Teatr Kameralny w Bydgoszczy to ważna scena teatralna, która ma długą i bogatą historię. Działał od 1962 do 1988 roku, a po długiej przerwie, od 2021 roku, ponownie zagościł w przestrzeni kulturalnej miasta. Obecnie znajduje się w wyjątkowym budynku dawnego Établissement, mieszczącym się przy ul. Grodzkiej 14–16.
Warto podkreślić, że decyzja o jego reaktywacji została podjęta przez Radę Miasta Bydgoszczy, która w dniu 27 marca 2019 r. zadecydowała o utworzeniu Teatru Kameralnego jako miejskiej jednostki organizacyjnej. To wydarzenie stanowiło istotny krok w kierunku ożywienia kulturalnego regionu i przywrócenia Bydgoszczy jako istotnego punktu na mapie teatralnej Polski.
Lokalizacja
Teatr Kameralny w Bydgoszczy jest usytuowany w malowniczej części miasta, na Starym Mieście w Bydgoszczy. Jego lokalizacja znajduje się dokładnie w rogu ulic Grodzkiej oraz Podwale. Jest to dogodne miejsce, z którego można łatwo dotrzeć do wielu atrakcji turystycznych.
Obiekt umiejscowiony jest w południowej części Rybiego Rynku, co dodaje mu wyjątkowego charakteru i sprawia, że jest on świetnym miejscem dla miłośników kultury.
Historia
Okres przedwojenny
Budynek Teatru Kameralnego, usytuowany przy ul. Grodzkiej 14–16, został wzniesiony w latach 50. XIX wieku. Początkowo pełnił funkcję restauracji z kręgielnią i ogrodem, stając się jednym z szeregu kompleksów gastronomiczno-rozrywkowych, typowych dla Bydgoszczy w tamtych czasach.
Właścicielem kompleksu stał się Jakub Wichert, który zaaranżował jego rozwój, wprowadzając zmiany w ofercie. W 1897 roku architekt Karl Bergner zaprojektował salę zarówno bankietową, jak i teatralną mogącą pomieścić 600 osób, udekorowaną w stylu neobarokowym. Ściany były zdobione parami korynckich pilastrów, a belkowanie wykończone polichromowanym fryzem, co nadawało jej wyjątkowy charakter. Całość dopełniały malowidła o tematyce roślinno-ornamentalnej na stropie. W skład kompleksu wchodziła również winiarnia, piwiarnia oraz letni ogród, a restauracja nosząca nazwę „Alt-Bromberg” (Stara Bydgoszcz), otwarta 30 października 1919 roku, była miejscem wielu wydarzeń kulturalnych takich jak bale, koncerty czy przedstawienia teatralne. Kombinacja gościnności i rozrywki przetrwała do schyłku II wojny światowej.
Okres po II Wojnie Światowej
W latach 1947–1949 budynek przeszedł adaptację na zastępczą scenę teatralną, jako że zniszczony gmach Teatru Miejskiego nie istniał już od dwóch lat. W tym czasie, tuż obok trwała budowa nowej siedziby dla bydgoskiego Teatru Polskiego. Warto zauważyć, że niewielka scena w sali bankietowej trwała w intensywnej działalności. W tym czasie, znani dyrektorzy teatru, jak Wilam Horzyca, który zarządzał także teatrem w Toruniu, oraz Aleksander Gąssowski, zorganizowali 24 premiery, a wśród nich sztuki takie jak „Obrona Ksantypy” L.H. Morstina czy „Szelmostwa Skapena” Moliera.
Po odwilży politycznej w 1956 roku, bydgoska scena zaczęła funkcjonować bardziej dynamicznie, jednak wciąż w warunkach niewystarczających. Postanowiono dostosować opuszczony budynek przy ul. Grodzkiej do potrzeb nowej sceny teatralnej. Po odbytych pracach modernizacyjnych, w sali znalazło się 300 miejsc dla widzów, a wystrój był dziełem plastyka Stanisława Lejkowskiego. Teatr Kameralny otworzyła sztuka „Parady” J. Potockiego, jednak dotychczasowy repertuar Teatru Polskiego także był tu prezentowany. W teatrze eksperymentowano z nowymi formami przedstawień artystycznych, a także odtwarzano klasykę literatury teatralnej, w tym dzieła Dario Fo i Sławomira Mrożka, Sławomira Mrożka, a także Witkiewicza i Czechowa.
W latach 80. do repertuaru dołączyły monodramy oraz inne formy wymagające mniej skomplikowanych scenografii. Jednak w 1988 roku, po naruszeniu przepisów przeciwpożarowych, teatr został zamknięty, a jego rolę przejęła częściowo „Scena O-Bok” Teatru Polskiego. Budynek był wielokrotnie zmieniany, aż ostatecznie przejął go Opera Nova, a w 2006 roku miasto, z zamiarem remontu, które zakończyło się niepowodzeniem z powodu złego stanu technicznego.
