Teresa Kujawa | Maciej Grzywacz | Kamil Maćkowiak | Robert Wichrowski | Wolfgang Schmieder | Wojciech Jachna | Maciej Cuske | Maria Springer | Michał Dworzyński | Michał Kubiak (rzeźbiarz) | Marek SzczęsnyOceń: Franciszek Gajewski (malarz)