Willa Carla Blumwe, położona w Bydgoszczy, to historyczny budynek o wyjątkowej wartości architektonicznej, który stanowi świadectwo poprzednich epok i stylu życia zamożnych przemysłowców.
Jest to niezwykle interesująca willa, która należała do znanych fabrykantów, Carla i Wilhelma Blumwe, i ciekawie wpisuje się w kontekst zabytków industrialnych tego regionu.
Położenie
Budynek, o którym mowa, jest usytuowany w strategicznym miejscu, przy głównej bramie wjazdowej na teren Fabryki Obrabiarek do Drewna, mieszczącej się na ulicy Nakielskiej 53 w Bydgoszczy. Stanowi on nie tylko funkcjonalny element tego kompleksu, ale także jego wyrazistą dominantę architektoniczną.
Warto zwrócić uwagę, że jego forma oraz styl nawiązują do zasad architektonicznych stosowanych w drugiej połowie XIX wieku, co przywodzi na myśl podobne założenia przemysłowe, znane m.in. z Łodzi czy Warszawy.
Historia
Willa Carla Blumwe w Bydgoszczy to obiekt, którego historia wiąże się z dynamicznym rozwojem Fabryki Obrabiarek do Drewna oraz z rosnącym majątkiem jej właścicieli, Carla i jego syna Wilhelma Blumwe. Budynek powstawał etapami, a najstarsza jego część, z charakterystyczną konstrukcją szkieletową, zbudowano w latach 50. XIX wieku.
W 1879 roku do pierwotnej konstrukcji dobudowano murowany budynek jednokondygnacyjny z niezależnym wejściem, który znacznie wzbogacił architekturę całego kompleksu. Kolejny kluczowy moment miał miejsce 12 grudnia 1892 roku, kiedy to Wilhelm Blumwe złożył wniosek o przebudowę oraz rozszerzenie domu mieszkalnego. Za projekt odpowiadał znany mistrz murarski i ciesielski, Carl Stampehl.
W wyniku wyjątkowych prac budowlanych, które miały miejsce w 1893 roku, wnętrza starego domu poddano znaczącej modernizacji. W istniejącej już dobudówce z 1879 roku podwyższono elewacje o attykę oraz zbudowano okazały kolumnowy ganek, który nadał budynkowi wyjątkowy wygląd. W zachodniej części obiektu dobudowano nową część mieszkalną z dwukondygnacyjną wieżą w narożniku oraz parterowe skrzydło, przeznaczone na biura.
Jednocześnie zajęto się również ujednoliceniem detali architektonicznych na całej elewacji budynku. W roku 1900 nastąpiła kolejna ważna zmiana, ponieważ część parterowa budynku z 1879 roku została wzbogacona o dodatkową kondygnację.
Po zakończeniu II wojny światowej przeprowadzono szereg remontów i adaptacji wnętrz, co w znacznym stopniu wpłynęło na zatarcie oryginalnego układu budynku. Pomimo tych zmian, kompozycja i wystrój elewacji pozostały w nienaruszonym stanie, co czyni to miejsce nadal aktualnym świadkiem bogatej historii regionu.
W ciągu całego czasu istnienia willa pozostawała integralną częścią Fabryki Obrabiarek do Drewna, będąc świadkiem wielu przemian, jakie zaszły na przestrzeni lat.
Architektura
Willa Carla Blumwe w Bydgoszczy to przykład znakomitej architektury, wyróżniający się bogatym neobarokowym wystrojem elewacji. Budowla składa się z dwóch części, które mimo odmiennych elewacji i różnej wysokości kondygnacji, tworzą spójną całość w przestrzeni wnętrz. Najstarsza, wschodnia sekcja obiektu charakteryzuje się asymetryczną fasadą, w której parter i piętro oddzielone są drewnianym gzymsem, osadzonym na konsolach.
W drugiej kondygnacji ścianę budynku wykonano w konstrukcji szkieletowej z drewna, która została wypełniona cegłą ceramiczną. Z kolei część biurowa, murowana, prezentuje znacznie bardziej reprezentacyjny wygląd i nawiązuje swoją formą do architektury rezydencjonalnej przemysłowców z końca XIX wieku.
Elewacja frontowa wschodnia jest trzyosiowa, nieregularna oraz posadowiona na cokole. Jest boniowana i podzielona gzymsami międzykondygnacyjnymi, a jej zwieńczeniem jest pełna attyka ozdobiona płycinami. W osi południowej umiejscowiono główne wejście, które poprzedza ganek inspirowany formą dwukolumnowego portyku. Nad drzwiami widnieje profilowany gzyms, na którym centralnie umieszczono kartusz wspierany z obu stron przez dwa półleżące putta.
Na elewacji poniżej gzymsów zastosowano kartusze z motywem kobiecej głowy, co dodaje całości wyjątkowego charakteru. Natomiast elewacja wieży, mająca zaokrąglone narożniki, została boniowana i zwieńczona fryzem. W okolicy szczytu wieży znajduje się mansarda, a nad nią dominujący baniasty hełm z żelazną, kutą iglicą w dekoracyjnej formie.
Wystroju sztukatorskim części wieżowej powtarza się motyw kartusza z parą skrzyżowanych młotów, co jest subtelnie nawiązaniem do przemysłowej historii rodziny. Budynek ten reprezentuje styl architektury „rodzimej” w partiech o konstrukcji szkieletowej, a także eklektyzm w częściach murowanych, z wyraźnym przeważającym elementem neobarokowym. Styl oraz bogaty wystrój elewacji, które są szczególnie wyeksponowane od strony ulicy Nakielskiej, dobitnie świadczą o pozycji społecznej rodziny fabrykantów, będącej właścicielem willi.
Przypisy
- a b Brzozowska Iwona, Derkowska-Kostkowska Bogna: Fabryka Carla i Wilhelma Blumwe na bydgoskim Wilczaku. [w.] Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu. Zeszyt 2. Pracownia Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy. Bydgoszcz 1997 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Wille i dwory":
Willa Carla Grosse w Bydgoszczy | Willa Fritza Heroldta w Bydgoszczy | Willa Heinricha Dietza w Bydgoszczy | Willa Wilhelma Blumwe w Bydgoszczy | Willa Hugona Hechta w Bydgoszczy | Pałacyk Lloyda w Bydgoszczy | Willa Aronsohna w BydgoszczyOceń: Willa Carla Blumwe w Bydgoszczy