Modernizacja po 2017
W 2017 roku miasto ogłosiło przetarg na modernizację teatru, początkowy koszt oszacowano na 20 mln zł. Ostateczne koszty wyniosły jednak 26,4 mln zł, z czego część była finansowana z unijnych środków.
Prace budowlane rozpoczęto od zniszczonych struktur, a konserwatorskie zalecenia wymusiły usunięcie niektórych części budynku. Nowa elewacja została odtworzona, a widownia mogła pomieścić 232 widzów z zastosowaniem nowoczesnych technologii, w tym sceny obrotowej i systemów oświetleniowych. Na terenie budynku znalazły się również miejsca do organizacji wydarzeń artystycznych oraz biur.
W toku prac odkryto pozostałości Bramy Grodzkiej oraz inne zabytki, co świadczy o bogatej historii tego miejsca. Po oddaniu budynku do użytku w październiku 2021 roku, oficjalne otwarcie miało miejsce 19 marca 2022 roku, kiedy to zainaugurowano nową działalność przedstawieniem „Nowe szaty TindiElli”, której reżyserem był Mariusz Napierała, pierwszy dyrektor nowej instytucji.
Spektakle
Teatr Kameralny w Bydgoszczy od momentu przebudowy, która miała miejsce w 2021 roku, wprowadził wiele interesujących tytułów na swoje afisze.
Poniżej znajduje się zestawienie spektakli, które zyskały uznanie widzów:
- Adanis ma gościa,
- Dziewczynka z herbacianych pól,
- Matylda (musical),
- Proszę słonia,
- Wyspa/Islander,
- Trzy Świnki i przyjaciele,
- Opowieści z Narnii,
- Rozplatanie tęczy,
- Nowe szaty Tindielli.
Przypisy
- Wielkie otwarcie Teatru Kameralnego i premiera "Matyldy". Triumf dobra i talentu
- „Matylda” zaśpiewa i zatańczy. Oficjalne otwarcie Teatru Kameralnego w Bydgoszczy
- Nowy Teatr Kameralny w Bydgoszczy jeszcze pachnie świeżą farbą. Zajrzeliśmy w każdy kąt
- Najpierw teatr prawie zniknie. Potem powstanie od nowa
- Teatr Kameralny w Bydgoszczy po rewitalizacji. Dyrektor oprowadził po obiekcie
- Powstanie film o Teatrze Kameralnym w Bydgoszczy. Ruszyły prace
- Bryła nowego teatru w Bydgoszczy widoczna jak na dłoni. Z drugiego brzegu Brdy też
- Murów starego teatru już nie ma. Budują go na nowo
- Rosną koszty miejskich inwestycji. Firmy ostro podbijają ceny. Trzeba dokładać miliony złotych
- Rewitalizacja Teatr Kameralnego
- Miejsce dla teatru
- Kto wyremontuje Teatr Kameralny i stworzy tu kawiarnię?
- Magdalena Gill Chcą odbudować Teatr Kameralny, na razie będą burzyć
- Marta Leszczyńska Projekt Teatru Kameralnego. "Trzeba nadać historyczny sznyt"
- a b Derkowska-Kostkowska Bogna: Dawne kompleksy restauracyjno-rozrywkowo-teatralne w Bydgoszczy. [w:] Materiały po konferencji: Siedziby teatrów, teatrzyków, oper, filharmonii – historia i architektura. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2008
- a b c d e f EwaE. Adamus-Szymborska EwaE., Bydgoski leksykon teatralny, ZdzisławZ. Pruss, ZofiaZ. Pietrzak, Bydgoszcz: Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne, 2000
- O Teatrze [online], Teatr Kameralny w Bydgoszczy [dostęp 19.08.2022 r.]
- LISTOPAD 2021 w Teatrze Kameralnym [online], Teatr Kameralny w Bydgoszczy, 25.10.2021 r. [dostęp 19.08.2022 r.]
- Park Kultury na Wyspie Młyńskiej. Nowy dyrektor stworzy Młyny Rothera
- Niezwykłe odkrycie archeologów. Brama miejska i most nad fosą
- Co z drewnianą bramą odkrytą na budowie Teatru Kameralnego?
- Tym mieczem walczono o bydgoski zamek z Krzyżakami. Odkrycie archeologów
Pozostałe obiekty w kategorii "Teatry":
Opera Nova | Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy | Teatr Polski w BydgoszczyOceń: Teatr Kameralny w Bydgoszczy